Convert Phi Châu Sang Nghiệp Thực Lục - 非洲创业实录

[[BOT] Mê Truyện Convert]

Phi Châu Sang Nghiệp Thực Lục - 非洲创业实录
Chương 100 : Chiêu mộ dân cư​

Xem nội dung: Chương 100 : Chiêu mộ dân cư

Chương 100: Chiêu mộ dân cư

Thân vương Konstantin quả không hổ danh là nhân vật máu mặt ở khu vực phía nam nước Đức. Chỉ mới giao thiệp với vài đại quý tộc các nơi, ông ta đã nhanh chóng giành được sự ủng hộ từ các bang quốc miền Nam.

Đối với tầng lớp quý tộc miền Nam nước Đức mà nói, việc dân chúng di cư ra hải ngoại thực ra lại là chuyện tốt. Khu vực này chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp, mà nông dân thì lại là nhóm người có tỷ lệ sinh sản cao.

Thêm vào đó, đất đai ở miền Nam màu mỡ, mức sống của nông dân nhìn chung không quá tệ, những năm bình thường thì sinh con đẻ cái chẳng ai kiểm soát. Nhưng hễ gặp mất mùa hay thiên tai thì lại không xoay sở nổi.

Vốn dĩ dân số ở miền Nam Đức đã rất đông, lãnh địa của quý tộc không thiếu nhân khẩu, nên họ cũng chẳng bận tâm đến sống chết của đám dân chạy nạn. Dù người này không trồng thì vẫn còn người khác sẵn sàng cày cấy — đất thì vẫn là của quý tộc.

Thế nhưng mức độ công nghiệp hóa ở miền Nam nước Đức lại không cao (nếu so với Phổ hay Áo), do đó cũng không thể hấp thụ lượng dân dư thừa.

Thành ra, nông dân thất nghiệp chỉ còn biết tự tìm đường mưu sinh. Từ trước đến nay, phần lớn nông dân miền Nam Đức đều chọn di cư sang Mỹ.

Không phải vì điều kiện ở Mỹ tốt đến mức không cưỡng lại nổi, mà vì người Đức khi đó thực sự chẳng còn chỗ nào để đi. Các nước châu Âu khác vì lý do tôn giáo hay mật độ dân số mà đều không chào đón dân nhập cư. Trong khi đó, người Anh vì muốn khai phá Bắc Mỹ, nên đã tích cực mời gọi người Đức sang định cư.

Đám người Đức di cư sang Mỹ, đương nhiên cũng có một số ít vươn lên đổi đời, nhưng phần lớn vẫn không cải thiện được cuộc sống bao nhiêu. Đặc biệt là thời kỳ đầu, điều kiện sống của họ vô cùng khổ cực. Nhiều người bị biến thành “nô lệ hợp đồng”, mà địa vị của họ cũng chẳng cao hơn nô lệ da đen là bao.

Tuy vậy, quán tính lịch sử và thái độ ngày càng cởi mở của Mỹ đối với người nhập cư (ngay cả nô lệ da đen còn được giải phóng) khiến Mỹ vẫn là lựa chọn hàng đầu của người Đức muốn tìm kiếm cơ hội mới.

Đặc biệt là gần đây, khi Phổ đã cơ bản ổn định và nắm quyền kiểm soát Bắc Đức, làn sóng di cư ở khu vực này đã giảm mạnh.

Ngược lại, miền Nam vẫn chưa bị Phổ thâu tóm, thêm vào đó là tình trạng mất mùa triền miên, khiến số lượng người rời đi không những không giảm mà còn gia tăng (từ 1866 đến 1869 là đỉnh điểm di cư của người miền Nam nước Đức – số liệu tham khảo từ Internet).

Trong khi đó, tình hình ở Mỹ đang khởi sắc. Nội chiến kết thúc, Mỹ bắt đầu phát triển về phía Tây nội lục, kéo theo nhu cầu nhập cư tăng mạnh.

Chính vì thế, lần này Ernst định tranh giành dân di cư với người Mỹ – và xác suất thành công là cực kỳ cao.

Trước đây, lãnh thổ Đức không có thuộc địa chính thức ở hải ngoại (dù Phổ hay Áo cũng từng thử, nhưng đa phần là hoạt động tự phát của thương nhân nên đều thất bại). Do đó, người Đức buộc phải sinh tồn ở thuộc địa của người Anh hoặc các nước khác.

Còn hiện tại, Đông Phi thuộc địa là lãnh thổ do chính người Đức kiến thiết (Hechingen là một tiểu quốc Đức, sau khi sáp nhập vào Phổ thì về danh nghĩa vẫn giữ được địa vị, lấy tư cách chư hầu tham gia chính trị Phổ). Hơn nữa, diện tích rộng lớn, đã được khai phá bước đầu, điều kiện không tệ — mở ra một lựa chọn mới cho làn sóng di cư từ Đức.

Tuy nhiên, điều then chốt nằm ở chỗ: Hechingen vốn là thế lực địa phương ở miền Nam Đức, có mối quan hệ sâu rộng với giới quý tộc nơi đây — đều là “người nhà”.

Cư dân miền Nam Đức đa phần là tá điền hoặc dân cày của quý tộc. Chế độ nông nô cũng mới bị bãi bỏ không lâu (chẳng hạn như xứ Bayern bãi bỏ chế độ nông nô vào năm 1808), nên ảnh hưởng của quý tộc đối với dân làng vẫn còn rất lớn.

Vì vậy, chỉ cần giành được sự ủng hộ của giới quý tộc các nơi, Hechingen có thể dễ dàng thu hút được lượng lớn người từng dự định di cư sang Mỹ.

Hơn nữa, đám người Đức từng di cư sang Mỹ trong lịch sử thường không mấy quan tâm đến chính trị – điều này khá giống với cộng đồng di cư Viễn Đông – cũng càng tạo thuận lợi cho Ernst thao túng.

Dĩ nhiên, không thể hút hết toàn bộ số dân di cư này, vì một số có thể chọn sang Mỹ dựa vào thân nhân. Số này rất ít, Ernst cũng không bận tâm.

…

Vương quốc Württemberg

Một nhóm người đang tụ tập quanh điểm chiêu mộ nhân lực của Tập đoàn tài chính Hechingen. Khu vực này rất đơn sơ, chỉ là một bệ cao được dựng lên giữa làng.

Những người đến hỏi thăm đa phần là nông dân Đức áo quần rách rưới.

“Thưa ngài, cái nơi gọi là thuộc địa Đông Phi ấy, chúng tôi chưa từng nghe qua bao giờ. Đến đó sống và làm việc có an toàn không vậy?” – người nông dân Oruc Reis ở Vương quốc Württemberg hỏi nhân viên tuyển mộ của Tập đoàn Hechingen, Eric Knight.

“Ngươi cứ yên tâm! Đông Phi thuộc địa là lãnh thổ do chính người Đức chúng ta phát triển ở hải ngoại. Diện tích của nó còn lớn hơn cả hai miền nước Đức cộng lại. Giờ ở đó đã có hơn một triệu người Đức sinh sống rồi. Chẳng qua vì trước đây chúng ta chủ yếu chiêu mộ dân trong lãnh thổ Áo–Hung nên các vị không nghe nói đến là chuyện bình thường.” – Eric Knight bắt đầu khoa trương, gom luôn cả người bản xứ vào số “người Đức”, cốt để an ủi và thuyết phục họ yên tâm sang Đông Phi.

“Ờ... một triệu là bao nhiêu nhỉ? Tôi không biết chữ, đếm cũng chỉ đến mười! Ngài có thể ví dụ cho chúng tôi dễ hiểu được không?” – một người nông dân ngượng nghịu hỏi.

Eric Knight bỗng thấy lúng túng, nhưng vì thành tích, hắn ta vẫn niềm nở đáp:

“Cái làng các vị ấy, trên bản đồ Vương quốc Württemberg chỉ như hạt lúa mì rơi xuống mặt ao thôi. Mà toàn bộ vương quốc này có đến cả trăm, cả ngàn ngôi làng như thế. Nếu gom tất cả dân làng và dân thành thị lại thì tổng dân số của vương quốc cũng chỉ bằng số dân ở thuộc địa Đông Phi thôi.”

“Trời ạ! Đông Phi mà đông đến mức bằng cả vương quốc mình, vậy sao còn cần chúng ta đến đó khai khẩn?” – một người nông dân thắc mắc.

Thôi rồi, nãy giờ nói như nước đổ đầu vịt! Eric Knight cũng đành bó tay, trình độ học vấn ở cái làng này đúng là quá thấp, không tài nào hiểu nổi lời mình nói. Nhưng hắn ta cũng không bỏ cuộc – người ít chữ mới dễ bị dụ – chẳng qua tốn nước bọt chút thôi.

“Thôi, nói thế này cho dễ hiểu hơn. Để ta vẽ cho các vị xem.”

Eric nhặt một cành cây, quỳ xuống đất, dọn sạch một khoảnh trống.

“Đây là Vương quốc Württemberg.” – vừa nói, anh vừa dùng cành cây vẽ một vòng tròn nhỏ cỡ móng tay cái lên đất.

“Còn đây là Đông Phi thuộc địa.” – Eric dang tay vẽ một vòng tròn to chừng một mét đường kính. “Các vị xem, sự chênh lệch về diện tích giữa Württemberg và Đông Phi là thế đấy. Và làng các vị so với cả vương quốc này cũng chênh lệch y chang vậy.”

“Thế nên, đất Đông Phi rộng thế mà dân số chỉ bằng cái vương quốc nhỏ xíu này, nên họ mới cần người tới khai phá!” – Eric nhiệt tình giảng giải cho đám dân làng.

"Thế Đông Phi trông thế nào? Có giống Württemberg không? Đất đai có màu mỡ không? Mưa nhiều không?" - Có dân làng hỏi.

“Đông Phi ấy à! Khí hậu gần giống chỗ ta – không lạnh không nóng, đất đai cũng bằng phẳng. Lượng mưa tương đương, lại có nhiều sông ngòi, rất thích hợp trồng trọt. Dĩ nhiên, cũng có khuyết điểm – dân cư còn ít, dã thú thì hơi nhiều. Nhưng các anh yên tâm, chính quyền Đông Phi sẽ cử quân đội dọn dẹp thú dữ trước rồi mới phân đất cho mọi người khai phá, nên an toàn là đảm bảo.” – Eric Knight nói nửa thật nửa giả.

Trên thực tế, người Đức di cư đến Đông Phi giờ đây hầu như không phải đến những vùng hoang vắng kia.

Để cân bằng với dân nhập cư người Hoa, Ernst sẽ cố tình phân bổ dân Đức vào các khu dân cư và thành thị hiện có.

Dân di cư người Đức, ít nhất cũng được sắp xếp vào những ngôi làng đã phát triển. Tuyệt đối không được tập trung định cư riêng rẽ theo từng cộng đồng.

Bởi muốn văn hóa Trung Hoa ở Đông Phi bị đồng hóa và thay thế bằng văn hóa Đức, thì nhất quyết không thể để tồn tại những “phố người Hoa” kiểu như Đông Nam Á sau này.

Nếu người Hoa toàn sống quây quần với nhau, thì chẳng cần phải giao tiếp với các dân tộc khác – vậy làm sao thúc đẩy hòa nhập?

Còn tại sao Eric Knight phải “nói dối” đám dân làng này? Đơn giản là để xoa dịu sự cảnh giác của họ.

Nếu cứ nói Đông Phi chỉ toàn ưu điểm, quá hoàn hảo, chắc chắn sẽ khiến họ nghi ngờ. Chỉ khi đưa ra một vài nhược điểm nhỏ (nhưng có thể khắc phục), thì mới khiến họ thật sự tin tưởng.

Và “dã thú” chính là một cái cớ hợp lý — đúng là có nguy hiểm thật, đồng thời cũng gián tiếp chứng minh rằng Đông Phi còn rất nhiều đất hoang. Còn việc nói quân đội sẽ tiêu diệt thú dữ lại càng làm đám dân làng yên tâm hơn – vì suy cho cùng, thú hoang làm sao đánh lại lính có súng?

(Hết chương)

[1] Württemberg: Vương quốc thuộc Liên bang Đức (1806–1918), nay là bang Baden-Württemberg.

[2] Nô lệ khế ước: Hình thức lao động phổ biến ở Bắc Mỹ thế kỷ 17-18, người lao động ký hợp đồng làm việc không lương trong thời hạn nhất định để đổi lấy vé tàu sang châu Mỹ.
​

 

[[BOT] Mê Truyện Convert]

Phi Châu Sang Nghiệp Thực Lục - 非洲创业实录
Chương 101 : Lừa tiếp, cứ tiếp tục lừa​

Xem nội dung: Chương 101 : Lừa tiếp, cứ tiếp tục lừa

Chương 101: Lừa tiếp, cứ tiếp tục lừa

“Thưa ngài, nếu Đông Phi thật sự giống như ngài nói thì cũng không tệ. Nhưng ở làng bên cạnh có người đã đi Mỹ rồi, bên đó chắc cũng được chứ? Nghe nói mấy năm gần đây nước Mỹ phát triển tốt lắm!”

Còn biết cả nước Mỹ cơ à! Erik Knight hơi bất ngờ, xem ra mấy dân làng này cũng không phải hoàn toàn không có tin tức.

“Mỹ ấy à! Nếu là trước kia thì đúng là nơi tốt. Nhưng giờ thì thua xa thuộc địa Đông Phi rồi. Các vị có biết, Mỹ vừa mới đánh nhau xong không lâu chứ?” Erik Knight hỏi ngược lại.

“Mấy năm trước thì có nghe nói, bên đó đánh nhau dữ lắm. Nhưng Đức chúng ta cũng đánh nhau mà... Dạo trước Phổ với Áo mới đánh nhau đấy thôi, lúc đó cả vương quốc (Württemberg) đều hoang mang lo sợ.” Có người dân nói.

“Khác nhau hoàn toàn! Đánh nhau ở Đức là để thống nhất dân tộc, sau này không bị ngoại bang bắt nạt. Còn nước Mỹ đánh nhau, các vị không biết nội tình, để tôi kể cho mà nghe!”

Erik Knight hạ giọng thần bí, kể về “nội tình” mà mình biết: “Mỹ ấy à, trước đây cũng giống Đông Phi thôi, ít người, đất đai bỏ hoang. Đương nhiên bên đó có người da đỏ, bị người Anh giết sạch rồi. Các ngươi cũng biết người Anh giàu có, nên lười biếng, không muốn tự mình làm việc. Kết quả là vì diệt người da đỏ nhanh quá, không còn ai làm việc cho họ, nên mới bắt đầu tuyển người từ châu Phi và châu Âu qua để trồng trọt, khai mỏ.”

Erik Knight quay lại chỗ ngồi, rót một cốc nước, uống một ngụm rồi nói tiếp: “Người châu Phi ấy à, đen thui như mực, đứng trong bóng tối là chẳng thấy gì luôn.”

“Thưa ngài, cái châu Phi mà ngài nói có liên quan gì đến Đông Phi không?” Một dân làng tò mò hỏi.

“Đương nhiên là có! Các ngươi chắc từng nghe đến buôn bán nô lệ rồi chứ? Chính là người Anh bắt người da đen từ châu Phi đưa sang Mỹ để trồng trọt. Thế là đất đai ở châu Phi bị bỏ hoang, không ai khai phá, nên người Đức chúng ta mới đi khai hoang thuộc địa Đông Phi.” Erik Knight bịa chuyện một cách nghiêm túc.

“Phì, bọn người Anh đúng là chẳng ra gì! Nhưng nghe nói mấy người da đen đó cũng không ra gì, trông như khỉ ấy, ngốc nghếch lắm.” Một người dân nói.

“Gần như thế, gần như thế!” Erik Knight cười hề hề phụ họa.

“Bọn người Anh ấy chia làm hai phe. Một phe ở phía Nam, chuyên dùng nô lệ da đen để trồng trọt. Một phe ở phía Bắc, vừa trồng trọt vừa mở xưởng. Nhưng mấy cái xưởng máy đó thì chẳng ra gì! Toàn bóc lột người ta làm ngày làm đêm, người làm thì chết yểu. Những người đó toàn được tuyển từ chỗ chúng ta, Ý và Ireland. Người Anh thì chẳng xót gì, dùng xong là bỏ, người làm sao mà sống nổi!” Erik Knight nói với vẻ rùng rợn.

“Công nhân chết sạch rồi thì sao? Còn xưởng thì đâu thể đóng cửa, không thì người Anh lấy gì mà giàu có? Đúng không? Thế là bọn người phía Bắc bắt đầu nhắm vào nô lệ da đen ở miền Nam, muốn đưa họ lên phía Bắc làm việc. Nhưng bọn Anh thì keo kiệt có tiếng, bọn miền Bắc không muốn trả tiền cho bọn miền Nam, muốn dùng người không công. Các ngươi thử nghĩ xem, gặp chuyện này thì các ngươi có chịu không?”

Dân làng nghe Erik Knight bịa chuyện như nghe kể truyện, có người nói: “Nếu là tôi thì tôi chắc chắn không chịu!”

“Đúng vậy chứ! Không trả tiền mà còn muốn dùng không, tất nhiên người miền Nam không chịu. Thế là Mỹ mới đánh nhau.”

“Đen đủi là người miền Nam đánh không lại người miền Bắc, nô lệ da đen bị đưa vào các xưởng ở miền Bắc Mỹ. Khổ sở lắm, dù có nhiều người da đen cũng chịu không nổi. Nên mới cần tiếp tục tuyển người từ chỗ chúng ta. Tôi hỏi các ngươi, các ngươi còn muốn đi nữa không?” Erik Knight hỏi.

“Thế thì không đi nữa!”

“Đúng rồi! Không ngờ người Mỹ lại độc ác như vậy, không hổ là con cháu của người Anh.”

Dân làng bàn tán xôn xao.

…

“Được rồi, im lặng nào! Ai muốn sang Đông Phi phát triển, bây giờ có thể bắt đầu ghi danh!” Erik Knight ngắt lời đám dân làng đang bàn tán.

“Thưa ngài, thuộc địa Đông Phi này có định mở xưởng học theo người Mỹ không?” Một dân làng hỏi.

“Các ngươi đừng lo, thuộc địa Đông Phi là thuộc địa chính quy của Đức chúng ta, là thiên hạ của người Đức, toàn là đồng bào mình, sao có thể học người Anh mà hành hạ người Đức được!”

Erik Knight nói, rồi tung ra “át chủ bài” cuối cùng: “Các vị, có thể lời tôi nói chưa đủ thuyết phục, bây giờ mời trưởng làng xác nhận giúp.”

Trưởng làng từ nãy vẫn ngồi im, lúc này mới lên tiếng: “Mọi người đừng lo, Đông Phi là lãnh thổ của Đức ta, sang đó cũng chẳng khác gì ở Đức. Các ngươi có biết Đông Phi là địa bàn của ai không?”

Dân làng lắc đầu.

“Thế các ngươi chắc biết danh tiếng nước Phổ chứ?”

“Trưởng làng, ta biết. Giờ người ta đều nói nước Phổ là đầu tàu của Đức, nước Áo đánh không lại.”

“Đúng thế! Thuộc địa Đông Phi là địa bàn của Thân vương Hohenzollern - xứ Phổ, toàn là người Đức mình. Thân vương Hohenzollern là đại quý tộc hạng nhất, uy tín rất cao. Chính vì nước Đức ta nhỏ, người thì đông, đất lại không đủ nên ông ấy mới đi khai hoang Đông Phi để người Đức ta sống khá hơn. Ai không có đất thì mau ghi danh, đừng bỏ lỡ cơ hội.” Trưởng làng nói.

“Trưởng làng, tin này đáng tin không?” Có người hỏi.

“Tôi lừa các vị làm gì? Tin này là do chính Hiệp sĩ von Klett trên trấn nói với tôi, bảo là đã được Vương quốc Württemberg xác nhận rồi, tin cậy tuyệt đối.”

“Cũng nhờ Thân vương Hohenzollern có tấm lòng nhân hậu, nghĩ cho người Đức mình. Ông ấy là đại quý tộc có thể trực tiếp nói chuyện với vua nước Phổ, lãnh địa lại ngay sát Württemberg, cũng xem như là người địa phương ta, nên mới nghĩ đến các ngươi.” Trưởng làng nói tiếp.

“Đừng có mơ đến chuyện lên thành phố kiếm việc. Các ngươi có nghề gì? Có đi học không? Thành phố không có chỗ cho các ngươi đâu. Còn nước Mỹ, nếu có thân thích thì đi cũng được, còn không thì khỏi nghĩ. Người Anh đời nào cho không các ngươi thứ gì? Có cái tốt là người ta giữ cho mình hết rồi, không tới lượt các ngươi đâu.”

“Sang Đông Phi thì khác. Vẫn làm nghề cũ - nông dân thì làm ruộng. Không ai gạt được các ngươi. Trồng trọt là việc tổ tiên truyền lại, ai mà lừa được! Tôi nói nhiêu đó thôi. Dù sao cũng là kiếm miếng ăn, tất nhiên là nên đến đất của người Đức mình. Chẳng qua là một cái ở châu Âu, một cái ở hải ngoại. Mà hải ngoại cũng là đất của người Đức ta, khác gì không rời Đức đâu. Ai có ý thì mau ghi danh, đừng chậm trễ.” Trưởng làng nói.

…

Sau một ngày một đêm suy nghĩ, phần lớn nông dân không có đất đã chọn ghi danh. Chủ yếu là những thanh niên trẻ, nhà ít người, không có đất canh tác nên chọn con đường vượt biển lập nghiệp.

Còn những người vốn định đến Mỹ thì sau khi bị nhân viên của Tập đoàn Hechingen tung tin đồn, đã từ bỏ ý định sang Mỹ và quay sang chọn Đông Phi — vì Đông Phi là có chứng nhận chính thức.

Cảnh tượng tương tự cũng diễn ra ở Baden, Württemberg, Bayern… thậm chí ở miền Bắc nước Áo giáp ranh.

Làn sóng di cư quy mô lớn đầu tiên của người Đức sang Đông Phi đã bắt đầu.

(Hết chương)

[1] Nội chiến Mỹ (1861-1865): Xung đột giữa Liên bang miền Bắc và Liên minh miền Nam, chấm dứt chế độ nô lệ.
​

 

[[BOT] Mê Truyện Convert]

Phi Châu Sang Nghiệp Thực Lục - 非洲创业实录
Chương 102 : Vũ khí hủy diệt hàng loạt"​

Xem nội dung: Chương 102 : Vũ khí hủy diệt hàng loạt"

Chương 102: "Vũ khí hủy diệt hàng loạt"

Sốt rét - một căn bệnh ký sinh trùng do ký sinh trùng sốt rét gây ra khi xâm nhập vào cơ thể con người - là bài toán nan giải lớn nhất mà công cuộc khai thác thuộc địa Đông Phi phải đối mặt.

Nhiệt độ ban ngày tại Đông Phi quanh năm duy trì khoảng 20°C, vùng duyên hải thường xuyên đạt 30°C - điều kiện lý tưởng cho muỗi sinh sôi. Sốt rét lây truyền qua vết đốt của muỗi Anophen.

Vì vậy, ở những nơi muỗi hoành hành, bệnh sốt rét cũng lan rộng. Đặc biệt là vào thời kỳ này, con người vẫn chưa biết rằng muỗi là vật trung gian truyền bệnh sốt rét.

Không thể chặn đứng từ gốc rễ con đường lây truyền, nên từ khu vực nhiệt đới đến cận nhiệt đới, bệnh sốt rét đều phổ biến rộng rãi.

Thời kỳ đầu, khi mới bắt tay vào khai hoang Đông Phi, những người nhập cư đã phải chịu đựng vô vàn khổ cực. Dù chính phủ Đông Phi đã ban hành lệnh cưỡng chế cải tạo vệ sinh và môi trường sống trên quy mô lớn, nhưng hiệu quả lại không đáng kể. Bởi vì thời kỳ đầu, Đông Phi chỉ là vùng đất hoang rộng lớn, cây cối rậm rạp, nhất là vào mùa mưa - khí hậu ẩm nóng là điều kiện lý tưởng cho muỗi sinh sản ồ ạt.

Mà dân nhập cư lúc này vừa ít lại vừa mới đặt chân đến nơi, muốn cải tạo môi trường sống không thể nhanh được. Rất nhiều người đã mắc bệnh, bị sốt rét hoặc các bệnh nhiệt đới khác cướp đi mạng sống.

May mắn thay, những người có thể sống sót sau chặng đường dài vượt đại dương đến vùng Viễn Đông này, đều là những kẻ từng nếm trải gió tanh mưa máu - giống như những nô lệ da đen bị đưa sang Mỹ làm nô lệ (trong chuyến đi "Middle Passage"), chỉ có phần thiểu số khỏe mạnh nhất trong số họ mới sống sót.

Tương tự, những ai đến được Đông Phi và còn sống sót, chính là nhóm người đã vượt qua sàng lọc khắc nghiệt của thiên nhiên và nhân loại. Tất nhiên, điều kiện vận chuyển cho dân di cư so với nô lệ da đen cũng đã cải thiện không ít.

Sau đó, cùng với sự gia tăng từ từ của lượng dân nhập cư và sự phát triển các làng mạc, thành thị tại Đông Phi, điều kiện sống ở đây cũng từng bước được cải thiện.

Theo chỉ thị trực tiếp của Ernst, chiến dịch tiêu diệt muỗi quy mô lớn được triển khai ngay từ khi Đông Phi vừa bắt đầu được khai phá.

Chính quyền tiến hành đốt sạch cây cối xung quanh nơi định cư, san lấp vũng nước đọng - nơi muỗi sinh sôi - giảm tối đa môi trường sống của chúng. Đồng thời, sử dụng biện pháp sinh học để xử lý nguồn nước - như thả cá và ếch trên diện rộng - nhằm tiêu diệt ấu trùng muỗi.

Khi công cuộc khai phá thuộc địa dần vào guồng, chất lượng sống của dân cư cũng được cải thiện rõ rệt. Đặc biệt, các bệnh nhiệt đới lây qua muỗi như sốt rét, sốt xuất huyết… giảm mạnh nhờ chiến dịch diệt muỗi.

Ngoài ra, chính phủ thuộc địa còn bắt buộc người dân nhập cư phải giữ gìn vệ sinh cá nhân, tăng cường kiểm soát nguồn nước - nghiêm cấm làm ô nhiễm, cấm uống nước chưa đun sôi - hoặc phải lọc và khử trùng đơn giản trước khi sử dụng.

Việc xử lý phân thải cũng được tổ chức tập trung. Mỗi ngôi làng đều xây thêm hệ thống nhà vệ sinh công cộng để đáp ứng nhu cầu dân cư.

Đối với các loài động vật hoang dã có khả năng truyền bệnh, công tác kiểm soát còn nghiêm ngặt hơn. Thời kỳ đầu do thiếu lương thực, dân nhập cư còn được phép săn bắt để bổ sung thức ăn. Nhưng sau khi sản xuất nông nghiệp đi vào ổn định, chính phủ đã cấm hoàn toàn việc này.

Ernst luôn tin rằng ở kiếp trước, nhiều căn bệnh tại châu Phi thực ra là do chính người châu Phi tự chuốc lấy. Ví dụ như HIV/AIDS, theo hắn, chính là hậu quả từ việc người châu Phi ăn thịt các loài linh trưởng địa phương.

Dù cách nói này đúng hay sai, nhưng tất cả các loài linh trưởng tại Đông Phi (tất nhiên không bao gồm con người - còn nếu là thổ dân thì lại là chuyện khác) đều trở thành mục tiêu bị "xử lý tận gốc". Chỉ cần xuất hiện khỉ, tinh tinh, vượn, khỉ đầu chó… trong phạm vi hoạt động của dân di cư (gần đường sá, đồng ruộng…) là sẽ bị bắn hạ bằng súng, sau đó đốt thành tro rồi đem chôn. Riêng những khu rừng núi, thảo nguyên sâu trong nội địa vẫn được giữ lại, để sau này xây dựng thành các khu bảo tồn sinh thái.

Mục đích của hành động này là để ngăn chặn mọi người ăn thịt linh trưởng. Bởi dân nhập cư đều từng trải qua cảnh đói khát, đến cả đất và vỏ cây còn ăn, sợ nhất là họ lén lút bổ sung bữa ăn bằng những thứ không nên ăn.

Nhờ các biện pháp phòng ngừa gắt gao như vậy, điều kiện sinh hoạt tại Đông Phi được nâng cao rõ rệt - thậm chí còn sạch sẽ và văn minh hơn bất kỳ nơi nào trong cùng thời kỳ, bao gồm cả châu Âu.

Khi sau này các nhóm dân di cư từ Đế quốc Áo-Hung và Paraguay đến, Đông Phi đã hình thành quy mô ban đầu. Họ được phân đến các thành thị và làng mạc do người Hoa đã khai phá trước, nhằm làm loãng mật độ người Hoa và ngăn hình thành các nhóm lợi ích mang sắc tộc (chẳng hạn như hình thành "dân tộc riêng").

Hơn nữa, người Hoa ngày càng kết hôn nhiều với phụ nữ da trắng (chủ yếu từ Armenia, Paraguay…), khiến chính quyền Đông Phi dần dần thực hiện chính sách "hòa huyết" giữa các dân tộc. Chỉ cần sau đó loại bỏ những đặc điểm văn hóa phi Đức trong các nhóm di cư, thì mục tiêu đồng hóa dân cư sẽ hoàn thành.

Dù hiện tại điều kiện sinh tồn tại Đông Phi đã được cải thiện đáng kể, các bệnh nhiệt đới cũng được khống chế ở mức rất thấp so với các vùng cùng vĩ độ, nhưng việc tiêu diệt hoàn toàn muỗi là điều bất khả thi. Mà muỗi lại là loài trung gian quan trọng nhất truyền bệnh, cho nên ngoài việc tiếp tục giữ vệ sinh môi trường, biện pháp khoa học để xua đuổi và tiêu diệt muỗi cũng là điều không thể thiếu.

Vẫn phải nhấn mạnh rằng - ở thời đại này - con người hoàn toàn chưa biết muỗi là vật truyền bệnh.

Phải đến cuối thế kỷ 19, các nhà khoa học châu Âu mới phát hiện ra vai trò truyền bệnh của muỗi và bắt đầu nghiên cứu chúng.

Cho nên hiện giờ, trên toàn thế giới chỉ có Ernst và những người trong thuộc địa Đông Phi là tin rằng muỗi chính là nguồn lây bệnh như sốt rét.

Không phải Ernst ích kỷ không muốn công bố cho cả thế giới biết, mà vì chính hắn cũng chỉ biết nhờ vào ký ức tiền kiếp. Bản thân hắn không phải chuyên gia hay nhà khoa học trong lĩnh vực này, nói ra cũng chẳng ai tin, còn bị cười nhạo là đằng khác.

Nhưng ở Đông Phi thì khác. Nơi đây toàn dân mù chữ, dư luận nằm trọn trong tay Ernst. Chỉ cần bịa vài chuyên gia "giả tưởng", để thuộc hạ thi hành theo chỉ thị của hắn là đủ.

Ban đầu, người dân có thể không tình nguyện, nhưng dần dần, khi họ thấy rõ môi trường sống được cải thiện, bệnh tật thực sự giảm xuống - ai nấy đều vui vẻ chấp nhận thay đổi (suy cho cùng chẳng ai muốn chết cả).

Lúc này, ưu điểm của việc sử dụng người Hoa trong giai đoạn đầu đã thể hiện rõ. Họ có tính tuân thủ cao, ít phản kháng, lại chịu ảnh hưởng sâu sắc từ văn hóa chính quyền Viễn Đông. Dù có bất mãn thì cũng chỉ dám nhịn trong lòng, nên chiến dịch cải thiện vệ sinh của chính phủ Đông Phi được thực hiện thuận lợi.

Khi các làn sóng di dân sau này ập đến từ các nước khác, mô hình ấy đã thành quy chuẩn, trở thành "thói quen" hàng ngày của Đông Phi. Mà người mới đến, quân số ban đầu ít, chỉ còn cách làm theo. Cứ thế, việc giữ vệ sinh trở thành "luật sắt" tại Đông Phi - ai đến cũng phải tuân theo.

Ngay lúc này, làn sóng di cư từ khu vực nước Đức sắp sửa đổ bộ xuống Đông Phi. Đúng lúc ấy, tập đoàn tài chính Hechingen lại mang đến tin vui.

Pyrethrin - hoạt chất diệt côn trùng chiết xuất từ cúc trừ sâu - đã được nghiên cứu chiết suất thành công nhờ tài trợ của Ernst và hợp tác với các đại học Đức.

Chỉ cần tiếp tục triển khai, tái hiện theo công thức sản xuất nhang muỗi từ kiếp trước, thuê các chuyên gia thiết kế máy móc sản xuất, là có thể bắt đầu sản xuất hàng loạt "nhang muỗi" - vũ khí tiêu diệt muỗi thần kỳ của vùng nhiệt đới.

Điều này chắc chắn sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng sống tại Đông Phi, giảm mạnh hơn nữa khả năng lây lan của các bệnh như sốt rét.

Chưa hết - việc sản xuất nhang muỗi còn có thể mang về một khoản lợi nhuận mới cho Tập đoàn Hechingen, bởi Đông Phi vốn dĩ là nơi sản xuất nguyên liệu pyrethrin, tạo ra một chuỗi sản xuất khép kín hoàn hảo.

(Hết chương)

[1] Middle Passage: Tuyến đường buôn nô lệ xuyên Đại Tây Dương thế kỷ 16-19, tỷ lệ tử vong lên tới 15-20%.

[2] Pyrethrin: Hoạt chất diệt côn trùng tự nhiên chiết xuất từ hoa cúc, ít độc với người.

[3] Muỗi Anophen: Trung gian truyền bệnh sốt rét, được bác sĩ Ronald Ross phát hiện năm 1897.
​

 

[[BOT] Mê Truyện Convert]

Phi Châu Sang Nghiệp Thực Lục - 非洲创业实录
Chương 103 : Ẩm thực​

Xem nội dung: Chương 103 : Ẩm thực

Chương 103: Ẩm thực

Ngày 3 tháng 10 năm 1867.

Làng Ininaia, Mbeya.

Aygul Yahyap, một phụ nữ gốc Armenia, đang chuẩn bị bữa sáng cho chồng và bản thân.

Aygul từng là một phụ nữ quý tộc Armenia, bị bọn buôn nô lệ Ả Rập bắt cóc từ tay tầng lớp quý tộc Đế quốc Ottoman, sau đó bị bán đến Đông Phi - thuộc địa của Ernst.

Tại đây, cô được trao tặng như một “phần thưởng” cho người lính gương mẫu của chính quyền thuộc địa - Triệu Nhất Chiếm.

Triệu Nhất Chiếm là người nhập cư gốc Hoa, thuộc nhóm người đầu tiên đặt chân đến Mbeya, tức nhóm quân di dân đầu tiên được tổ chức bởi chính quyền thuộc địa khi khởi đầu công cuộc khai phá.

Trong số một trăm người khởi hành cùng Triệu, chỉ có chín mươi bảy người còn sống tới nơi - ba đồng đội đã ngã xuống trong chặng đường hành quân khắc nghiệt.

Về sau, Mbeya trở thành thủ phủ vùng Thượng Hồ Malawi. Chính quyền thuộc địa thiết lập làng mạc khắp Đông Phi, tiến hành khai hoang đất đai. Làng Ininaia hình thành gần Mbeya, và Triệu - với tư cách cựu binh - được phân về đây, trở thành thành viên của đội trị an địa phương.

Triệu vốn là người Sơn Đông, cao đến 1m78 - vượt xa chiều cao trung bình của dân Âu - Mỹ đầu thế kỷ 20 (vốn chưa đến 1m70). Tuy nhiên, do từng sống đói khổ ở Viễn Đông, thân hình hắn gầy gò, trông chẳng khác gì cây sậy lớn.

Lúc mới tới Đông Phi, Triệu còn suy dinh dưỡng, nhưng chỉ cần được ăn no mặc ấm, sức vóc bộc lộ rõ: làm việc hùng hục như hổ. Tinh thần lạc quan, thể lực sung mãn, hắn được chọn vào đội quân Hoa kiều đầu tiên, và tham gia hành quân chiếm lĩnh Mbeya.

Trong năm đầu quân ngũ tại Mbeya, Triệu thể hiện khả năng phục tùng và kiên trì xuất sắc, được cấp trên chú ý, bổ nhiệm làm nòng cốt của làng Ininaia (dù đội trị an làng chỉ có vài người, song phía trên chỉ có một trưởng làng người Đức và một học viên Hechingen dẫn đầu - nên Triệu cũng coi như chức cao quyền trọng).

Sau đó, trong đợt thực thi chiến dịch “Chấn chỉnh” trật tự vùng, Mbeya do nằm trên tuyến đường quan trọng mà thổ dân thường qua lại để tiến về phía tây nam (Zambia - Zimbabwe), nên vừa phải giữ cho tuyến giao thông thông suốt, vừa đảm trách việc xua đuổi thổ dân địa phương.

Công việc nhiều, nhiệm vụ nặng, nhưng đồng thời cũng là cơ hội “lập công ghi danh”. Khi xin phân phối chỉ tiêu nữ giới, Mbeya vì thế mà có lợi thế. Trong đợt này, Triệu tổ chức dân binh ứng biến hiệu quả, biểu hiện xuất sắc hơn đồng đội.

Nhờ đó, hắn trở thành một trong những người đầu tiên được phân phối “vợ” - Aygul Yahyap chính là người được gả cho hắn trong đợt này.

Chính quyền Mbeya thuộc Đông Phi thuộc địa đã đích thân cấp giấy hôn thú cho cả hai.

Với tư cách là một phụ nữ Armenia, Aygul Yahyap ban đầu hoàn toàn không biết cách chế biến nguyên liệu thực phẩm của Đông Phi.

Vốn sinh sống tại vùng Ngoại Kavkaz - Tây Á, Armenia từng chịu ảnh hưởng của văn hóa Hy Lạp và Ba Tư, vì thế phong cách ẩm thực ở đây là sự pha trộn giữa Hy Lạp, Ba Tư, Ả Rập và Thổ Nhĩ Kỳ.

Người Armenia sống ở nơi núi non hiểm trở, khí hậu khắc nghiệt, giao thông bất tiện.

So với Tây Á, Đông Phi chẳng khác gì “miền đất hứa của gạo cá hoa quả”.

Tài nguyên Đông Phi vô cùng phong phú: đủ loại rau quả nhiệt đới thích hợp sinh trưởng, đất đai rộng lớn phì nhiêu cung cấp sản lượng ngũ cốc dồi dào; sông hồ khắp nơi, chim trời, thú đất, cá nước - đủ loại nguyên liệu phong phú mà trước giờ Aygul chưa từng thấy.

May thay, Mbeya chủ yếu trồng lúa mì, mà Aygul - vốn quen thuộc với bánh mì Armenia - vẫn có thể làm bánh nướng để làm món chính.

Hiện Đông Phi đang đẩy mạnh việc lấy cá thay thế động vật hoang dã làm nguồn cung thịt - trong đó người Armenia cũng có kinh nghiệm chế biến cá.

Dù vậy, đối mặt với rất nhiều nguyên liệu mới lạ ở Đông Phi, Aygul vẫn khá bỡ ngỡ, không biết cách xử lý.

Và đây chính là lúc Triệu Nhất Chiếm phát huy lợi thế - là một người đến từ Viễn Đông, hắn đương nhiên biết nấu ăn. Dù tay nghề không cao, song ít nhất hắn có thể dạy Aygul các kỹ năng cơ bản như chiên, xào, nấu, hấp, cũng như làm bánh nướng và mì theo kiểu phương Đông.

Những món tưởng chừng đơn giản đó lại đủ để chế biến hầu hết thực phẩm.

Bữa cơm nhà họ Triệu tuy đạm bạc, song vẫn kết hợp được tinh thần ẩm thực Đông - Tây. Trong thời buổi này, được ăn no đã là tốt, chẳng mấy ai quan tâm hương vị ra sao.

Là vùng trồng trọt trọng điểm, sản lượng lương thực ở Đông Phi rất khả quan: trung bình mỗi người một ngày được phân phát khoảng 1 cân (500g) lương thực.

Riêng Triệu - với tư cách lính gương mẫu và thành viên đội trị an - mỗi ngày được cấp 1,5 cân, còn Aygul - tuy là phụ nữ - cũng nhận được gần 7 lạng. Tổng cộng hai người có hơn 2 cân (1,1kg) lương thực mỗi ngày.

Cộng thêm nguồn thịt phân phát không thường xuyên, rau trồng tự cung tự cấp, rau dại và hoa quả hái từ đồng ruộng - mức sống gia đình Triệu Nhất Chiếm đã vượt xa mức trung bình thế giới. Chỉ thiếu chút điều kiện về trang phục và chỗ ở, nếu không thì chẳng khác gì dân châu Âu.

Sáng nay, bữa sáng nhà họ Triệu gồm hai miếng bánh mì nướng, một bát canh cá, và một đĩa rau xào.

Aygul chịu trách nhiệm sơ chế nguyên liệu, còn Triệu Nhất Chiếm nhóm lò.

Trong nhà ngoài bếp lò kiểu phương Đông còn có thêm một lò nướng xây theo kiểu Tây Á.

Trước kia, nồi niêu xoong chảo ở Đông Phi thuộc địa phần lớn được nhập từ Viễn Đông và châu Âu.

Từ khi tiếp quản phần đất liền của Vương quốc Zanzibar, những lò gạch, xưởng thủ công tại đó cũng được tiếp quản và mở rộng để cung cấp gạch đá, nồi đất, nồi gang - các sản phẩm công nghiệp thiết yếu cho toàn bộ Đông Phi.

Dĩ nhiên, không phải ai cũng như nhà Triệu tự nấu ăn. Tại Đông Phi còn có rất nhiều nhà ăn tập thể, dành cho số đông đàn ông độc thân chưa lập gia đình (sau khi kết hôn thì không được ăn ở nhà ăn nữa).

Tuy nhiên, khi ngày càng có nhiều người lập gia đình và số lượng di dân theo hộ gia đình tăng lên, tỷ lệ người ăn ở nhà ăn tập thể đang giảm dần.

Không lâu nữa, nhà ăn trong làng có lẽ sẽ phải đóng cửa. Theo chỉ đạo từ cấp trên, trong tương lai, di dân theo hộ sẽ được ưu tiên phân về làng.

Còn những di dân nam độc thân sẽ được sắp xếp vào các thành phố. Chính quyền Đông Phi đang xây dựng hàng loạt xưởng thủ công truyền thống để sản xuất các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu.

Thành phố cũng dễ quản lý hơn. Những di dân đã có gia đình dĩ nhiên dễ trị hơn đàn ông độc thân, vì thế được ưu tiên phân về nông trang.

Còn di dân độc thân thì phân vào thành phố - dĩ nhiên, không phải là những thành phố tự do kiểu châu Âu, mà chỉ là các thị trấn mở rộng hoặc đại nông trang mang danh “thành phố” cho tiện gọi và quản lý hành chính.

Cốt lõi của những “thành phố” ấy vẫn là sản xuất nông nghiệp. Nhưng nhờ điều kiện và giao thông vượt trội, dù bị chính quyền thuộc địa kiềm chế phát triển, về lâu dài, chúng vẫn sẽ trở thành trung tâm khu vực.

(Hết chương)

[1] Bánh mì Armenia: Lavash - loại bánh mì dẹt truyền thống làm từ lúa mì.
​

 

[[BOT] Mê Truyện Convert]

Phi Châu Sang Nghiệp Thực Lục - 非洲创业实录
Chương 104 : Người Bồ Đào Nha​

Xem nội dung: Chương 104 : Người Bồ Đào Nha

Chương 104: Người Bồ Đào Nha

Ngày 5 tháng 10 năm 1867

Khu vực hồ Malawi phía Đông

Làng Mitomoni, nằm cách thành phố Songea hơn 100 km về phía nam.

Làng Mitomoni nằm cách thành phố Songea hơn 100 km về phía nam. Khác với cảnh đồng cỏ bạt ngàn ở phía bắc thuộc địa Đông Phi, khu vực phía Đông hồ Malawi được bao phủ bởi những khu rừng rậm rạp với cây cối cao lớn.

Ở kiếp trước, ngay cả đến thế kỷ 21, tỷ lệ che phủ rừng của Tanzania vẫn duy trì khoảng 50%, còn ở thời đại này, tỷ lệ đó chắc chắn chỉ có hơn chứ không kém.

Khác với rừng mưa nhiệt đới hay rừng cận nhiệt đới, rừng ở Đông Phi không quá rậm rạp; giữa các cây có khoảng trống lớn, chủ yếu là thảm cỏ, ít bụi rậm, vì thế việc di chuyển khá dễ dàng — chỉ là nếu không có la bàn và bản đồ thì rất dễ bị lạc phương hướng.

Do đó, khu vực phía Đông hồ Malawi hiện là vùng đất có mức độ khai thác thấp nhất ở Đông Phi. Đồng cỏ chỉ cần một mồi lửa là có thể mở ra một vùng trống, trong khi việc chặt phá rừng với dân số ít ỏi của Đông Phi thuộc địa là điều không dễ dàng.

Mọi chuyện đều có hai mặt: Rừng rậm thì gỗ cũng dồi dào. Dù hiện tại chưa thể xuất khẩu vì hạn chế năng lực vận chuyển, nhưng nguồn tài nguyên này đã đáp ứng được gần như hoàn toàn nhu cầu nội bộ của Đông Phi thuộc địa.

Dùng để xây nhà, làm nhiên liệu, chế tạo công cụ — tất cả đều tận dụng được. Với quy mô dân số hiện tại, khai thác gỗ như vậy gần như là vô tận.

Mitomoni là một trong những ngôi làng nằm xa nhất về phía nam của khu vực phía Đông hồ Malawi, đồng thời cũng là một điểm quân sự quy mô nhỏ.

Làng được bao quanh bởi những bức tường thấp xây bằng đất và đá, có trạm gác thô sơ dựng bằng gỗ, lối ra vào còn có rào chắn bằng gỗ — những công trình như thế này với dân bản địa ở miền nam là khá xa xỉ.

Nói chính xác thì Đông Phi và khu vực thuộc địa Mozambique của Bồ Đào Nha vẫn chưa tiếp giáp nhau, vì dù Mozambique có dân số không ít, nhưng số lượng người Bồ thì chẳng bao nhiêu, lại chủ yếu tập trung ven biển.

Người Bồ Đào Nha không thể kiểm soát toàn bộ Mozambique, nên trong nội địa tồn tại nhiều bộ lạc bản địa với mối quan hệ kiểu chư hầu. Chỉ cần thần phục vương quốc Bồ Đào Nha thì được coi là "người nhà".

Tình hình ở nội địa là vậy, nhưng tại các khu vực ven biển do người Bồ kiểm soát, người bản địa chỉ như trâu ngựa, bị áp bức và lạm dụng không thương tiếc.

Trước khi buôn bán nô lệ chấm dứt, Mozambique từng là nguồn cung quan trọng cho đế quốc Bồ Đào Nha.

Việc người Bồ Đào Nha thiết lập thuộc địa tại Mozambique cũng diễn ra tuần tự: chiếm các cảng ven biển trước, rồi dần mở rộng theo các con sông vào nội địa.

Ban đầu, họ còn mang theo một mục tiêu tôn giáo: tiêu diệt ảnh hưởng của người Ả Rập — một cuộc chiến tranh tôn giáo đúng nghĩa.

Tại Mozambique, họ đã thành công. Thế lực Ả Rập ven biển yếu ớt, khó lòng kháng cự trước người Bồ.

Nhưng khi họ mở rộng lên phía bắc, lại đụng độ Vương quốc Hồi giáo Zanzibar đang thời kỳ hưng thịnh. Hai bên giằng co, buộc Bồ Đào Nha chuyển từ đối đầu sang hợp tác cùng khai thác lợi ích ven biển Ấn Độ Dương.

Từng có thời điểm, thế lực Bồ Đào Nha vươn tới cả Zimbabwe và Zambia, nhưng do dịch bệnh, họ đành rút về Mozambique — đây cũng được coi là thất bại đầu tiên trong nỗ lực mở rộng vào nội địa châu Phi của các cường quốc phương Tây.

Cho đến nay, người Bồ vẫn chưa thể tiến xa thêm vào lục địa, cao lắm chỉ là một thế lực ngoại biên có ảnh hưởng đến các vương quốc và bộ lạc bản địa.

Một đội tuần tra Bồ Đào Nha được trang bị đầy đủ đang tiến hành khảo sát về phía bắc. Người dẫn đầu là sĩ quan Túlio Penile thuộc quân đội thuộc địa Mozambique của Bồ Đào Nha.

Là người đã sống nhiều năm tại Mozambique, Túlio khá am hiểu tình hình địa phương.

Đội tuần tra có 47 người, đi theo tuyến đường truyền thống để thị sát các bộ lạc bản địa thuộc quyền kiểm soát của thuộc địa Mozambique.

Dần dần, họ tiến đến khu vực giáp ranh giữa Đông Phi và Mozambique.

Trên thực tế, người Bồ không biết rõ về sự bành trướng của Đông Phi thuộc địa, chỉ biết rằng người Đức đã đánh bại Vương quốc Zanzibar, buộc họ phải rút lui về đảo cùng tên.

Theo suy nghĩ của người Bồ, người Đức chắc cũng giống họ: chỉ tập trung ở ven biển, cao lắm là ảnh hưởng đến một số bộ lạc nội địa gần đó.

Dù sao thì Bồ Đào Nha cũng đã cắm rễ ở châu Phi mấy trăm năm, mà còn chưa thể tiến sâu vào nội địa, huống gì người Đức mới đến chưa lâu.

Mitomoni đã khá gần hồ Malawi, có thể xem là khu vực nội địa. Vì thế Túlio Penile dẫn đoàn đi một cách khá thản nhiên về phía Bắc.

Không lâu sau, khi đến bộ lạc cuối cùng phía bắc Mozambique, tù trưởng báo cáo: "Chúng tôi bắt được nhiều kẻ chạy trốn từ phía bắc. Chúng thuộc các bộ lạc phía bắc, nghe nơi đó bị một nhóm người da trắng đánh đuổi. Những kẻ chống cự đều bị giết hoặc phải chạy về phía tây. Bọn này không muốn chạy sang tây, nên trốn vào rừng sang lãnh địa của chúng tôi." -người phiên dịch nói với Túlio.

“Người da trắng?” Túlio trầm ngâm: “Chẳng lẽ là người Đức?”

Chưa chắc chắn, Túlio Penile hỏi tù trưởng: "Hãy miêu tả chi tiết ngoại hình, trang phục và vũ khí của họ."

Tù trưởng đáp: “Người của chúng tôi đã đi xem. Họ đã xây một pháo đài (làng Mitomoni), da của họ giống các ngài (thực tế đa số là người Hoa), vũ khí giống các ngài (súng), trang phục cũng tương tự nhưng đồng bộ hơn, không đẹp bằng (người Tây thường mặc đồ hoa lệ, còn Đông Phi chủ yếu dùng quân phục). Những người bị bắt nói đó là một bộ lạc thờ sư tử làm totem.”

“Vậy thì đúng là người Đức rồi!” Túlio quay sang đồng đội:

“Đã thế, ta cứ đến đó ‘thăm viếng’. Nghe theo lệnh ta, không được xung đột với người Đức.”

Ngay sau đó, dưới sự dẫn đường của tộc trưởng, họ đến gần làng Mitomoni. Từ xa, Túlio đã thấy trước công sự thô sơ có dựng một biểu tượng sư tử — chính là totem mà tù trưởng nhắc tới.

Nhưng Túlio biết rõ đó không phải là biểu tượng của bộ lạc bản địa, mà là một lá cờ — huy hiệu gia tộc Hohenzollern, cũng là cờ hiệu chính thức của Đông Phi thuộc địa.

Thực ra, Túlio chỉ nhận ra đó là huy hiệu của một gia tộc quý tộc châu Âu. Còn cái tên Hohenzollern thì Túlio — một thường dân từ Vương quốc Bồ Đào Nha — hoàn toàn không biết.

Hắn nhận ra đó là huy hiệu châu Âu bởi hình ảnh con sư tử trên cờ — biểu tượng rất phổ biến trong giới quý tộc và hoàng gia châu Âu. Những ai dùng sư tử hoặc đại bàng làm biểu tượng thường là những nhà có thế lực lớn.

Tuy vậy, Túlio cũng đủ biết đây là cờ của người Đức, bởi các thương nhân Bồ Đào Nha ở vùng duyên hải phía đông từng thu được nhiều thông tin về Đông Phi thuộc địa, đặc biệt là tại cửa sông Ruvuma (ranh giới tự nhiên giữa Đông Phi và Mozambique). Bên kia sông từng có nhiều lá cờ tương tự tung bay.

Điều khiến Túlio Penile bất ngờ là: người Đức không chỉ bám trụ ven biển, mà đã cắm rễ sâu vào nội địa Đông Phi, thậm chí còn lập được một căn cứ kiên cố như vậy tại đây.

(Hết chương)

[1] Huy hiệu sư tử: Biểu tượng phổ biến của các gia tộc quý tộc Đức, đại diện cho sức mạnh và quyền uy.

[2] Sông Ruvuma: Dòng sông dài 800km, là biên giới tự nhiên giữa Tanzania (Đông Phi) và Mozambique
​

 

[[BOT] Mê Truyện Convert]

Phi Châu Sang Nghiệp Thực Lục - 非洲创业实录
Chương 105 : "Hiệp ước Bất tương xâm giữa Đông Phi và Mozambique"​

Xem nội dung: Chương 105 : "Hiệp ước Bất tương xâm giữa Đông Phi và Mozambique"

Chương 105: "Hiệp ước Bất tương xâm giữa Đông Phi và Mozambique"

"Đứng lại! Ai đó?" - Dân quân giơ súng lên, cảnh giác nhắm vào người đang tiến đến.

Túlio Penile bước ra, đưa khẩu súng trong tay cho đồng đội phía sau, giơ hai tay lên cao, nói bằng tiếng Bồ Đào Nha với dân quân của làng Mitomoni:

"Ta là Túlio Penile, sĩ quan thuộc địa Mozambique của Vương quốc Bồ Đào Nha, ta muốn gặp chỉ huy của các người."

Một tràng tiếng Bồ Đào Nha tuôn ra, càng khiến dân quân làng Mitomoni mù tịt, tay siết chặt khẩu súng hơn nữa.

Lúc này, trưởng làng Mitomoni, Giller Qioni, nghe thấy động tĩnh liền bước ra phía trước.

Nhìn thấy nhóm người trước mặt, Giller Qioni hỏi bằng tiếng Đức:

"Các người là ai?"

Thấy Túlio Penile không hiểu gì, Giller - vốn quê ở vùng biên giới Pháp-Phổ - lại hỏi lần nữa bằng tiếng Pháp.

Lúc này, trong đội của Túlio Penile cuối cùng cũng có người hiểu được. Người này có mẹ là người Pháp nên nghe hiểu được tiếng Pháp.

Hắn ta tiến đến bên Túlio Penile, lặp lại lời của Giller Qioni.

Nhờ có người làm phiên dịch, hai bên cuối cùng cũng có thể bắt đầu trao đổi.

Sau khi hiểu rõ ý định đến đây của Túlio Penile, Giller Qioni cũng không gây khó dễ gì cho nhóm người Bồ Đào Nha này.

Hiện tại, Đông Phi vẫn lấy chiến lược "người không phạm ta, ta không phạm người" đối với Bồ Đào Nha, và về phía nam, Đông Phi cũng tương đối kiềm chế — đã dừng bước ở sông Ruvuma, không mở rộng thêm về phía nam nữa.

Khác với miền đông, khu vực phía tây của hai thuộc địa này thực chất không có ranh giới rõ ràng, vì không có sông núi tự nhiên nào làm giới hạn địa lý, bờ đông hồ Malawi lại là vùng đất bằng phẳng.

Giller Qioni tiếp đón đoàn Bồ Đào Nha, nhưng chỉ cho phép một vài người không mang vũ khí vào làng Mitomoni, những người còn lại chỉ được phép chờ ở ngoài.

Một tháng sau khi Giller Qioni tiễn Túlio Penile rời đi, cấp cao của Bồ Đào Nha ở thủ phủ Maputo, chính phủ Mozambique thuộc Bồ Đào Nha, đã nhận được báo cáo.

Trước tốc độ mở rộng của thuộc địa Đông Phi do người Đức kiểm soát, người Bồ Đào Nha cảm thấy hết sức kinh ngạc — phải biết rằng Mozambique đã được phát triển trong vài trăm năm mới có quy mô như ngày nay, vậy mà người Đức đến mới bao năm?

Tuy kinh ngạc trước tốc độ của người Đức, nhưng người Bồ Đào Nha cũng không có hành động gì cụ thể, chỉ cần người Đức không có ý đồ với Mozambique thì họ cũng lười ra tay trước.

Dù sao thì cũng là thế lực đã đánh bại được cả Vương quốc Zanzibar, thực lực như vậy không thể xem nhẹ ở toàn bộ bờ tây Ấn Độ Dương, hơn nữa hiện tại Đông Phi cũng chưa có nguồn tài nguyên nào mà người Bồ thực sự thèm muốn.

Tuy nhiên, Bồ Đào Nha cũng không hoàn toàn đứng im. Để tránh xảy ra xung đột giữa hai thuộc địa, chính quyền Mozambique đã cử người tới Dar es Salaam để thương lượng với chính phủ Đông Phi, xác lập đường biên giới, phân định phạm vi thế lực tại Đông Phi.

Chính phủ thuộc địa Đông Phi đã chấp thuận yêu cầu của Bồ Đào Nha. Hiện tại Đông Phi vẫn lấy miền Bắc và miền Tây làm trọng tâm, tạm thời không quan tâm đến Mozambique phía nam.

Kế hoạch thuộc địa hóa Đông Phi của Ernst cũng đã thay đổi theo sự phát triển. Ban đầu, mục tiêu là chiếm lấy khu vực Tanganyika. Giai đoạn thứ hai là toàn bộ Tanzania. Còn hiện tại đã bước vào giai đoạn thứ ba, tức là mở rộng đến toàn bộ lãnh thổ của Cộng đồng Đông Phi trong tương lai.

Cộng đồng Đông Phi tương lai gồm sáu quốc gia thành viên: Kenya, Uganda, Tanzania, Burundi, Rwanda và Nam Sudan.

Hiện tại trọng điểm mở rộng của Đông Phi là: Uganda, Burundi, Rwanda cùng với miền Bắc Kenya.

Về phần Nam Sudan, hiện tại chỉ là một vùng thuộc Sudan, nằm trong phạm vi ảnh hưởng của Đế quốc Ottoman, nên Nam Sudan không nằm trong kế hoạch trước mắt.

Trong tiến trình thuộc địa hóa Đông Phi, Ernst luôn chủ trương ổn định là chính — trước khi có chỗ đứng vững chắc thì không nên gây xung đột với các thế lực mạnh tại địa phương.

Cứ "nằm yên" một thời gian, đợi dân số đạt quy mô, rồi mới tìm kiếm mục tiêu mở rộng. Tất nhiên, điều này chỉ áp dụng với người Ả Rập và các nước châu Âu khác, còn đối với các bộ lạc bản địa, Đông Phi luôn hành xử một cách ngạo mạn và bá đạo.

Nghe thì đơn giản, nhưng trên thực tế trong thời đại này lại vô cùng khó. Cùng với sự phát triển của Cách mạng Công nghiệp châu Âu, các nước Âu - Mỹ đang tùy tiện tung hoành trên biển và các châu lục khác.

Chỉ cần phát hiện ra tài nguyên quý giá, thì liền lập tức cướp đoạt, một chiếc tàu, một lá cờ cắm lên đảo là coi như có đất đai hải ngoại — tất nhiên đây chỉ là tự ảo tưởng, nếu không được các nước công nhận thì không có giá trị, còn nếu đảo đó có khoáng sản quý, các cường quốc sẽ ngửi thấy mùi và kéo đến ngay.

Thuộc địa Đông Phi là một thuộc địa chính thức, tuy Hohenzollern-Hechingen trên danh nghĩa đã bị Phổ sáp nhập, nhưng cái tên vẫn còn, nên làm việc dễ dàng hơn.

Đông Phi là lãnh địa của vương thất Hechingen, về mặt sở hữu thì tách biệt khỏi Phổ, nhưng mọi người ngầm hiểu đó là thuộc địa của Phổ.

Dù sao thì Hechingen đã bị Phổ thôn tính, ai biết được có phải Phổ lập "công ty vỏ bọc" ra mặt đánh chiếm không, mà Phổ hiện tại cũng không mấy mặn mà với hải ngoại, nên cũng không cần giải thích với ai.

Do đó, thuộc địa Đông Phi đúng là đang dựa thế cọp mà hung hăng, nếu người Bồ Đào Nha tại Mozambique mà thực sự hiểu rõ ngọn ngành bên trong, thì đã chẳng khách sáo như vậy rồi.

Ngày 3 tháng 12 năm 1867.

Đông Phi và Mozambique ký kết "Hiệp ước Bất tương xâm giữa Đông Phi và Mozambique".

Hiệp ước xác định ranh giới giữa hai bên:

Lấy cửa sông Ruvuma đổ ra biển làm điểm bắt đầu, kéo dài đến làng Edira ở bờ đông hồ Malawi, tổng chiều dài hơn 700 km.

Phía bắc đường biên giới là khu vực ảnh hưởng của thuộc địa Đông Phi.

Phía nam là khu vực thuộc ảnh hưởng của Mozambique.

Hai bên không được xâm nhập lãnh địa của nhau khi chưa được phép, tôn trọng lẫn nhau về lợi ích tại bờ biển phía tây Ấn Độ Dương, và cùng nhau duy trì sự thông suốt của tuyến thương mại truyền thống ở Tây Ấn Độ Dương.

Hiệp ước này chủ yếu tập trung vào hai điểm giao thoa:

Biên giới trên đất liền

Hành lang thương mại trên biển

Tuy nhiên, điểm hạn chế của hiệp ước là việc phân chia lãnh thổ trên bộ chỉ giới hạn trong khu vực giữa hồ Malawi và Ấn Độ Dương, nhiều vùng khác ở Đông Phi và Nam Phi không được nhắc đến, điều này gây tiềm ẩn xung đột sau này ở bờ tây hồ Malawi.

Nhưng vào lúc này, hiệp ước vẫn có giá trị thực tiễn cao — Đông Phi chưa có ý định mở rộng sang phía tây hồ Malawi, còn Mozambique cũng không định tiến vào nội địa.

Hai bên tạm thời không chạm mặt nhau ở phía tây, còn phía đông, cả hai đều cần một tình hình ổn định để đảm bảo lợi ích của mình.

Cuối năm đang đến gần, nhiệm vụ di dân năm nay của Đông Phi cũng sắp hoàn thành, dân số nhập cư của thuộc địa Đông Phi sẽ bước sang một cấp độ mới.

Chiến tranh với các bộ lạc bản địa ở Tây Bắc đã kết thúc từ lâu, chỉ còn chờ dịch bệnh lắng xuống, Đông Phi sẽ tiến đánh nốt khu vực phía Tây Bắc.

Cộng với việc đang thăm dò miền Bắc Kenya, thì phần lớn lãnh thổ của Cộng đồng Đông Phi trong đời trước cũng đã nằm trong tay thuộc địa Đông Phi.

Việc ký kết “Hiệp ước Bất tương xâm giữa Đông Phi và Mozambique” cũng đã giúp kế hoạch mở rộng về phía bắc của Đông Phi có thêm một lớp bảo hiểm, không còn phải lãng phí sức lực đề phòng người Bồ nữa.

(Hết chương)

[1] Làng Edira: Điểm cuối biên giới phía tây trong hiệp ước, nay thuộc Malawi.

[2] Cộng đồng Đông Phi: Tổ chức liên chính phủ thành lập năm 2000, tiền thân là Cộng đồng Đông Phi (1967-1977) giữa Kenya, Tanzania và Uganda.
​

 

[[BOT] Mê Truyện Convert]

Phi Châu Sang Nghiệp Thực Lục - 非洲创业实录
Chương 106 : Hồ Turkana​

Xem nội dung: Chương 106 : Hồ Turkana

Chương 106: Hồ Turkana

Ngày 5 tháng 12 năm 1867.

Cuối năm đã cận kề, công việc ở thuộc địa cũng bắt đầu giảm bớt. Giờ đây, thuộc địa Đông Phi đã không còn là mảnh đất trống trơn như hai năm trước (ngày 1 tháng 2 năm 1865, lần đầu đổ bộ vào cảng Dar es Salaam).

Việc thực hiện các công tác đã có một bộ quy trình hoàn chỉnh, giúp giảm thiểu nhiều phiền toái không cần thiết, công tác di dân cũng suôn sẻ hơn rất nhiều, chỉ cần sao chép lại kinh nghiệm trước đó là được.

Vì vậy, vào dịp cuối năm, thuộc địa Đông Phi lại có khả năng “làm chuyện lớn”. Mặc dù trước đó đã chiếm được miền nam Kenya, nhưng miền bắc Kenya vẫn còn bỏ ngỏ.

Còn khu vực tây bắc, năm nay chỉ có thể tạm thời quan sát, dịch bệnh tại đó vẫn chưa kết thúc, lạc quan nhất cũng phải chờ đến năm sau mới có thể ra tay.

Miền bắc Kenya có điều kiện tự nhiên kém xa miền nam, chủ yếu do lượng mưa ít, vừa có sa mạc vừa có đồng cỏ.

Tuy nhiên, thuộc địa Đông Phi không hề “kén ăn”, có đồng cỏ tức là vẫn có lượng mưa đáng kể, còn một ít sa mạc cũng không phải là không thể chấp nhận.

Lượng mưa trung bình ở miền bắc dao động khoảng từ 300mm đến 400mm, tức là một số khu vực có thể đạt đến 500mm đến 600mm. Một số khu vực sa mạc thậm chí chưa đến 200mm.

Điều kiện lượng mưa như vậy đã không phải là quá tệ, có thể trồng một số loại cây chịu hạn, hoặc phát triển chăn nuôi.

Tất nhiên, tiền đề là phải tránh những khu vực sa mạc và khô hạn, chủ yếu tập trung ở phía đông bắc gần Somalia — đây là vùng khô hạn nhất ở Kenya.

Nguyên nhân chính là do địa hình và dòng hải lưu: phía tây bắc bằng phẳng, còn gió mùa đông nam mang hơi nước từ Ấn Độ Dương thổi vào nội địa Đông Phi. Tại khu vực Hồ Lớn (hồ Victoria), do bị nâng lên bởi địa hình, tạo ra vùng cao nguyên phía tây nam Kenya có lượng mưa dồi dào.

Khi gió mùa đông nam vượt qua xích đạo, chịu ảnh hưởng của lực Coriolis, đổi hướng thành gió tây nam, đến phía đông bắc Kenya thì lượng hơi nước đã không còn nhiều.

Còn gió mùa đông bắc thổi từ bán đảo Ả Rập qua lục địa, rất khó mang theo lượng lớn hơi nước.

Thêm vào đó, vùng đồng bằng ven biển đông bắc lại bằng phẳng, tác dụng ngăn chặn hơi nước yếu, cộng thêm dòng hải lưu lạnh vào mùa hè làm giảm nhiệt và độ ẩm, tạo nên vùng sa mạc nhiệt đới không điển hình.

Ảnh hưởng của địa hình đến lượng mưa có thể thấy rõ qua Ethiopia — quốc gia láng giềng của Somalia. Cao nguyên Ethiopia đã chặn hơi nước từ gió mùa tây nam, khiến phía tây nam cao nguyên Ethiopia có lượng mưa dồi dào, thậm chí hạ lưu các con sông còn hình thành các vùng đất ngập nước quy mô lớn.

Hồ Turkana

Hồ giáp ranh giữa Kenya và Ethiopia, nằm ở phía tây bắc Kenya.

Hồ Turkana là hồ lớn thứ tư ở châu Phi, chỉ sau hồ Victoria, hồ Tanganyika (hồ Zollern) và hồ Malawi.

Lần này, Henriette [1] dẫn đội khảo sát phía tây bắc Kenya. Điều kiện hiện tại đã khá hơn nhiều so với một năm trước.

Sau khi bổ sung vật tư tại vùng trồng cà phê chân núi Kenya, Henriette cùng đồng đội lên đường chinh phục tây bắc.

Trước mắt họ giờ đây là hồ Turkana xanh biếc.

“Thật là một hồ nước tuyệt đẹp, thậm chí còn tráng lệ hơn cả hồ Zollern (Tanganyika)!” Henriette thốt lên.

Vẻ đẹp của hồ Turkana không chỉ đến từ màu xanh ngọc độc đáo, mà còn ở sự tương phản giữa hoang mạc và thảo nguyên quanh hồ, tạo hiệu ứng thị giác mạnh.

“Đội trưởng, chúng ta nên tiếp tục đi về phía bắc. Nhìn từ nam lên, rõ ràng hồ này còn chưa hết, cảnh trước mắt có thể chỉ là một góc nhỏ. Nếu đi xa hơn, biết đâu đây lại là một hồ lớn có thể sánh ngang ba hồ lớn kia.” Thành viên đoàn thám hiểm Andy nói với Henriette.

“Ừ, chúng ta phải cố gắng hơn nữa. Lần này có lẽ sẽ là một phát hiện trọng đại, đủ để lưu danh sử sách.” Henriette đáp.

Andy nói rất có lý. Hồ Turkana dài khoảng 200 km từ nam lên bắc, dù đi nhanh cũng mất vài ngày mới đến được đầu bắc hồ.

Trong vài ngày sau đó, nhóm Henriette tiến dọc theo bờ hồ Turkana về phía bắc, đồng thời ghi chép lại các đặc điểm sinh thái, khí hậu và thủy văn ven hồ.

Người bản địa gọi hồ này là “hồ Turkana”, nước hồ có tính kiềm, chứa nhiều loại tảo (tảo lam), nên có màu xanh lam ngọc.

Trong hồ có cá sấu sông Nile, hà mã và một số loài cá; ven hồ cũng có nhiều động vật hoang dã. Bên cạnh hồ có nhiều lòng sông khô cạn — không rõ mùa mưa có nước hay không. Riêng chim chóc mà nhóm Henriette bắt gặp đã không dưới 100 loài (thực tế có hơn 300 loài).

Đến ngày thứ bảy, nhóm Henriette đã tới phía bắc hồ Turkana, và dọc theo bờ hồ, họ phát hiện nguồn nước chính của hồ — sông Omo.

Sông Omo bắt nguồn từ Ethiopia, phần thượng lưu chảy qua cao nguyên nhiều mưa, có lưu lượng nước dồi dào, lòng sông hẹp, nhưng hạ lưu lại rộng tới 150-200 mét — là một trong những con sông lớn hiếm hoi ở Đông Phi.

90% lượng nước của hồ Turkana đến từ sông Omo, đây cũng là lý do hồ có thể tồn tại trong sa mạc mà không bị thu hẹp.

Henriette và đồng đội đã ghi chép chi tiết về địa lý và thủy văn dọc sông Omo. Ven sông là vùng đất màu mỡ hiếm có.

So với khu vực sa mạc và đồng cỏ khô hạn quanh hồ Turkana, hạ lưu sông Omo có dòng nước rộng và dồi dào, ít nhất có thể nuôi sống khoảng 200.000 người.

Vùng hạ lưu sông Omo có thể được xem là một trọng điểm phát triển phía bắc Kenya. Một số khu vực quanh hồ Turkana cũng có thể trồng được cây chịu hạn.

Từ nay, hạ lưu sông Omo và hồ Turkana đã được Đông Phi xem như vật trong túi. Thậm chí trong tương lai, để đảm bảo an ninh cho hồ và sông, thuộc địa Đông Phi sẽ liên tục xâm lấn đất ở thượng lưu sông Omo.

Đây không phải chuyện bé xé ra to. Bởi ở kiếp trước, Ethiopia từng có tiền lệ — họ đã xây hàng loạt đập thủy điện trên thượng nguồn sông Omo để phát điện.

Việc đó làm giảm lượng nước chảy xuống hạ lưu và khiến hồ Turkana ngày càng cạn kiệt, mặc dù phần lớn hồ nằm trong lãnh thổ Kenya.

Chính phủ Ethiopia chẳng thèm quan tâm đến sự sống còn của người dân Kenya phụ thuộc vào hồ Turkana. Việc nước sông giảm và hồ cạn đã khiến sản lượng cá giảm mạnh, dẫn đến xung đột tranh giành quyền khai thác thủy sản giữa các bộ lạc ở Kenya.

Vì thế, Ernst yêu cầu vùng lưu vực sông Omo ít nhất phải nằm phần lớn trong tay chính quyền thuộc địa Đông Phi, để đảm bảo an toàn nguồn nước.

Hiện tại Ethiopia vẫn đang là Đế quốc Abyssinia, kiểm soát khu vực phía nam chưa chặt chẽ, lại còn phải đối mặt với mối đe dọa từ các nước thực dân phương Tây như Anh.

Năm 1863, Hoàng đế Tewodros II của Đế quốc Abyssinia đã làm một việc dại dột: vì Bộ Ngoại giao Anh không trả lời thư của ông (trong thư ông yêu cầu Nữ hoàng Victoria cùng ông chống lại Ai Cập và Đế quốc Ottoman), ông đã bắt cóc các nhà ngoại giao Anh và 58 người châu Âu làm con tin vào năm 1864.

Ngay cả Ernst cũng phải khâm phục sự “dũng cảm” của vị hoàng đế này. Nhưng những hành động sau đó còn bất ngờ hơn.

Sau khi một người Iraq làm việc cho Anh mang thư hồi đáp từ Bộ Ngoại giao Anh đến, Tewodros II đã thả con tin.

Nhưng không lâu sau, ông lại lật lọng, bắt lại các nhà ngoại giao Anh ở Abyssinia, đồng thời tống tiền chính phủ Anh đòi thợ thủ công và máy móc.

Thế là nước Anh đang ở đỉnh cao vinh quang làm sao chịu được nhục này. Cũng trong tháng 12 năm 1867 — thời điểm Henriette đang khám phá hồ Turkana và sông Omo — quân đội Anh chuẩn bị viễn chinh Abyssinia đã tập kết tại Bombay, Ấn Độ, sẵn sàng “dạy cho Tewodros II một bài học”.

Số phận của Tewodros II và Đế quốc Abyssinia đã được định đoạt (người Anh cướp đi vô số cổ vật và báu vật, bao gồm cả vương miện của Tewodros II; sau khi thua trận, ông đã tự sát).

Sang năm, khi Ethiopia giao chiến với người Anh, cũng là lúc Đông Phi mở rộng thế lực tại lưu vực sông Omo — tạo điều kiện thuận lợi để Ernst và thuộc địa Đông Phi thôn tính toàn bộ vùng này.

Sau cái chết của Tewodros II, Đế quốc Abyssinia (Ethiopia) rơi vào thời kỳ phân tranh cát cứ trong vài năm, ít nhất trong 3-4 năm sẽ không thể đe dọa thuộc địa Đông Phi.

(Hết chương)

[1] Henriette: Nhân vật hư cấu từng xuất hiện ở chương 57.

[2] Hồ Turkana: Hồ nước mặn lớn nhất châu Phi, diện tích 6.405 km², sâu tới 109m.

[3] Sông Omo: Dài 760km, đổ 90% lượng nước vào hồ Turkana, hình thành châu thổ nội địa lớn.

[4] Hoàng đế Tewodros II: Trị vì 1855-1868, nỗ lực hiện đại hóa Ethiopia nhưng thất bại trước thực dân Anh.
​

 

[[BOT] Mê Truyện Convert]

Phi Châu Sang Nghiệp Thực Lục - 非洲创业实录
Chương 107 : Tiết học Lịch sử​

Xem nội dung: Chương 107 : Tiết học Lịch sử

Chương 107: Tiết học Lịch sử

Ngày 7 tháng 12 năm 1867.

Tại Trường Văn hóa Mlandizi, Đông Phi.

Hôm nay, Trường Văn hóa của Trấn thứ Nhất (Mlandizi) đã đón tiếp hai “học sinh” đặc biệt: Hoàng đế Maximilian I và Hoàng hậu Charlotte.

Một tháng trước, Hoàng hậu Charlotte đã đến Đông Phi. Vì sự an toàn của nhạc mẫu tương lai, Ernst đích thân bố trí một con tàu riêng trong đoàn để đưa bà đến Đông Phi.

Khi gặp lại Maximilian I đang bình an vô sự tại Tanga, Charlotte đã ôm chầm lấy ông mà bật khóc.

Là người từng cổ vũ Maximilian I lên ngôi, sau khi ông bị Mexico bắt và giam giữ, Charlotte đã sống trong đau khổ, ngày đêm rơi lệ ở châu Âu.

Thảm họa Mexico khiến bà từ bỏ ảo tưởng trở thành hoàng hậu - giờ đây, điều duy nhất bà muốn là được cùng người mình yêu sống trọn những năm tháng còn lại.

Sau khi đoàn tụ mặn nồng tại Tanga, Hoàng hậu Charlotte ngỏ ý muốn sống một thời gian ở Đông Phi cùng Maximilian I.

Đây là lần đầu tiên Maximilian I đến tham quan Trấn thứ Nhất (Mlandizi) - nơi đặt trụ sở chính phủ trung ương Đông Phi.

Trấn thứ Nhất là thành phố phát triển sớm nhất Đông Phi (thực tế là một thị trấn; ở châu Âu, nhiều “thành phố” thực ra chỉ là thị trấn nhỏ). So với Dar es Salaam thì quy mô có phần kém hơn, nhưng quy hoạch và cơ sở vật chất lại hoàn chỉnh hơn rõ rệt. Kiến trúc và văn hóa nơi đây mang đậm phong cách vùng đất Đức.

Điểm khác biệt so với châu Âu nằm ở cảnh quan thiên nhiên, khí hậu môi trường và một số hạ tầng đô thị do Ernst đích thân quy hoạch cho các thành phố Đông Phi.

Ví dụ như cây xanh dọc đường và dải phân cách - điều rất khó thấy tại các thành phố châu Âu lúc bấy giờ. Tuy nhiên, dải xanh của Đông Phi cũng khá sơ sài, chỉ là đất trống bên đường để cỏ mọc tự nhiên.

Vì đất đai ở Đông Phi rất dồi dào, nên việc quy hoạch đô thị khá “hoang dã” - theo đuổi triết lý “lớn là tốt”. Mặc dù đường sá chưa đạt quy mô như mong muốn, nhưng những khoảng đất cần chừa ra đều đã được chuẩn bị sẵn, rất thuận tiện cho việc nâng cấp sau này.

Do đó, hai bên đường lát đá vẫn để lại khoảng trống lớn, nhà cửa bị cách xa bởi những con đường rộng, khiến Trấn thứ Nhất - vốn đã ít dân - lại càng thêm trống trải.

Các ngôi nhà hai bên chủ yếu là nhà một tầng, nhiều ngôi còn mang kết cấu đất-gỗ. Nhưng mỗi ngôi đều có sân và khoảng cách lớn với nhà bên cạnh, tổng diện tích khoảng vài trăm mét vuông - thuận tiện cho việc cải tạo sau này.

Rãnh thoát nước được bố trí phía sau nhà, hiện vẫn là mương hở. Luật lệ kỳ lạ ở Đông Phi quy định: cư dân không được xả nước thải sinh hoạt vào rãnh sau nhà - vì rãnh này chủ yếu dùng để thoát nước mưa mùa mưa.

Việc này nhằm ngăn mương biến thành cống rãnh hôi thối. Đông Phi là vùng khí hậu nóng quanh năm, đặc biệt là Trấn thứ Nhất nằm trên đồng bằng ven biển. Nếu nước thải bị đọng lại, vào mùa khô không có mưa rửa trôi, sẽ sinh ra đủ loại vi khuẩn và ruồi nhặng.

Tất nhiên, khi tương lai phát triển, các rãnh nước sẽ được thay bằng ống bê tông, lúc đó sẽ không còn vấn đề. Nhưng ở thời kỳ này, Đông Phi bắt buộc phải đặt vấn đề vệ sinh lên hàng đầu - ổ bệnh nhiệt đới không phải trò đùa.

Khi vợ chồng Maximilian I lần đầu đến Trấn thứ Nhất, họ đã nhìn thấy Trường Văn hóa của thị trấn - do xây muộn nên được đặt ở vùng ngoại vi.

Hai người đều rất quan tâm đến nội dung giáo dục ở thuộc địa Đông Phi. Họ muốn biết một nơi còn lạc hậu (so với châu Âu) như vậy thì đang dạy điều gì, và có gì khác biệt so với châu Âu.

Ở Mexico, Maximilian I còn chưa kịp thi triển hoài bão thì cả đất nước đã rối loạn, chẳng còn tâm trí nào lo giáo dục.

Dù điều kiện Đông Phi còn nghèo nàn, nhưng vẫn có thể thực hiện giáo dục bắt buộc, điều này khiến họ rất hứng thú. Vì vậy, Maximilian I chủ động đề xuất muốn trải nghiệm một ngày học ở trường Đông Phi.

Chính quyền Đông Phi đã cử người sắp xếp cho hai người đến tham quan Trường Văn hóa Trấn thứ Nhất.

Tại lớp 1, khối 1 của trường, học sinh ngồi chật kín chỗ. Hai vị “khách mời” được sắp xếp chỗ ngồi tạm thời ở cuối lớp.

Lớp có khoảng 30-40 học sinh, gồm cả con em người Hoa, người nhập cư từ đế quốc Áo-Hung (còn nhóm nhập cư Paraguay cần giáo viên dạy tiếng Tây Ban Nha riêng). Giáo viên là cựu học viên của Học viện Quân sự Hechingen.

Vì Trấn thứ Nhất là trụ sở chính quyền trung ương, nên chất lượng giáo viên ở đây vượt trội toàn Đông Phi.

Cần biết rằng các trường do vương thất Hechingen sáng lập, kể cả Học viện Quân sự Hechingen, thực chất đều là lớp đào tạo cấp tốc, nên trình độ học viên khá chênh lệch.

Nhiều người khi tốt nghiệp cũng chỉ giao tiếp được sơ sơ bằng tiếng Đức, nhớ được một ít từ vựng.

Nhưng Đông Phi lại quá thiếu nhân lực, nên học kém cũng được phái đi dạy học ở các trường.

Người học nhanh, giỏi thì dạy lớp cao; người học chậm thì dạy lớp thấp.

May mắn là sách giáo khoa ở Đông Phi rất cơ bản, phần lớn chỉ cần đọc theo sách là được.

Tiết học hôm nay là lịch sử. Maximilian I mở sách giáo khoa của Đông Phi ra, vừa đọc say sưa, vừa thì thầm bình luận với Hoàng hậu Charlotte.

Giáo viên - cựu học viên Học viện Hechingen - hoàn toàn phớt lờ hành vi “nói chuyện riêng” của hai người này, vì ai cũng biết đây là khách quý được chính quyền mời tới.

Do Đông Phi hiện có dân nhập cư đa dạng, nên lớp 1 được dạy song ngữ. Từ lớp 2 trở đi sẽ hoàn toàn dùng tiếng Đức - vì thế con em người Hoa muốn học giỏi thì buộc phải vượt qua rào cản ngôn ngữ.

Chương đầu tiên - không có gì bất ngờ - là ca ngợi dòng họ Hohenzollern, nhấn mạnh địa vị thống trị vùng đất Đông Phi của hoàng thất Hechingen, cùng lịch sử lâu dài của dòng họ Hohenzollern.

Những đứa trẻ nhỏ tuổi không cảm thấy có gì gượng gạo, chỉ xem như đang nghe kể chuyện. Sách lịch sử ở đây thực chất giống như sách đọc thêm, không phải nội dung thi cử.

Đây là mẹo nhỏ của Ernst - khi một môn học phải thi, sẽ có người chán ghét nó. Nhưng đọc sách tham khảo (không thi) lại giống như đọc tiểu thuyết, càng đọc càng nghiện. Ngược lại, nếu bắt thi về tiểu thuyết sẽ giết chết hứng thú đọc.

Maximilian I và Charlotte cố nén cười khi đọc xong chương cuối. Xét về lịch sử và truyền thống, nhiều gia tộc châu Âu vượt trội hơn nhà Hohenzollern, đặc biệt là trước gia tộc Habsburg.

Dĩ nhiên, mỗi dòng họ quý tộc châu Âu đều quảng bá bản thân là có bề dày huy hoàng và lịch sử lâu đời. Vì vậy đây không phải lý do khiến Maximilian I thấy buồn cười - nếu là khen Habsburg, ông còn có thể viết phóng đại hơn cả cuốn sách này.

Điều khiến họ cảm thấy buồn cười là phần cuối, mô tả hoàng gia Hechingen gần như “Đấng cứu thế”.

Ernst không bị oan - nội dung cuối sử dụng thủ pháp tôn giáo để thần thánh hóa địa vị Hoàng gia Hechingen.

Chỉ là Ernst khá khéo léo - không nhắc đến thần thánh cụ thể nào (như Thiên Chiếu Đại Thần của Nhật Hoàng, con trai thần Mặt Trời của Pharaoh, hay nghi lễ Phong Thiền của hoàng đế Viễn Đông...).

Hắn dùng kỹ thuật ngôn ngữ kiểu “Kế hoạch trời xanh” để tạo vẻ uy nghiêm cho Hoàng gia Hechingen, đồng thời tránh đề cập tôn giáo.

Hiện tại, di dân Đông Phi theo đủ loại tín ngưỡng nhưng không có nhà thờ hay giáo sĩ. Dù là Thiên Chúa giáo hay Chính Thống giáo, họ chỉ có thể tự làm lễ cầu nguyện theo kinh nghiệm truyền lại.

Còn Ernst thì theo đuổi mục tiêu thế tục hóa. Bắt người lớn bỏ tín ngưỡng là chuyện khó, nhưng thay đổi tư duy trẻ nhỏ lại dễ dàng hơn nhiều.

Cũng không cần quá cực đoan - chỉ cần không để tôn giáo xâm nhập vào giáo dục và thể thao như ở châu Âu hiện nay (nhiều trường học ở châu Âu vẫn mang màu sắc tôn giáo).

Nếu không được học và nhắc lại, ký ức con người sẽ dần phai mờ. Những truyền thống tôn giáo do dân Đông Phi tự phát truyền miệng không thể nào sánh được với hệ thống giảng dạy bài bản của giáo hội.

(Hết chương)

[1] Thiên Chiếu Đại Thần: Thần Mặt Trời trong Thần đạo Nhật Bản, được cho là tổ tiên của Nhật Hoàng.

[2] Nghi lễ Phong Thiền: Nghi thức tế trời đất của hoàng đế Trung Hoa cổ đại trên núi Thái Sơn.
​

 

[[BOT] Mê Truyện Convert]

Phi Châu Sang Nghiệp Thực Lục - 非洲创业实录
Chương 108 : Lễ Giáng sinh​

Xem nội dung: Chương 108 : Lễ Giáng sinh

Chương 108: Lễ Giáng sinh

Sau khi tham quan mô hình giáo dục tại Trấn thứ Nhất, Maximilian I và hoàng hậu Charlotte đã có nhiều suy ngẫm.

Là những đại quý tộc hàng đầu châu Âu, từ nhỏ đã tiếp nhận nền giáo dục cung đình nghiêm ngặt, họ rất hiếm khi có cơ hội tiếp xúc với mô hình giáo dục cơ sở như ở Đông Phi - nơi thuộc địa còn nghèo khó và lạc hậu.

Hơn nữa, với tư cách là thuộc địa, Đông Phi cũng chẳng cần phải che giấu điều gì trước mặt hai người họ; những gì họ được thấy chính là bức tranh chân thực nhất về cuộc sống thường nhật trong các trường học Đông Phi.

Chương trình học tại đây rất đơn giản - chỉ có hai môn chính là tiếng Đức và Toán học, ngoài ra chỉ thêm môn Lịch sử và Thể dục.

Nội dung giảng dạy cực kỳ đơn giản, thậm chí các cấp lớp còn có rất nhiều phần bị lặp lại. Học hết chương trình này, cao lắm cũng chỉ có thể đọc viết thành thạo tiếng Đức và làm một số phép tính toán học cơ bản.

Toàn bộ nội dung kiến thức trong nền giáo dục Đông Phi còn chưa bằng một phần ba cấp tiểu học đời trước của Ernst (trình độ khoảng lớp Ba).

Sự đơn giản này là để thích nghi với thực trạng thiếu hụt trầm trọng đội ngũ giáo viên tại thuộc địa Đông Phi. Nói cho đúng, Đông Phi hiện giờ chỉ có đủ năng lực để duy trì kiểu “giáo dục nghèo khổ” như vậy.

Tất nhiên, hệ thống giáo dục này cũng có lối thoát đi lên. Những học sinh xuất sắc nhất sau kỳ thi tốt nghiệp có cơ hội được cử đi du học tại khu vực nước Đức.

Xét về độ khó, với trình độ tốt nghiệp tiểu học ở thế giới trước, việc vượt qua kỳ thi và giành được suất du học là điều rất dễ dàng. Có điều, phần lớn người nhập cư Đông Phi lại không thực sự ý thức được tầm quan trọng của giáo dục.

Kết quả là, chỉ những gia đình coi trọng giáo dục thì con cái mới có khả năng được đưa sang Đức học; còn những gia đình thờ ơ, dẫu cho con học giỏi, thì cũng có thể bị giữ lại để làm nông - bởi du học cần có sự đồng ý của phụ huynh.

Ernst cũng chẳng buồn thay đổi hiện trạng này, vì hắn chỉ cần đào tạo ra đủ số lượng nhân tài cần thiết. Thừa nhân tài cũng có thể là một loại tai họa.

Xét cho cùng, so với các ngành nghề đòi hỏi học vấn cao, thì điều Đông Phi cần nhất hiện nay là nông dân - những người có thể khai hoang đất đai. Còn ở các quốc gia công nghiệp tại châu Âu, thì công nhân mới là lực lượng cấp thiết nhất.

Với trình độ công nghiệp hóa hiện tại, chỉ có Anh quốc là đã hoàn tất quá trình (mức đô thị hóa đạt trên 50%), các nước còn lại còn nhiều không gian phát triển.

Giáo dục bắt buộc ở Đông Phi được triển khai là nhằm đồng hóa và đào tạo thế hệ phục vụ tương lai - tất cả đều vì củng cố quyền lực cai trị. Chứ mục đích thật sự không phải là để "cải thiện số phận" cho người dân nơi đây (dù trên thực tế nó có thể mang lại một số thay đổi tích cực).

Giống như nước Phổ từng phát triển giáo dục bắt buộc để nâng cao sức chiến đấu của quân đội, thì Đông Phi cũng chẳng phải vì lòng nhân đạo.

Nếu hỏi Ernst có coi trọng giáo dục hay không, thì câu trả lời là “không hẳn”. Dù kiếp trước hắn từng trải qua chín năm giáo dục phổ cập cùng với bậc đại học chính quy.

Nhưng ở kiếp này, Ernst là một quý tộc. Những việc hắn đang làm - nhìn thì cao siêu như “xây dựng quốc gia” - nhưng mục đích cuối cùng vẫn là duy trì lợi ích và sự thịnh vượng của Hoàng gia Hohenzollern.

Kinh nghiệm từ Ấn Độ và một số quốc gia ở kiếp trước dạy cho Ernst rằng: chỉ cần quốc gia đủ lớn, dân số đủ đông, thì ngay cả những nước có dân trí thấp cũng có thể tích lũy được khối tài sản khổng lồ cho tầng lớp thượng lưu.

Cho nên, điều tầng lớp quý tộc như Ernst cần không phải là dân trí cao, mà là một lực lượng dân số biết nghe lời và có thể tạo ra của cải.

Tại sao các nhà cai trị xưa thích duy trì “chính sách ngu dân”? Tại sao phương Tây có xu hướng “phản trí thức”? Cốt lõi cũng chỉ là một mà thôi.

Hệ thống giáo dục ở Đông Phi nằm đâu đó giữa hai thái cực: thái độ vừa không quá nhiệt tình, cũng không quá thờ ơ - chủ động hạ thấp tiêu chuẩn.

Ngoại trừ việc rất coi trọng các vấn đề dân tộc và nhận thức văn hóa (như việc Đức hóa), thì Đông Phi không quá chú trọng thay đổi những phẩm chất hay quan niệm đạo đức khác của người dân.

Miễn là bạn ngoan ngoãn chấp nhận làm một “người Đức”, thì những thứ như đạo đức cao cả hay lòng tốt… cũng chẳng ai quan tâm! Việc giáo dục các phẩm chất đó cứ để gia đình tự lo liệu.

Hệ thống giáo dục Đông Phi tưởng chừng đơn sơ và đầy sơ hở, nhưng ẩn chứa trí tuệ chính trị.

Tất nhiên, Maximilian I không thể nhìn ra được điều đó. Sau chuyến tham quan, ông vẫn hào hứng đưa ra hàng loạt góp ý với các nhân viên chính phủ Đông Phi, cho rằng mô hình giáo dục sơ sài này có tiềm năng cải tiến rất lớn.

Nhân viên thì ngoài mặt gật đầu liên tục, nhưng thực tế chỉ nghe tai này, ra tai kia, chẳng hứa hẹn gì.

Trong hàng ngũ chính phủ và quân đội Đông Phi, ngoài nhóm nhân viên tập đoàn Hechingen (đều tốt nghiệp cấp hai trở lên), thì số còn lại - kể cả những người mang danh “tốt nghiệp Học viện Quân sự Hechingen” - trình độ cũng chỉ ở mức tiểu học.

Với đám lính đánh thuê và nhân viên hợp đồng, công việc ở đây chỉ là “một cái nghề”; còn với học viên của học viện, thì đây là “cách báo đáp ân tình của Hiệu trưởng”.

Họ chỉ đơn thuần làm theo đúng kế hoạch Ernst đã vạch ra, hoàn thành công việc một cách máy móc, chẳng mấy ai quan tâm Đông Phi phát triển ra sao.

Chỉ vì tôn trọng thân phận của Maximilian I, họ mới ứng phó một cách lễ phép như vậy. Còn bản thân ông thì vẫn thao thao bất tuyệt không ngừng nghỉ.

Một trí thức Âu châu đúng nghĩa, say sưa bình luận về chính sách Đông Phi - đúng là minh chứng sống cho câu “Khi không còn chức tước thì ngôn luận mới tự do”. )))

Nếu năm xưa lúc làm Hoàng đế Mexico mà ông cũng hăng hái như bây giờ, thì Ernst cũng phải khâm phục.

…

Ngày 25 tháng 12 năm 1867

Một mùa Giáng Sinh nữa lại về.

Năm nay, Ernst cùng Thân vương Konstantin - sau chuỗi ngày bôn ba khắp nơi - đã trở về vùng đất Hechingen để đón lễ hội.

Ernst bế một chú chó Rottweiler con đi dạo trong lâu đài. Chú chó này được mua từ một nông trại ở Berlin, đặt tên là “Navi” - không mang ý nghĩa gì đặc biệt, chỉ là để tưởng nhớ chú chó cỏ cùng tên mà Ernst từng nuôi thuở nhỏ ở kiếp trước. Con chó ấy về già qua đời khiến Ernst buồn suốt một thời gian dài.

Trong lâu đài, các vật dụng trang trí lễ hội đã được chuẩn bị đầy đủ. Cây linh sam được chuyển về từ rừng phương Nam của nước Đức được dùng làm cây thông Noel và đặt ở sảnh chính.

Khác với mọi năm, năm nay lâu đài đã được lắp đặt đèn điện - thay thế cho nến truyền thống. Toàn bộ lâu đài, thậm chí cả con đường phía ngoài cũng được hệ thống chiếu sáng của Tập đoàn Hechingen rực rỡ soi sáng.

Một số hoàng thất và thành phố lớn khác tại châu Âu cũng đã bắt đầu sử dụng đèn điện. Tất nhiên, không loại trừ những người bảo thủ vẫn giữ thói quen dùng nến để tạo không khí tôn giáo cho ngày lễ.

Lâu đài rộng lớn nay lại thêm phần tĩnh mịch, do phần lớn gia nhân đã được Thân vương Konstantin cho về quê ăn lễ cùng gia đình. Bên trong không có nhiều người.

Năm nay, thời tiết lạnh hơn. Khắp Hechingen và toàn bộ nước Đức đều chìm trong tuyết trắng. Qua ô cửa sổ, có thể nhìn thấy cả vùng đất bị tuyết bao phủ. Rừng cây xung quanh lâu đài - những ngọn tùng, ngọn bách - vẫn lộ ra màu xanh đậm dưới lớp tuyết trắng xóa.

Ở phương Bắc, khi nước Đức đang giữa mùa đông khắc nghiệt, thì ở phương Nam xa xôi - vùng đất Đông Phi - thời tiết vẫn ấm áp như xuân. Chính phủ Đông Phi cũng đã tổ chức lễ hội Giáng Sinh cho cư dân bản địa.

Và năm 1867 cũng sắp sửa khép lại.

Đây là năm đáng nhớ khi thuộc địa Đông Phi kiểm soát toàn bộ Tanzania và Kenya, dân số đạt 500.000 người, bước đầu có quy mô một quốc gia. Giờ đây, Đông Phi đã có thể coi là một thực thể chính trị tham gia vào các vấn đề quốc tế.

(Hết chương)

[1] Giáo dục bắt buộc ở Phổ: Được vua Friedrich Wilhelm I ban hành năm 1717, nhằm nâng cao chất lượng binh lính.

[2] Chó Rottweiler: Giống chó nghiệp vụ có nguồn gốc từ Đức, được dùng trong quân đội và cảnh sát.
​

 

[[BOT] Mê Truyện Convert]

Phi Châu Sang Nghiệp Thực Lục - 非洲创业实录
Chương 109 : Dữ liệu​

Xem nội dung: Chương 109 : Dữ liệu

Chương 109: Dữ liệu

Ernst ngồi trên ghế tựa, xem xét các số liệu của năm nay từ thuộc địa Đông Phi.

Với việc miền bắc Kenya rơi vào tay chính phủ thuộc địa Đông Phi (chỉ mới nắm chủ quyền, chưa bắt đầu khai phá), diện tích thuộc địa Đông Phi đã đạt khoảng 1,4 triệu km², cơ bản bao trùm toàn bộ lãnh thổ Tanzania và Kenya ở kiếp trước (đảo Zanzibar và vùng sa mạc ven biển đông bắc Kenya vẫn chưa thống nhất).

Hiện tại, dân số nhập cư đăng ký tại thuộc địa Đông Phi đã lên tới 582.413 người, tất nhiên phải trừ đi số lượng người bản địa da đen. Hiện thuộc địa Đông Phi kiểm soát khoảng 400.000 đến 800.000 người da đen.

Trước đó, Ernst và chính phủ Đông Phi ước tính dân số nhập cư cuối năm sẽ gần 500.000 người. Lý do vượt xa kỳ vọng như vậy là nhờ nguồn nhập cư từ cuộc chiến Paraguay và khu vực Nam Đức, hai nguồn mới được mở ra.

Thành phần nhập cư cũng thay đổi do sự gia nhập của các nguồn mới. Người Hoa vẫn đứng đầu với hơn 300.000 người, người nhập cư từ Đế quốc Áo-Hung xếp thứ hai với gần 200.000 người, thứ ba là dân nhập cư Paraguay (chủ yếu là phụ nữ và trẻ em), thứ tư là người nhập cư từ Trung Đông như Armenia, và thứ năm mới là dân nhập cư từ khu vực Đức.

Tuy nhiên, nếu tính theo dân tộc, người Đức không hề ít, xếp thứ ba, vì trong số dân nhập cư từ Đế quốc Áo-Hung có một bộ phận đáng kể là người Đức.

Dân nhập cư từ Nam Đức thực tế vẫn chưa phát huy hết tiềm năng. Ước tính lạc quan, năm sau có thể tuyển thêm ít nhất 200.000 người Đức trên toàn khu vực Đức (không bao gồm Đế quốc Áo-Hung).

Số lượng người bản địa bị bắt làm tù binh có sự dao động lớn là vì Đông Phi thuộc địa không coi trọng việc thống kê họ.

Việc khai phá đất đai ở Đông Phi đòi hỏi lượng lớn lao động, đặc biệt là các công trình nguy hiểm. Để giảm thiểu tổn thất cho dân nhập cư, chính quyền thuộc địa buộc phải sử dụng tù binh bản địa.

Thêm vào đó, trong các chiến dịch càn quét đầu tiên luôn có một số người bản địa trốn thoát, vì chính phủ Đông Phi không thể dồn toàn bộ người đi truy quét - đồng ruộng và hoa màu vẫn cần người chăm sóc - nên luôn có những kẻ lọt lưới bị bắt khi kiểm tra định kỳ.

Như vậy, tổng dân số Đông Phi hiện tại, bao gồm cả người bản địa, vào khoảng một triệu người. Với một triệu người này, năm nay toàn bộ thuộc địa Đông Phi đã khai phá được 3,49 triệu mẫu đất.

Trong đó, 730.000 mẫu là ruộng lúa, phân bố chủ yếu ở đồng bằng ven biển Đông Phi và khu vực quanh Hồ Lớn, hiện đang mở rộng về phía bắc và nam của đồng bằng ven biển. Điểm cực nam là lưu vực sông Ruvuma ở Hạ Duyên Hải, còn điểm cực bắc là lưu vực sông Athi ở Đông Kenya.

Với năng suất ước tính 200 kg/mẫu (dao động từ 180-250 kg), sản lượng lúa dự kiến đạt ít nhất 140 triệu kg. Nếu chế biến thành gạo, có thể thu được hơn 84 triệu kg gạo.

Đông Phi hiện trồng 1,51 triệu mẫu lúa mì, trở thành cây lương thực số một của thuộc địa, phân bố chủ yếu ở cao nguyên nội địa và phía bắc Kenya (khu vực đã được khai phá).

Cao nguyên nội địa có lượng mưa ít, phù hợp với lúa mì, nhưng năng suất thấp hơn lúa, khoảng 160 kg/mẫu.

Sản lượng lúa mì ước tính đạt 240 triệu kg, tỷ lệ xay thành bột khoảng 70%, tương đương 168 triệu kg bột mì.

Ngoài lúa và lúa mì, còn có 200.000-300.000 mẫu cây lương thực khác như khoai tây, kê và ngô.

Diện tích cây công nghiệp cũng đạt hàng triệu mẫu, chủ yếu là sisal, cây có dầu, bông, cà phê và cao su.

Các số liệu trên được tính toán dựa trên dữ liệu bảo thủ, vì đất đai hiện được khai phá ở Đông Phi đều là đất màu mỡ, nguồn nước dồi dào.

Hơn nữa, với việc sử dụng phân bón hữu cơ (phân ở Đông Phi được xử lý tập trung) và một ít phân bón nhập khẩu (chủ yếu từ châu Âu), năng suất thực tế còn cao hơn.

Việc khai phá lượng đất lớn như vậy thực tế chỉ huy động chưa đến 400.000 dân nhập cư, vì những người mới đến chưa kịp khai phá đất mới.

Thành tựu này có được phần lớn nhờ sử dụng lao động bản địa da đen. Hiện tại, họ đóng vai trò như trâu, ngựa và máy kéo.

Cày bừa, đào kênh, làm đường… đều không thể thiếu lượng lớn lao động bản địa. Dĩ nhiên, dân nhập cư cũng không ngồi không, vì trồng trọt là công việc tỉ mỉ, cần họ tự tay làm.

Sự gia tăng dân số cũng thúc đẩy phát triển đô thị ở Đông Phi, với các thành phố lớn có dân số 20.000-30.000 người, thành phố nhỏ chỉ 2.000-3.000 người.

Trấn thứ Nhất là thành phố nhập cư lớn nhất Đông Phi không thể tranh cãi, với dân số khoảng 30.000 người.

Dar es Salaam đứng thứ hai với 27.000 dân nhập cư. Trên thực tế, nếu tính cả thương nhân nước ngoài, người Ả Rập, Bồ Đào Nha và Hà Lan… Dar es Salaam mới là thành phố đông dân nhất Đông Phi, vượt quá 30.000 người. Nếu cộng thêm nô lệ da đen, con số còn lớn hơn, vì đây là chợ nô lệ duy nhất được thuộc địa Đông Phi duy trì.

Tuy nhiên, thống kê dân số của Đông Phi chỉ tính người nhập cư đã đăng ký, không bao gồm người bản địa và người nước ngoài.

Thành phố đông dân thứ ba lại không phải là đô thị ven biển (như Mombasa có lịch sử lâu đời), mà là Mwanza nằm sâu trong nội địa, với 23.000 dân.

Thứ tư là thành phố khai thác mỏ duy nhất của Đông Phi, Mbeya, với 21.000 dân, chủ yếu khai thác than, sắt và một số tài nguyên phụ (vàng, đồng…).

Thứ năm là Mombasa, khoảng 20.000 dân. Mombasa rơi vào tay Đông Phi muộn hơn, nhưng được quan tâm cao, chính sách ưu đãi chỉ sau Mwanza và Mbeya, nên phát triển rất nhanh.

Thứ sáu là Tanga, với 18.000 dân. Là cảng biển được kiểm soát sớm nhất, Tanga đã trở thành trung tâm gia công và thương mại sisal của Đông Phi, hàng ngày có thương nhân châu Âu đến đặt hàng.

Thứ bảy là Bagamoyo, 13.500 dân. Là một thành phố cảng, Bagamoyo phát triển khá ổn định. Dù thuộc ba thành phố lớn của Khu Trung tâm (Trấn Thứ Nhất, Dar es Salaam), nhưng chức năng trùng lặp với Dar es Salaam nên không nổi bật. Tuy nhiên, Bagamoyo có tiềm năng tốt trong tương lai.

Hiện tại, dân số Đông Phi chưa đủ lớn để yêu cầu cao về cảng, Dar es Salaam đã đáp ứng nhu cầu của Khu Trung tâm. Nhưng khi Đông Phi phát triển, một mình cảng Dar es Salaam có thể không đủ, lúc đó Bagamoyo sẽ là sự bổ sung hoàn hảo.

Thứ tám là Dodoma, 13.000 dân, ngang ngửa Bagamoyo. Dodoma nằm ở trung tâm Tanzania, là trạm trung chuyển quan trọng cho dân nhập cư và hàng hóa từ đông sang tây.

Thứ chín là Mtwara, 12.000 dân. Nằm ở Hạ Duyên Hải, gần thủ phủ Lindi, Mtwara phát triển khá tốt, nhưng bị hạn chế do ít bến cảng.

Trên đây là chín thành phố có dân số vượt 10.000, chênh lệch không lớn và đều có tiềm năng phát triển mạnh trong tương lai.

Ngoài ra, đô thị đông dân tiếp theo không phải là thủ phủ của các đại khu, mà là đảo Pemba - hòn đảo lớn nhất của Đông Phi, hiện có 9.700 dân nhập cư.

Sau đó mới đến các thủ phủ khác như Kigoma, Songea, Lindi, Nairobi…

Trong đó, Nairobi hiện là thành phố ít dân nhất, chỉ khoảng 2.000 người.

Là đô thị lớn nhất Đông Phi ở kiếp trước, Nairobi chắc chắn được Ernst chú trọng. Nguyên nhân phát triển chậm là do được khai phá muộn.

Kenya mới tiếp quản gần đây, Nairobi nằm sâu trong nội địa nên khó phát triển. Mombasa có lợi thế giao thông biển, còn Kisumu nằm ven Hồ Lớn, được Mwanza hỗ trợ. Nairobi chỉ có thể dựa vào chính mình.

Hơn nữa, việc mở rộng đồn điền cà phê ở Kenya đã phân tán nguồn lực của Nairobi. Các đồn điền nằm ở chân núi Kenya, phía bắc Nairobi, cần nhiều nhân công nên kìm hãm sự phát triển của thành phố.

Tuy nhiên, tương lai của Nairobi vẫn rất triển vọng. Khi chiếm được Uganda và các vùng lân cận, Nairobi sẽ trở thành đầu mối giao thông (đường sắt) dẫn đến Uganda, mở ra tiềm năng phát triển mạnh mẽ.

(Hết chương)
​