Dịch Full Tiếng Cười Trong Bóng Tối

Vài ngày trôi qua. Margot vẫn còn ho, và vốn dễ trở nên quá lo lắng cho bản thân, cô ở nhà, và không có gì để làm – mà đọc lại không phải là sở trường của cô – cô tự giải trí theo cách Rex đã khuyên: nằm thoải mái giữa đống gối sặc sỡ hỗn độn mà tra danh bạ điện thoại để gọi đến những người không quen, các cửa hàng và công ty kinh doanh. Cô đặt hàng mua xe đẩy trẻ em, mua hoa loa kèn và mua đài radio, để gửi đến những địa chỉ lựa chọn ngẫu nhiên. Cô trêu lừa những công dân đáng kính trọng và khuyên vợ họ nên bớt nhẹ dạn cả tin; cô gọi mười lần liên tục đến cùng một số, và kết quả là làm cho các ngài Traum, Baum và Käsebier phát rồ phát dại. Cô nhận được những lời tỏ tình tuyệt hay và những câu nguyền rủa còn tuyệt hay hơn. Albinus bước vào, với nụ cười trìu mến ông đứng ngắm cô đặt mua quan tài cho ngài Kirchhof nào đó. Chiếc áo kimono của cô tuột mở, và khi nghe điện thoại đôi chân nhỏ của cô đạp đạp trong niềm vui sướng hiểm ác, cặp mắt dài của cô đảo qua đảo lại. Lòng Albinus ngập tràn niềm thương mến mê đắm, ông lặng lẽ đứng né sang một bên, ngại không dám đến gần vì sợ làm khuấy động giây phút vui thú của cô.

Lúc này cô đang tâm sự với giáo sư Grimm về cuộc đời mình và van xin ông này hãy đến gặp cô vào nửa đêm, cùng lúc đó ở phía bên kia dây nói ngài giáo sư đang nặng nề khổ sở tự tranh luận với chính mình xem lời mời này phải chăng là một trò chơi khăm, hay đó là thành quả của danh tiếng nhà ngư học của mình.

Xét những trò đùa trên điện thoại của Margot thì không có gì ngạc nhiên khi Paul cố liên lạc với Albinus trong suốt nửa tiếng đồng hồ vừa qua, mà chỉ hoài công. Ông vẫn gọi đi gọi lại song lần nào cũng chỉ nghe được tiếng bíp bíp tàn nhẫn.

Cuối cùng ông đứng dậy, thấy chóng mặt chao đảo và lại nặng nhọc ngồi xuống. Hai đêm rồi ông không hề chợp mắt, ông thấy buồn nôn và đang chịu cơn bão của niềm đau; nhưng đằng nào cũng vậy, ông phải làm việc đó và sẽ phải làm cho xong. Tiếng bíp bíp ngoan cố dường như báo rằng định mệnh đã quyết ngăn cản dự định của ông, nhưng Paul là người cứng đầu: nếu không làm được bằng cách này, ông sẽ thử cách khác.

Ông nhón chân đi vào phòng trẻ đang tối và rất im ắng tuy có nhiều người. Ông nhìn thấy gáy bà chị mình với chiếc lược gài phía sau và chiếc khăn choàng bằng len phủ quanh vai, rồi ông đột ngột quả quyết xoay người, bước ra ngoài sảnh, xỏ vào người chiếc áo choàng (trong khi vừa rên rỉ vừa nuốt những tiếng thổn thức vào lòng), rồi lên đường đi tìm Albinus.

“Đợi ở đây,” ông nói với tài xế taxi khi bước xuống vỉa hè trước ngôi nhà thân quen.

Ông đã bắt đầu đẩy cánh cửa ra vào, thì Rex vội vã từ đằng sau lao đến. Cả hai bước vào cùng lúc. Họ nhìn nhau và – có tiếng reo hò hân hoan nổ rộ lên khi bóng được đánh vào gôn đội Thụy Điển.

“Có phải ông đến thăm ngài Albinus?” Paul hỏi bằng giọng lạnh lùng không thương xót.

Rex mỉm cười gật đầu.

“Vậy để tôi nói cho ông rằng ông ta sẽ không tiếp ai bây giờ cả. Tôi là em rể ông ta và đến đây để báo một tin rất xấu.”

“Ông có muốn giao phó cho tôi việc báo tin này không?” Rex ôn hòa hỏi lại.

Paul lên một cơn khó thở. Ông dừng bước ở chiếu nghỉ cầu thang tầng một. Cúi đầu như một con bò đực, ông gườm gườm nhìn Rex lúc này đang ngoái lại nhìn bộ mặt sưng húp hoen nước mắt của Paul một cách tò mò và dò xét.

“Tôi khuyên ông hãy hoãn chuyến viếng thăm lại,” Paul nói trong hơi thở nặng nề. “Con gái của anh rể tôi sắp chết.” Ông tiếp tục đi lên cầu thang và Rex im lặng đi theo.

Paul cảm thấy máu dồn lên đầu khi nghe tiếng chân bước xấc xược đằng sau, nhưng sợ bị cơn hen làm chậm trễ nên ông tự kiềm chế lại. Khi họ đến trước cửa căn hộ, ông quay sang Rex lần nữa mà nói:

“Tôi không biết ông là ai và là cái thể thống gì, nhưng tôi thật tình không hiểu nổi sự ngoan cố của ông.”

“À, tên tôi là Axel Rex và ở đây tôi được đón tiếp như ở nhà mình vậy,” Rex nhã nhặn trả lời, cùng lúc đó hắn chĩa ngón tay trắng dài ra nhấn nút chuông.

“Mình có nên đánh gã ta không?” Paul nghĩ và rồi, “Có quan trọng gì bây giờ nhỉ?... Cái chính là làm nhanh việc này cho xong.”

Một người hầu thấp bé tóc muối tiêu (tôn ông người Anh đã bị đuổi việc) dẫn họ vào.

“Hãy nói với ông chủ,” Rex thở dài nói, “rằng ông đây muốn…”

“Ông im ngay đi!” Paul nói, rồi đứng ngay giữa sảnh ông lấy hết sức mình hét ầm lên: “Albert!” và thêm một lần nữa: “Albert!”

Khi thấy khuôn mặt nhăn nhúm của ông em rể, Albinus loạng choạng bước vội về phía ông ta, trượt chân và rồi chững lại.

“Irma đang ốm thập tử nhất sinh,” Paul nói, nện gậy thình thịch xuống sàn. “Tốt hơn anh hãy đến ngay đi.”

Tiếp đó là một khoảng ngắn. Rex hau háu nhìn hai người từ đầu đến chân. Bất chợt giọng Margot the thé từ phòng khách vọng ra: “Albert, em cần nói chuyện với anh.”

“Anh đến ngay đây,” Albinus lắp bắp và đi vội vào phòng khách. Margot đứng đó, hai tay khoanh trước ngực.

“Con gái anh đang ốm thập tử nhất sinh,” Albinus nói. “Anh sẽ đi thăm con ngay bây giờ.”

“Họ nói dối anh đấy,” Margot giận dữ hét lên. “Đó là cái bẫy để dụ anh về.”

“Margot… ôi, hãy vì Chúa!”

Cô tóm lấy tay ông: “Thế nếu em đi cùng anh đến đó?”

“Margot, đủ rồi! Em phải hiểu là… Bật lửa của anh đâu rồi? Bật lửa của anh đâu rồi? Bật lửa của anh đâu rồi? Cậu ấy đang đợi anh.”

“Họ lừa anh đấy. Em không cho anh đi đâu.”

“Họ đang đợi anh,” Albinus lắp lắp, hai mắt ông mở thao láo.

“Nếu anh mà cả gan…”

Paul vẫn đứng nguyên trong sảnh trong tư thế cũ, tay nện gậy xuống sàn. Rex lấy ra một chiếc hộp nhỏ xíu tráng men. Từ phòng khách vọng ra tiếng những giọng kích động đang la lối om sòm. Rex mời Paul vài viên kẹo ho. Paul không nhìn mà dùng khuỷu tay đẩy ngược ra làm đổ những viên kẹo. Rex phá lên cười. Tiếng các giọng nói đổ lại nổ ầm lên.

“Thật ghê tởm,” Paul lầm bầm rồi bỏ đi. Hai gò má run run, ông lao vội xuống cầu thang.

“Sao rồi?” cô bảo mẫu thầm thì hỏi khi ông về đến nhà.

“Không, ông ta chẳng đến đâu,” Paul đáp. Ông lấy tay che mắt trong giây lát, hắng giọng, rồi lại nhón chân đi vào phòng trẻ, như lúc trước.

Ở đó mọi thứ không hề thay đổi. Khe khẽ, đều đặn, Irma lật đầu từ bên này qua bên kia gối. Đôi mắt hé mở của con bé trông lờ đờ; thỉnh thoảng một tiếng nấc cụt làm người nó rung lên. Elisabeth kéo thẳng tấm chăn – một cử chỉ máy móc hoàn toàn vô nghĩa. Một chiếc thìa rơi khỏi bàn, và tiếng leng keng mong manh ngân vang một lúc lâu trong tai những người đang ở trong phòng. Cô y tá của bệnh viện đếm nhịp tim, hấp háy mắt, rồi đặt bàn tay nhỏ bé lên tấm ga giường, cẩn trọng như thể sợ làm nó đau.

“Có lẽ con bé khát nước chăng?” Elisabeth thầm thì.

Cô y tá lắc đầu. Ai đó trong phòng ho rất nhẹ. Irma lật người qua lại; rồi nó co một bên đầu gối khẳng khiu dưới lớp chăn và rồi lại rất từ từ duỗi ra.

Cánh cửa cọt kẹt, cô bảo mẫu bước vào nói thầm vào tai Paul. Paul gật đầu và cô ta đi ra ngoài. Rồi cửa lại cọt kẹt; nhưng lần này Elisabeth không quay đầu lại…

Người đàn ông vừa bước vào dừng lại cách giường vài mét. Ông chỉ có thể lờ mờ nhận ra mái tóc sáng màu của vợ mình với chiếc khăn choàng, nhưng ông nhìn khuôn mặt của Irma rõ nét đến độ nhức nhối – hai lỗ mũi nhỏ màu đen và vùng sáng bóng vàng vàng trên vầng trán dô của con bé. Ông đứng như thế một lúc lâu, rồi ông ngoác miệng ra và bị ai đó từ phía sau (một người anh họ xa của ông) tóm lấy dưới nách.

Ông thấy mình đứng trong phòng làm việc của Paul. Trên chiếc đi văng ở góc phòng, có hai bà mà ông không nhớ tên đang ngồi, thấp giọng trò chuyện; ông có cảm tưởng lạ lùng là nếu ông nhớ ra tên của họ, mọi thứ sẽ trở lại bình thường. Cô bảo mẫu đang rúc trong ghế bành khóc nức nở. Một ông nhiều tuổi đáng tôn quý với cái trán hói mênh mông đang đứng hút thuốc cạnh cửa sổ, thi thoảng vươn người từ gót đến tận mũi ngón chân. Trên bàn, khay thủy tinh đựng cam lập lòe.

“Sao trước đó họ không gọi tôi đến?” Albinus rướn mày lẩm bẩm mà không thực sự nói với một ai. Ông cau mày, lắc đầu và bẻ ngón tay. Im lặng. Chiếc đồng hồ trên bệ lò sưởi tích tắc. Ông Lampert từ phòng trẻ bước vào.

“Thế nào rồi?” Albinus lạc giọng hỏi.

Lampert quay về phía ông nhiều tuổi đáng tôn quý, ông này khẽ nhún vai và đi theo Lampert vào phòng người bệnh.

Một quãng thời gian dài trôi qua. Cửa sổ đã khá tối; chẳng ai bận tâm kéo rèm lại. Albinus lấy một quả cam và chậm rãi bóc vỏ. Bên ngoài tuyết đang rơi, chỉ những tiếng ồn bị tắc nghẹt là còn vọng lên từ ngoài phố. Chốc chốc lại nghe thấy tiếng lách tách từ lò sưởi trung tâm. Dưới đường, ai đó huýt sáo điệu bốn nốt (Siegfried[1]), rồi không gian lại trở nên im ắng. Albinus chậm rãi ăn cam. Quả cam rất chua. Paul đột ngột bước vào phòng và, không nhìn vào ai, thốt lên một từ ngắn ngủi duy nhất.

[1. Siegfried là tên một vở opera trong bộ tứ Nhẫn của Richard Wagner. Các tác phẩm của Wagner được nhắc đến nhiều, ngầm ý chỉ chuyện diễn ra trong thời kỳ Đức Quốc xã. Trong giai đoạn này âm nhạc của Wagner rất được đề cao.]

Trong phòng trẻ, Albinus thấy lưng vợ mình khi bà khom xuống giường, bất động và chăm chú, tay vẫn nắm vật gì đó trông như một chiếc cốc trong suốt. Cô y tá của bệnh viện choàng tay ôm quanh vai bà rồi dẫn bà đi vào khoảng tối. Albinus bước lại gần giường. Trong giây lát ông lờ mờ thoáng nhìn ra khuôn mặt bé bỏng đã chết và vành môi ngắn nhợt nhạt để lộ răng cửa thưa thớt, sún một chiếc răng sữa nhỏ. Rồi tất cả trở nên mờ ảo trước mắt ông. Ông quay người lại đi ra, thật cẩn thận cố không xô vào bất cứ ai hay bất cứ vật gì. Cửa ra vào phía dưới đã khóa. Nhưng trong khi ông cứ đứng đó, một bà mặt mày son phấn đeo khăn choàng kiểu Tây Ban Nha đi xuống mở cửa cho một ông người phủ đầy tuyết. Albinus nhìn đồng hồ. Đã quá nửa đêm. Ông đã ở đó hơn năm tiếng đồng hồ rồi sao?

Ông đi dọc vỉa hè trắng xóa, mềm, lạo xạo, và vẫn không tin được điều vừa xảy ra. Trong tâm trí mình, ông hình dung ra hình ảnh bé Irma với vẻ sống động đáng ngạc nhiên, đang bò lên đầu gối Paul, hay đang lấy tay đập đập quả bóng phát sáng vào tường; song những chiếc taxi thì cứ rú còi inh ỏi như chẳng có chuyện gì xảy ra, tuyết lấp lánh dưới ánh đèn như trong mùa Giáng sinh; bầu trời màu đen, và chỉ ở xa tít phía trên khối sẫm các mái nhà, theo hướng nhà thờ Gedächtniskirche nơi có những rạp chiếu bóng nguy nga tráng lệ, màu đen đó mới tan nhòe thành ánh nâu nồng ấm. Ông bất chợt nhớ ra tên của hai bà ngồi trên đi văng: Blanche và Rosa von Nacht.

Cuối cùng ông cũng về đến nhà. Margot đang nằm ngửa, rít thuốc mãnh liệt. Albinus chỉ láng máng nhớ đã cãi cọ ầm ĩ với cô, nhưng điều đó giờ chẳng quan trọng gì nữa. Cô im lặng dõi mắt theo từng cử động của ông trong lúc ông đi đi lại lại quanh phòng, vừa đi vừa lau khuôn mặt ướt nhòe tuyết. Cảm xúc duy nhất của cô lúc này là sự mãn nguyện ngọt ngào. Rex vừa đi khỏi không lâu, cũng hoàn toàn mãn nguyện.

Có lẽ đây là lần đầu tiên trong suốt một năm trời sống với Margot, Albinus mới hoàn toàn ý thức được về cái màng mỏng nhớt bẩn của sự đê tiện đang phủ xuống cuộc đời ông. Giờ đây, với vẻ sáng rõ chói lòa, định mệnh dường như đang thúc giục ông tỉnh cơn mê; ông nghe thấy lời kêu gọi như sấm rền của nó; ông nhận ra mình đang được tặng một cơ hội hiếm hoi biết bao để vực cuộc đời mình về nấc thang cũ, và, bằng sự minh mẫn có được từ đau thương, ông biết rằng nếu ông quay về với vợ vào lúc này, thì việc hàn gắn, mà trong hoàn cảnh bình thường hẳn là điều không thể, lại sẽ diễn ra và gần như sẽ tự diễn ra vậy.

Vài ký ức về đêm đó làm ông thấy bất an: ông nhớ Paul đột nhiên nhìn ông với ánh mắt van xin nhạt nhòa, rồi siết nhẹ cánh tay ông khi quay đi. Ông nhớ mình thoáng thấy qua tấm gương đôi mắt vợ mang biểu cảm não lòng – đáng thương hại, bị săn đuổi – nhưng vẫn có nét giống một nụ cười.

Ông ngẫm nghĩ về những điều này với cảm xúc sâu sắc. Đúng vậy, nếu ông đi dự đám tang cô con gái bé bỏng của mình, ông sẽ ở lại với vợ mãi mãi.

Ông gọi điện cho Paul, cô hầu nói cho ông địa điểm và giờ tang lễ. Sáng hôm sau ông thức dậy khi Margot vẫn còn ngủ, và ông sai người hầu mang đến chiếc áo choàng đen và chiếc mũ chóp. Sau khi nuốt vội một ít cà phê, ông đi vào căn phòng cũ của Irma, nơi bây giờ đặt một chiếc bàn dài với tấm lưới màu xanh lá cây chăng ngang. Lơ đãng, ông nhặt quả bóng bằng xenluloit lên và thả xuống cho nó nảy, nhưng thay vì nghĩ đến đứa con ông lại nhìn thấy một bóng dáng khác, một cô gái duyên dáng, đầy sức sống, tinh nghịch, đang vừa cười vừa vươn người qua bàn, một gót chân kiễng lên khi cô vung chiếc vợt bóng bàn.

Đã đến giờ bắt đầu. Vài phút nữa ông sẽ đỡ khuỷu tay Elisabeth trước một ngôi mộ còn mở. Ông ném quả bóng nhỏ lên bàn và bước nhanh vào phòng ngủ để ngắm Margot đang ngủ lần cuối. Và, khi đứng bên giường để đôi mắt thỏa thuê nhìn khuôn mặt non trẻ với đôi môi hồng mềm mại và gò má ửng đỏ, Albinus nhớ lại đêm đầu tiên của họ rồi kinh hãi nghĩ đến một tương lai bên người vợ xanh xao mờ nhạt của mình. Cái tương lai này đối với ông giống như một hành lang dài tối tăm bụi bặm, trong đó có thể tìm thấy một chiếc hộp đóng đinh kín – hoặc một chiếc xe nôi trống không.

Ông ráng hết sức rời mắt khỏi cô gái đang ngủ, bồn chồn cắn móng tay và bước lại gần cửa sổ. Tuyết đang tan. Những chiếc ô tô chạy qua các vũng bùn làm nước bắn tóe lên; ở góc phố một tên nhãi ranh rách rưới đang bán hoa tím; một con béc giê Đức càn rỡ ngoan cố theo chân một chú chó Bắc Kinh nhỏ xíu, chú chó này gầm gừ, quay người, trượt qua trượt lại ở đầu dây buộc; một khoảnh trời sáng rực tuyệt đẹp nhanh chóng chuyển xanh in bóng lên tấm kính mà một người hầu gái vươn cánh tay trần đang ra sức lau.

“Sao anh dậy sớm vậy? Anh sắp đi đâu thế?” Margot hỏi với giọng lè nhè ngắt quãng vì ngáp.

“Chẳng đi đâu cả,” ông đáp, mà không quay lại.

“Đừng quá chán nản, mèo con à,” hai tuần sau cô nói với ông. “Em biết chuyện này rất buồn, nhưng họ đã thành người gần như xa lạ với anh rồi, chính anh cũng cảm thấy thế phải không nào? Và tất nhiên, họ xúi giục cô bé quay lưng lại anh. Anh hãy tin em, em khá hiểu cảm xúc của anh, mặc dù nếu có thể có con thì em muốn có con trai cơ.”

“Em cũng mới chỉ là đứa trẻ thôi,” Albinus vừa nói vừa vuốt ve mái tóc cô.

“Hôm nay là ngày đặc biệt trong tất cả mọi ngày, nên chúng ta phải vui vẻ phấn chấn lên,” Margot nói tiếp. “Hôm nay là ngày đặc biệt trong tất cả mọi ngày! Đó là điểm khởi đầu sự nghiệp của em. Em sẽ nổi tiếng.”

“Ô kìa, ừ nhỉ, anh lại quên mất. Khi nào vậy? Thực sự là ngày hôm nay sao?”

Rex tung tẩy bước vào. Gần đây ngày nào hắn cũng đến chơi với họ, và Albinus đã mấy lần trút bầu tâm sự với hắn, ông kể cho hắn tất cả những gì ông không thể nói được với Margot. Rex lắng nghe hết sức tử tế, đưa ra những bình luận chí lý và tỏ ra cảm thông đến độ đối với Albinus thời gian quen biết ngắn ngủi của họ dường như chỉ là một sự tình cờ, chẳng hề liên quan đến độ dài thời gian tinh thần nội tại mà qua đó tình bạn của họ nảy nở chín muồi.

“Người ta không thể xây dựng cuộc đời trên vũng lầy của rủi ro,” Rex nói với ông. “Đó là tội ác chống lại sự sống. Tôi từng có người bạn là một nhà điêu khắc có khả năng cảm nhận hình thể tuyệt đối chính xác đến độ kinh dị. Rồi thật bất ngờ, vì lòng thương hại anh ta kết hôn với một phụ nữ đứng tuổi lưng gù xấu xí. Tôi không biết chính xác điều gì đã xảy ra, nhưng một hôm, ngay sau đám cưới, họ xếp đồ đạc vào hai va li nhỏ, mỗi người một va li, rồi đi bộ đến nhà thương điên gần nhất. Theo tôi nghĩ, người nghệ sĩ phải để cảm thức của mình về cái đẹp dẫn dắt: cảm thức ấy sẽ không bao giờ lừa dối anh ta.”

“Cái chết,” hắn phát biểu vào một dịp khác, “dường như chỉ là một thói quen xấu, mà hiện giờ tự nhiên vẫn bất lực không vượt qua được. Tôi từng có một người bạn quý – một anh chàng đẹp trai đầy sức sống, với khuôn mặt thiên thần và cơ bắp của loài báo. Anh ta bị đứt tay khi mở một hộp đào – ông biết đấy, cái loại đào lớn, mềm, trơn tuột cứ rơi tõm vào miệng rồi trôi tuột xuống ấy. Anh ta qua đời vài ngày sau đó, do bị nhiễm trùng máu. Nghiệp chướng, phải không nào? Thế nhưng… vâng, dù lạ lùng, nhưng đúng là, nếu xem cuộc đời anh ta như một tác phẩm nghệ thuật, thì hình dáng của nó hẳn sẽ không hoàn hảo như thế nếu mà anh ta sống được đến già. Cái chết thường là điểm đích của trò đùa cuộc đời.”

Trong những dịp như vậy Rex có thể nói chuyện liên hồi, không mệt mỏi, sáng tác ra chuyện về những người bạn không có thực và đi sâu vào những ý tưởng không quá sâu sắc đối với trí tuệ người nghe, được diễn đạt dưới hình thức sáng láng giả tạo. Kiến thức văn hóa của hắn chắp vá, nhưng trí óc hắn tinh ranh sắc sảo, và thói ngứa mồm thích chế giễu đồng nghiệp của hắn đạt đến mức gần như thiên tài. Có lẽ điểm thành thực duy nhất trong hắn là niềm tin bẩm sinh rằng, cho đến giờ, mọi sáng tạo trong lĩnh vực nghệ thuật, khoa học và tình cảm đều chỉ là những mánh khóe ít nhiều khôn khéo. Bất kể chủ đề đang thảo luận quan trọng thế nào, hắn luôn có thể tìm ra một câu dí dỏm hay sáo mòn nào đó để nói, đáp ứng chính xác những gì trí óc hay tâm trạng người nghe đòi hỏi, tuy nhiên đồng thời hắn cũng có thể thô lỗ và hách dịch không tưởng nổi khi người đối thoại làm hắn khó chịu. Ngay cả khi nói chuyện rất nghiêm túc về một cuốn sách hay một bức tranh, Rex có cảm giác thích thú vì được đồng lõa trong một âm mưu, được đồng lõa với một tên đại bịp nào đó - ấy là tác giả cuốn sách hay bức tranh ấy.

Hắn thích thú quan sát nỗi khổ tâm của Albinus (theo ý kiến của hắn đó là một lão ngốc tốt bụng có những cảm xúc đơn giản là kiến thức vững chắc, quá vững chắc về hội họa), ôi người đàn ông tội nghiệp, ông này đang nghĩ rằng ông đã chạm đến độ sâu thẳm nhất trong nỗi đau khổ của con người, còn Rex thì nghĩ – với cảm giác trông chờ hồ hởi – rằng, còn xa điểm giới hạn, đây chỉ là cảnh đầu của một chương trình hài kịch làm người xem cười rống lên mà hắn, tức Rex, được dành cho một ghế trong khoang riêng của đạo diễn. Nhà đạo diễn của vở này không phải là Chúa Trời hay Quỷ Sứ. Chúa thì quá xám xịt, đáng kính và cổ lỗ, còn Quỷ Sứ vốn đã chán ngấy tội lỗi của người khác, thì cả hắn và người khác lại thấy tẻ ngắt, đơn điệu như mưa vậy… quả thực, như mưa lúc bình minh trong sân nhà tù, nơi một gã khờ tội nghiệp nào đó, đang bồn chồn ngáp, bị xử tử lặng lẽ vì tội giết bà mình. Nhà đạo diễn mà Rex hình dung trong đầu là bóng ma như Proteus thần thông tự phản chiếu, muôn hình vạn trạng không thể nắm bắt được; đó là bóng của những quả cầu thủy tinh sặc sỡ bay theo một đường cong, bóng ma của một nhà tung hứng hát trên tấm màn lung linh… Ít nhất, đấy là những gì Rex suy ngẫm trong những giây phút trầm tư triết lý hiếm hoi của hắn.

Hắn coi cuộc đời nhẹ như lông hồng, và cảm xúc nhân tính duy nhất hắn từng trải qua là niềm yêu thích mãnh liệt dành cho Margot, hắn cố tự lý giải điều này bằng những đặc tính thể xác của cô, bằng cái gì đó trong mùi hương làn da, những biểu mô trên đôi môi và độ ấm của cơ thể cô. Nhưng đây không hẳn là lời giải thích chính xác. Niềm đam mê của họ cho nhau được dựa trên một sự đồng cảm sâu sắc của tâm hồn, mặc dù Margot là một cô gái Berlin trẻ tuổi thô thiển, còn hắn, một nghệ sĩ quốc tế.

Rex đến, vào cái ngày đặc biệt trong tất cả mọi ngày đó; khi giúp cô mặc áo khoác hắn tìm cách nói được với cô rằng hắn đã thuê một căn phòng để họ có thể gặp nhau mà không bị ai quấy rầy. Cô ném sang hắn một cái nhìn giận dữ - bởi vì Albinus đang vỗ vỗ vào túi áo chỉ cách đó mươi bước. Rex cười khúc khích và nói thêm, gần như không hạ giọng, rằng hắn sẽ đợi cô ở đó hằng ngày vào một giờ nhất định.

“Tôi mời Margot đi hẹn hò, nhưng cô ấy không chịu đến,” hắn rạng rỡ nói với Albinus khi họ đi xuống cầu thang.

“Cứ để cô ấy thử xem,” Albinus mỉm cười, trìu mến nhéo má Margot. “Bây giờ chúng ta sẽ xem em là hạng diễn viên nào,” ông vừa nói thêm vừa kéo chặt găng tay.

“Ngày mai lúc năm giờ, Margot nhỉ?” Rex nói.

“Ngày mai cô bé sẽ đi chọn cho mình một chiếc ô tô,” Albinus nói, “vì vậy cô ấy không hẹn với cậu được đâu.”

“Cô ấy sẽ có khối thời gian vào buổi sáng để chọn. Liệu năm giờ có được với em không, Margot? Hay chúng ta quyết định sáu giờ và giữ nguyên thế nhé?”

Margot đột nhiên mất bình tĩnh. “Cái trò đùa ngu xuẩn này,” cô rít lên qua kẽ răng.

Hai người đàn ông thích thú nhìn nhau cười.

Người gác cổng lúc này đang nói chuyện với ông đưa thư bên ngoài, ông ta tò mò nhìn họ không chớp mắt khi họ đi ngang qua.

“Gần như không thể tin được,” ông ta lên tiếng khi họ đã đi xa khỏi tầm nghe, “con gái của ngài đó vừa mới chết cách đây vài tuần.”

“Thế ngài kia là ai vậy?” ông đưa thư hỏi.

“Đừng có hỏi tôi. Một gã nhân tình thêm vào, tôi đoán thé. Nói thật là tôi thấy xấu hổ vì những người thuê nhà khác sẽ nhìn thấy hết. Trong khi ông ta lại là một đức ông giàu có hào phóng. Điều tôi luôn nói là: nếu cần có nhân tình, đáng ra ông ta nên chọn một bà mũm mĩm hơn.”

“Tình yêu đúng là mù quáng,” ông đưa thư tư lự nhận xét.

Trong hội trường nhỏ nơi bộ phim sắp được chiếu cho cỡ hai chục diễn viên và khách mời, Margot cảm thấy một cơn rùng mình sung sướng chạy dọc sống lưng. Không xa chỗ mình, cô nhận thấy lão chủ hãng phim mà chính trong văn phòng của lão cô từng một lần bị làm cho thấy mình lố bịch. Lão bước đến gần Albinus, và Albinus giới thiệu lão với Margot. Lão có một mụt lẹo to tướng màu vàng ở mí mắt bên phải.

Margot cảm thấy mếch lòng vì lão không nhận ra cô.

“Vài năm trước chúng ta từng nói chuyện với nhau,” cô ranh mãnh nói.

“Hoàn toàn đúng vậy,” lão trả lời với nụ cười lịch sự. “Tôi nhớ rất rõ.” (Lão chẳng nhớ gì sất.)

Ngay sau khi đèn vừa tắt, Rex, lúc này đang ngồi giữa Margot và Albinus, đã dò dẫm tìm tay cô và siết chặt. Phía trước họ, Dorianna Karenina trong chiếc áo khoác lông thú xa hoa, mặc dù trong phòng khá nóng, ngồi giữa nhà sản xuất và lão chủ hãng phim với cái mụt lẹo, cô ta đang cố gắng tỏ ra dễ thương với ông này.

Nhan đề và sau đó là những cái tên run rẩy rụt rè hiện lên màn hình. Máy chiếu phim kêu rè rè nhè nhẹ đều đều, nghe như máy hút bụi ở xa. Không có tiếng nhạc.

Margot xuất hiện trên màn hình gần như ngay tức khắc. Cô đang đọc sách, rồi cô đập sách xuống và lảo đảo đi về phía cửa sổ, chồng chưa cưới của cô đang cưỡi ngựa đi qua.

Margot kinh hoàng đến mức cô giật mạnh tay khỏi Rex. Ai trên đời này có thể là con vật khủng khiếp đó? Vụng về và xấu xí, với cái miệng như hai con đỉa đen sì sưng múp, bị biến dạng lạ lùng, lông mày xô lệch và trên váy có những nếp nhăn không ngờ, cô gái trên màn hình nhìn chòng chọc ra phía trước và rồi gập đôi người, bụng đè lên thành cửa sổ còn mông chổng về phía khán giả, Margot gạt mạnh bàn tay mò mẫm của Rex ra. Cô muốn cắn ai đó, hoặc ngã lăn ra sàn và tung chân đá.

Con quái vật trên màn hình đó không có gì giống cô cả - nó thật khủng khiếp, khủng khiếp! Nó thực ra giống mẹ cô, bà vợ ông gác cổng, trong bức ảnh cưới của mình.

“Có lẽ tiếp theo sẽ khá hơn,” cô khổ sở nghĩ. Albinus cúi sang phía cô, và khi làm như thế ông gần như ôm Rex, rồi ông dịu dàng thì thầm:

“Dễ thương, kỳ diệu, anh không hề biết rằng…”

Ông thật sự bị mê hoặc: không hiểu sao ông nhớ đến rạp chiếu phim “Argus” nơi họ gặp gỡ lần đầu tiên, và ông thấy cảm động khi xem Margot có thể diễn dở thậm tệ đến mức đó – song với lòng nhiệt thành trẻ con đáng yêu như thế, như một nữ sinh đọc bài thơ mừng sinh nhật.

Rex cũng hài lòng. Hắn chưa bao giờ hồ nghi việc Margot sẽ thất bại trên màn ảnh, và hắn biết cô sẽ trả thù Albinus vì sự thất bại này. Ngày mai, để phản ứng, cô sẽ đến. Vào đúng năm giờ. Tình thế này rất là hay. Bàn tay hắn lại mò mẫm lần nữa, và đột nhiên cô hung bạo cấu hắn một cái.

Sau một đoạn vắng mặt ngắn, Margot xuất hiện trở lại: cô lén lút đi dọc mặt trước các ngôi nhà, vừa đi vừa đập tay lên tường và nhìn qua vai mình (cho dù khá kỳ quặc là cô không gây chút ngạc nhiên nào cho người qua đường) rồi sau đó cô lẻn đến một quán cà phê nơi một người tốt bụng đã cho hay rằng cô có thể tìm thấy người yêu của mình đang có một người đàn bà lẳng lơ (tức Dorianna Karenina) đi cùng. Cô rón rén đi vào, lưng cô trông múp míp vụng về.

“Thêm chút nữa là mình sẽ la ầm lên đây,” Margot nghĩ.

May mắn thay, một cảnh mới kịp thời dần rõ nét, để lộ ra chiếc bàn nhỏ trong quán cà phê, một chai rượu trong chiếc xô nhỏ đựng đá; nhân vật chính mời Dorianna một điếu thuốc, rồi châm thuốc cho cô ta (cử chỉ này, trong tâm trí của mọi nhà sản xuất phim, là biểu tượng của sự thân tình mới nảy sinh). Dorianna ngửa đầu phà khói ra và nhếch một bên mép cười.

Ai đó trong hội trường bắt đầu vỗ tay; người khác cũng vỗ tay theo. Rồi Margot xuất hiện, tiếng vỗ tay lắng đi. Margot há miệng, dù trong đời cô chưa từng há miệng như thế bao giờ, và sau đó, cúi đầu, rũ hai tay, quay ra ngoài phố.

Dorianna, cô diễn viên Dorianna ngoài đời, đang ngồi trước mặt họ, quay lại và đôi mắt rạng rỡ thân thiện trong khoảng tranh tối tranh sáng: “Bravo, cô bé,” cô nói bằng cái giọng khàn khàn của mình, và Margot muốn cào xé mặt cô ta.

Lúc này đây cô thấy khiếp sợ trước mỗi lần mình xuất hiện trên màn hình đến độ cô có cảm giác muốn ngất đi, không còn đủ sức đẩy và cấu bàn tay ngoan cố của Rex nữa. Hắn cảm thấy hơi thở nóng hổi của cô trong tai mình khi cô rên nhẹ: “Xin anh thôi đi, không thì em đổi chỗ ngồi đấy.” Hắn vỗ vỗ đầu gối cô và rút tay về.

Người tình bị bỏ rơi quay lại và mỗi cử động của cô là nỗi đau trong lòng Margot.

Cô cảm thấy mình như một linh hồn dưới Địa ngục mà ma quỷ đang trưng bày cho nó thấy cái mặt trong không ngờ tới của những tội lỗi trần gian của nó. Những cử chỉ cứng đờ, vụng về, góc cạnh kia… Trên khuôn mặt sưng vù của cô, không hiểu sao cô nhận ra nét mặt mẹ mình khi bà cố tỏ ra lịch sự với một người thuê nhà có vai vế nào đó.

“Một cảnh hết sức thành công,” Albinus thì thầm, cúi sang phía cô lần nữa.

Rex đã thấy chán phải ngồi trong bóng tối xem một bộ phim dở ẹc và bị một ông to lớn chồm qua người. Hắn nhắm mắt lại, tưởng tượng các bức biếm họa nhỏ tô màu mà hắn vẽ cho Albinus gần đây, và trầm tư suy ngẫm về một vấn đề hấp dẫn cho dù khá đơn giản – làm thế nào để moi được nhiều tiền mặt của ông ta hơn.

Bộ phim đã đến đoạn kết. Nhân vật chính, nay đã bị người đàn bà lẳng lơ bỏ rơi, đi đến một hiệu thuốc dưới trời mưa như trút nước đúng chất điện ảnh để mua thuốc độc, nhưng hắn nhớ ra bà mẹ già của mình liền quay trở lại nông trại quê nhà. Ở đó, giữa bầy gà mái và lợn, người yêu đầu của hắn đang chơi với đứa con ngoài giá thú của họ (đứa bé sẽ không còn là con ngoài giá thú lâu nữa, nếu xét theo cách hắn chăm chú nhìn qua hàng rào). Đây là cảnh đóng hay nhất của Margot. Nhưng khi đứa trẻ rúc vào người cô, cô đột nhiên vuốt mu bàn tay dọc chiếc váy (hoàn toàn vô ý) như thể để chùi tay – và đứa trẻ nhìn cô chằm chằm với vẻ không tán thành. Một tràng cười lan khắp hội trường. Margot không thể chịu đựng hơn nữa và bắt đầu ti tỉ khóc.

Ngay khi đèn được bật lên, cô rời khỏi chỗ ngồi và đi nhanh về phía lối ra.

Với vẻ mặt lo lắng sợ hãi, Albinus vội vã đi theo cô.

Rex đứng dậy vươn người. Dorianna chạm vào cánh tay hắn. Đứng cạnh cô là lão có mụt lẹo đang ngáp.

“Một thất bại,” Dorianna nháy mắt nói. “Tội nghiệp cô thiếu nữ.”

“Còn cô hài lòng với diễn xuất của mình chứ?” Rex rò mò hỏi.

Dorianna cười. “Tôi sẽ nói cho anh một bí mật; một nữ diễn viên thực thụ thì không bao giờ hài lòng cả.”

“Đôi khi cũng như công chúng vậy,” Rex từ tốn đáp. “Nhân đây, cô bạn thân mến, cô có thể cho tôi biết làm sao cô nghĩ ra được nghệ danh như thế? Cái nghệ danh này làm tôi thấy bất ổn đôi chút.”

“Ồ, chuyện đó dài lắm,” cô bâng khuâng đáp. “Nếu hôm nào đó anh đi uống trà với tôi, có thể tôi sẽ kể thêm cho anh nghe. Cậu thanh niên đề xuất cái tên này đã tự tử.”

“À… mà không có gì đáng ngạc nhiên cả. Nhưng điều tôi muốn biết là... Nói cho tôi nghe, cô đã đọc Tolstoy chưa?”

“Doll’s Toy?[1]” Dorianna hỏi. “Chưa, tôi chưa đọc. Sao anh lại hỏi thế?”

[1. Tiếng Anh, nghĩa là “đồ chơi của búp bê”. Đọc gần giống (Lev) Tolstoy, tác giả Anna Karenina.]

Một cảnh bão tố diễn ra ở nhà, khóc lóc, rên rỉ, những cơn kích động. Cô ngã lăn lên xô pha, lên giường, xuống sàn nhà. Mắt cô lóe lên sáng rực và đầy cuồng nộ; một chiếc vớ dài của cô tụt xuống. Thế giới ngập lụt trong nước mắt.

Khi cố an ủi cô, Albinus vô thức dùng đúng những lời ông từng nói khi hôn lên một vết bầm trên người Irma để xoa dịu con bé – những lời mà giờ đây, sau cái chết của Irma, trở nên trống rỗng.

Lúc đầu Margot trút toàn bộ cơn cuồng nộ lên ông, tiếp đó cô nói xấu Dorianna bằng những từ ngữ khủng khiếp, rồi cô tấn công sang nhà sản xuất phim. Cô cũng tiện mồm mỉa mai lão già Grossman bị mụt lẹo, mặc dù lão không hề dính líu vào vụ việc.

“Được rồi,” cuối cùng Albinus lên tiếng. “Anh sẽ làm mọi thứ có thể cho em. Nhưng thực tình anh không nghĩ đó là một thất bại. Ngược lại, trong một số cảnh em đã đóng rất đạt – trong cảnh đầu tiên đó, chẳng hạn, em biết không, khi em…”

“Anh giữ mồm miệng nhé!” Margot rít lên khi cô ném một quả cam vào người ông.

“Nhưng em hãy nghe anh, cưng à. Anh sẵn sàng làm bất cứ điều gì để em yêu của anh hạnh phúc. Bây giờ chúng ta hãy lấy một chiếc khăn mùi soa mới và lau khô vĩnh viễn nước mắt đi nào. Anh sẽ nói cho em nghe anh sẽ làm gì. Bộ phim này là của anh. Anh đã trả tiền cho cái thứ rác rưởi đó – ý anh nói cái thứ rác rưởi mà tên Schwarz làm ra từ tiền của anh. Anh sẽ không cho phép nó được chiếu ở bất cứ đâu, và anh sẽ giữ nó như một kỷ niệm cho riêng mình.”

“Không, anh đốt nó đi,” Margot nức nở.

“Được thôi, anh sẽ đốt. Dorianna hẳn sẽ không vui vẻ với việc này lắm đâu, anh có thể dám chắc với em điều này. Vậy bây giờ - chúng ta hài lòng rồi chứ?”

Cô vẫn tiếp tục nức nở, nhưng khẽ hơn.

“Thôi nào, thôi nào, nín đi em yêu. Mai em sẽ đi chọn cho mình một thứ. Anh sẽ nói cho em đó là thứ gì nhé? Một thứ tráng lệ có bốn bánh. Em quên mất chuyện đó rồi à? Nào, như thế có vui thích không nào? Sau đó, em sẽ cho anh xem, và có lẽ” (ông mỉm cười và nhướng lông mày trong khi ranh mãnh kéo dài từ “có lẽ”) “anh sẽ mua nó. Chúng ta sẽ lái xe đi thật xa, thật xa. Em sẽ được ngắm mùa xuân ở miền Nam… Này, Margot?”

“Chuyện đó không quan trọng,” cô sưng sỉa nói.

“Điều quan trọng là em được hạnh phúc. Và em sẽ hạnh phúc. Khăn mùi soa ở đâu nào? Đến mùa thu chúng ta sẽ quay về, em sẽ theo học thêm một số lớp về đóng phim và anh sẽ tìm cho em một nhà sản xuất phim thực sự có tài hơn – Grossman chẳng hạn.”

“Ôi không, không thể là ông ta,” Margot rùng mình lẩm bẩm.

“Được rồi, thì người khác vậy. Giờ thì lau khô nước mắt như một cô bé ngoan đi nào, rồi chúng ta sẽ đi ra ngoài ăn tối. Xin em đấy, em bé bỏng của anh.”

“Em sẽ không bao giờ hạnh phúc chừng nào anh chưa ly hôn,” cô nói, trong hơi thở dài thăm thẳm. “Nhưng em sợ anh sẽ bỏ em, vì anh đã nhìn thấy em trong bộ phim gớm ghiếc đó. Ôi, một người đàn ông khác ở vị trí anh thì đã tát vào mặt họ vì đã biến em thành quái dị đến thế! Không, anh đừng hôn em. Nói cho em biết đi, anh đã xúc tiến vụ ly hôn đến đâu rồi? Hay là toàn bộ chuyện đó đã bị bỏ rơi rồi?”

“Ừm, không đâu… Em thấy đấy, chuyện là như thế này,” Albinus lắp bắp. “Em… Chúng ta… Ôi, Margot, chúng ta mới chỉ vừa… Có nghĩa là, cô ấy đặc biệt… ngắn gọn là, sự mất người thân làm việc này thành ra khó khăn cho anh.”

“Anh đang nói gì vậy?” Margot vừa hỏi vừa đứng dậy. “Có phải bà ấy vẫn chưa biết anh muốn ly dị không?”

“Không, anh không có ý nói vậy,” Albinus đáp không ra đâu vào đâu. “Tất nhiên, cô ấy cảm thấy… Tức là, cô ấy biết… Hoặc nói đúng hơn…”

Margot từ từ vươn người lên cao, cao nữa, như con rắn đang duỗi mình.

“Nói thật với em, cô ấy sẽ không chịu ly dị anh đâu,” rốt cuộc Albinus nói, lần đầu tiên trong đời ông nói một điều dối trá về Elisabeth.

“Ồ, thế à?” Margot hỏi trong khi tiến đến gần ông.

“Cô ấy sắp đánh mình,” Albinus mệt mỏi nghĩ thầm.

Margot đến gần sát bên ông và từ từ vòng tay quanh cổ ông.

“Em không thể tiếp tục chỉ làm tình nhân của anh được,” cô nói, áp má vào cà vạt của ông, “em không thể. Anh phải làm gì về chuyện đó đi. Ngày mai anh hãy tự nhủ: Mình sẽ làm việc này cho người yêu bé nhỏ của mình! Trên đời này có luật sư. Chuyện này có thể dàn xếp được hết.”

“Anh hứa với em là anh sẽ làm việc đó vào mùa thu tới,” ông nói.

Cô khẽ thở dài, đi đến trước gương và uể oải nhìn không chớp mắt vào hình ảnh phản chiếu của mình.

“Ly hôn à?” Albinus nghĩ. “Không không, không thể có chuyện đó được.”

Rex đã biến căn phòng hắn thuê để hẹn hò với Margot thành phòng vẽ, và mỗi khi Margot đến, cô đều thấy hắn đang làm việc. Trong khi vẽ hắn thường du dương huýt sáo.

Margot chăm chú nhìn đôi má trắng bạc như phấn, cặp môi dày đỏ thẫm bụm lại thành hình tròn khi huýt sáo, và cô cảm thấy người đàn ông này là tất cả đối với cô. Hắn mặc áo sơ mi bằng lụa, cổ mở và chiếc quần vải bông cũ. Hắn đang thực hiện phép lạ bằng mực tàu.

Họ gặp nhau như thế hầu như mỗi buổi chiều, à Margot liên tục trì hoãn ngày khởi hành, mặc dù ô tô đã mua rồi và lúc đó đã sang xuân.

“Tôi có thể đề xuất một việc chứ?” một ngày nọ Rex nói với Albinus. “Tại sao ông lại cần tài xế cho chuyến đi nào? Tôi lái xe khá tốt, ông biết đấy.”

“Cậu thật tử tế,” Albinus đáp khá do dự. “Nhưng… ờ, tôi ngại làm cậu phải rời xa công việc của mình. Chúng tôi muốn đi một chuyến khá dài.”

“Ồ, đừng lo cho tôi. Đằng nào thì tôi cũng định đi nghỉ. Mặt trời chói lọi… những phong tục cổ quái… những sân gôn… thêm vào là những cuộc du ngoạn….”

“Như thế thì chúng tôi rất mừng,” Albinus nói, trong lòng băn khoăn lo lắng không biết Margot sẽ nghĩ gì. Nhưng Margot, sau một chút do dự, đồng ý với lời đề xuất này.

“Được rồi, để anh ta đi cùng,” cô nói. “Em thật ra cũng khá thích anh ta, nhưng anh ta bắt đầu có thói quen tâm sự chuyện tình cảm của mình với em, và anh ta thở vắn than dài về những chuyện đó cứ như đấy là chuyện bình thường vậy. Trò này ngày càng trở nên chán ngắt.”

Đó là hôm trước ngày họ khởi hành. Trên đường từ cửa hàng về nhà, Margot tạt vào gặp Rex. Hộp màu vẽ, những cây bút chì, một tia nắng li ti bụi chiếu xiên ngang phòng – khung cảnh đó làm cô nhớ về dạo cô làm người mẫu khỏa thân.

“Sao em lại vội vàng như vậy?” Rex uể oải nói, khi cô tô son môi. “Hôm nay là lần cuối. Anh không biết chúng ta sẽ xoay xở thế nào trong chuyến đi.”

“Cả hai ta đều đủ khôn ngoan mà,” cô trả lời với một tiếng cười khàn khàn.

Cô chạy ra ngoài đường đón tìm một chiếc taxi. Những con đường đại lộ ngập nắng vắng tanh. Cô đi đến một quảng trường – và như mọi lần trên đường từ chỗ Rex trở về, cô nghĩ ngợi: “Mình có nên rẽ phải, sau đó đi xuyên qua khu vườn, và sau đó rẽ phải lần nữa không?”

Con phố nơi cô từng sống khi nhỏ nằm chỗ đó.

(Quá khứ yên ổn trong tủ khóa rồi. Sao không thử nhìn lại lần nữa?)

Con phố đó vẫn không thay đổi. Có cửa hàng bánh mì ở góc phố, có cửa hàng thịt với cái đầu bò mạ vàng trên biển hiệu, và bên ngoài cửa hàng một chú chó bun bị buộc dây – chú chó đó là của bà góa phụ ngài thiếu tá ở nhà số 15. Nhưng cửa hàng văn phòng phẩm giờ biến thành hiệu cắt tóc. Vẫn bà già bán báo đứng ở quầy. Và quán bia Otto thường lui tới, và đằng kia là ngôi nhà nơi cô sinh ra: nhìn lớp giàn giáo có thể đoán rằng ngôi nhà đang được sửa chữa. Cô không muốn đến gần hơn nữa.

Khi cô đang quay bước, một giọng nói quen thuộc gọi cô.

Đó là Kaspa, đồng bọn của anh trai cô. Hắn đang đẩy một chiếc xe đạp khung màu tím và cái giỏ trước ghi đông.

“Chào Margot,” hắn nói, với nụ cười đôi chút ngại ngùng, rồi hắn đi bên cạnh cô dọc vỉa hè.

Lần cuối gặp nhau, hắn rất gắt gỏng, nhưng lần đó là một nhóm, một tổ chức, gần như là một băng đảng vậy. Giờ đây khi chỉ đi một mình, hắn đơn giản là một người bạn cũ.

“Ờ, em bây giờ thế nào rồi, Margot?”

“Tuyệt vời,” cô cười. “Thế còn anh?”

“Ồ, thì anh cũng đang xoay xở thôi. Em có biết gia đình em đã chuyển đi không? Bây giờ họ đang sống ở Bắc Berlin. Hôm nào đó em nên đến thăm họ, Margot à. Cha em sẽ không cầm cự được lâu nữa đâu.”

“Thế ông anh trai quý giá của em ở đâu nào?” cô hỏi.

“Ồ, anh ta bỏ đi rồi. Anh đoán anh ta đang làm việc tại Bielefeld.”

“Anh tự biết rõ hồi còn ở nhà họ yêu thương em thế nào mà,” cô vừa nói vừa cau mày nhìn xuống chân mình, trong lúc bước ngay trên mép lề đường. “Thế sau đó họ có bận tâm về em không nào? Họ có quan tâm em thành cái gì không?”

Kaspar ho rồi đáp:

“Dù thế nào đi chăng nữa họ cũng là gia đình em, Margot à. Mẹ em bị đuổi việc ở đây và bà không thích chỗ mới.”

“Thế mọi người ở đây nói gì về em nào?” cô hỏi và ngước lên nhìn hắn.

“Ồ, nhiều chuyện vớ vẩn lắm. Nói xấu sau lưng ấy mà. Chuyện thường ngày. Anh vẫn luôn nói rằng một cô gái có quyền làm gì tùy thích cho cuộc sống của chính mình. Thế em sống hòa hợp với ông bạn của em chứ?”

“Ồ, vâng, cũng tương đối. Anh ấy sẽ sớm cưới em.”

“Thế thì tốt,” Kaspar nói. “Anh rất mừng cho em. Chỉ tiếc là không thể chơi bời vui vẻ với em như xưa nữa. Thật là tiếc vô cùng.”

“Anh có người yêu chứ?” cô mỉm cười hỏi.

“Không, lúc này thì không. Cuộc sống đôi khi rất mệt nhọc, Margot à. Anh đang làm việc trong một xưởng bánh kẹo. Anh muốn một ngày nào đó có cửa hàng bánh kẹo riêng.”

“Vâng, cuộc sống có thể mệt nhọc thật,” Margot trầm tư nói, cô ngừng bước một lúc rồi gọi taxi.

“Có lẽ một ngày nào đó chúng ta có thể…” Kaspar bắt đầu nói tiếp, nhưng không, họ sẽ không bao giờ đi tắm ở cái hồ đó nữa.

“Cô ta sẽ làm hỏng đời cô ta thôi,” hắn ngẫm nghĩ khi nhìn cô ngồi vào taxi. “Nên lấy một người đàn ông tốt bụng chất phác. Dù sao thì mình cũng sẽ chẳng lấy cô ta mà. Với loại phụ nữ này, đàn ông không bao giờ biết mình đang ở đâu…”

Hắn đu người lên chiếc xe đạp và đạp nhanh theo sau chiếc taxi đến góc phố tiếp theo. Margot vẫy tay chào hắn lúc hắn khéo léo ngoặt vào một con hẻm.

Những con đường hai bờ viền hàng cây táo, rồi những con đường hai bờ viền hàng cây mận cứ cuộn trôi dưới hai bánh xe trước, không ngừng. Trời đẹp và gần về đêm các ô thép của bộ tản nhiệt lèn đầy xác ong, chuồn chuồn và bướm đồng nội. Rex lái xe điêu luyện, hắn trễ nải ngả người trên ghế được hạ xuống rất thấp và điều khiển vô lăng bằng phong thái nhẹ nhàng gần như mơ màng. Cửa sổ phía sau treo một con khỉ bằng vải lông đang chằm chằm nhìn về hướng Bắc xa dần khi chiếc xe của họ lao đi.

Sau đó, tới Pháp, hai bên đường lại trồng cây dương; những người hầu trong khách sạn không hiểu Margot nói gì và điều này làm cô phát điên lên. Kế hoạch đặt ra là họ sẽ ở Riviera cho đến cuối xuân, sau đó thì tiến tiếp xuống vùng hồ ở Ý. Chỗ họ dừng chân cuối cùng khi sắp đến gần biển là Rouginard.

Họ tới đó vào lúc hoàng hôn. Phía trên những dãy núi sẫm màu, một đám mây ửng sắc da cam cuộn tròn trên bầu trời màu xanh lá cây nhạt; đèn tỏa sáng trong các quán cà phê vỉa hè; những cây tiêu huyền trên đại lộ đã bị che phủ trong bóng tối.

Margot mệt mỏi và dễ cáu kỉnh, vào khoảng chiều tối cô vẫn luôn như thế. Kể từ lúc họ khởi hành – tức là đã gần ba tuần (vì không vội vã nên họ dừng lại ở nhiều danh lam thắng cảnh nho nhỏ, chỗ nào cũng có một nhà thờ cổ giống y như nhau, trên một quảng trường cổ giống y như nhau), cô chưa một lần được ở một mình với Rex. Trong khi họ lái xe vào Rouginard, và Albinus đang ngây ngất trước đường nét của triền đồi màu tía thì Margot lầm bầm qua kẽ răng: “Ôi, cứ trầm trồ đi, trầm trồ nữa đi.” Cô chực òa khóc. Họ lái xe lên một khách sạn lớn, và Albinus vào hỏi thuê phòng.

“Cứ như thế này lâu hơn nữa thì em sẽ điên lên mất,” Margot nói mà không nhìn Rex.

“Cho ông ấy một liều thuốc ngủ,” Rex đề xuất. “Anh sẽ mua ở hiệu thuốc.”

“Em đã thử rồi,” Margot trả lời, “nhưng chẳng tác dụng gì.”

Albinus trở lại, đôi chút khó chịu.

“Không thuê được.” ông nói. “Thật là mệt mỏi. Anh xin lỗi, em yêu à.”

Họ lần lượt lái xe đến ba khách sạn khác, chỗ nào cũng không còn phòng trống. Margot thẳng thừng từ chối đi tiếp đến thị trấn sau, giải thích rằng đường đi uốn lượn làm cô buồn nôn. Cô bực tức đến độ Albinus sợ phải nhìn vào cô. Cuối cùng, tại khách sạn thứ năm, họ được mời đi thang máy lên xem hai phòng còn trống duy nhất. Anh chàng giữ thang máy có nước da màu ô liu đưa họ lên và đứng quay khuôn mặt nhìn nghiêng đẹp trai về phía họ.

“Xem hàng lông mi kìa,” Rex nói, thúc nhẹ vào người Albinus.

“Thôi trò điên đó đi,” Margot đột ngột hét lên.

Căn phòng có giường đôi không đến nỗi nào, nhưng Margot cứ vừa nhè nhẹ gõ gõ gót giày xuống sàn vừa nói đi nói lại với giọng hờn dỗi khe khẽ: “Tôi sẽ không ở lại đây, tôi sẽ không ở lại đây đâu.”

“Nhưng thực ra chỗ này ở một đêm thì cũng khá hay mà,” Albinus khẩn khoản.

Người hầu mở cửa trong dẫn đến phòng tắm, đi băng qua và mở cửa thứ hai, làm hé ra một phòng ngủ nữa.

Rex và Margot đột nhiên liếc nhìn nhau.

“Rex, tôi không biết cậu có phiền lòng dùng chung phòng tắm với chúng tôi không?” Albinus nói. “Margot hay làm tung tóe và lề rề khi tắm.”

“Được thôi,” Rex cười to. “Chúng ta sẽ xoay xở được mà.”

“Ông có hoàn toàn chắc rằng không có phòng đơn nào khác không?” Albinus quay sang hỏi người hầu, nhưng lúc này Margot vội vàng can thiệp.

“Vớ vẩn,” cô nói. “Thế này ổn rồi. Em không chịu đi tìm loanh quanh nữa đâu.”

Cô đến gần cửa sổ trong lúc người ta mang hành lý lên. Trên bầu trời màu mận có một ngôi sao rất sáng, đỉnh những ngọn cây màu đen đang hoàn toàn tĩnh lặng, dế đang gáy... nhưng cô chẳng nhìn và nghe thấy gì hết.

Albinus bắt đầu lấy đồ dùng tắm rửa trong va li ra.

“Em sẽ đi tắm trước,” cô nói và vội vàng cởi quần áo.

“Em đi tắm trước đi,” ông vui vẻ trả lời. “Anh sẽ cạo râu. Nhưng đừng lâu la quá, chúng mình còn phải ăn tối gì đó.”

Trong gương ông thấy chiếc áo chui đầu của Margot, rồi chiếc váy, mấy đồ lót mỏng, một chiếc tất và rồi một chiếc nữa bay vèo qua không trung.

“Cô bé bừa bộn này,” ông lè nhè nói trong khi xoa bọt kem lên cằm.

Ông nghe tiếng cửa đóng lại, then cửa kêu lách cách và nước chảy ào ào. “Em không cần phải khóa bên trong, anh sẽ không tống em ra ngoài đâu,” ông vui cười nói to, khi đang dùng ngón tay kéo căng má ra.

Phía sau cánh cửa khóa nước chảy xối đều đều và ồn ã. Albinus cẩn thận dùng dao cạo Gillette mạ đẫy vàng để cạo má. Ông tự hỏi liệu ở đây có món tôm hùm kiểu Mỹ không.

Nước tiếp tục chảy, càng lúc càng ồn hơn, ồn hơn. Ông cạo vòng qua chỗ góc, đại khái thế, và sắp trở lại chỗ cục yết hầu có một vài sợi râu luôn khó cạo, thì đột nhiên ông choáng váng nhận thấy một dòng nước đang ri rỉ chảy ra từ dưới cánh cửa phòng tắm. Tiếng ầm ầm của vòi nước lúc này chuyển sang nhịp điệu khải hoàn.

“Chắc cô ấy không thể chết đuối được,” ông thì thầm, chạy đến cửa và gõ.

“Em yêu, em ổn chứ? Em đang làm ngập lụt cả phòng đây này!”

Không có tiếng trả lời.

“Margot, Margot!” ông hét lên, đập đập tay nắm (và gần như không có ý thức gì về vai trò kỳ quặc của các cánh cửa trong cuộc đời ông và cuộc đời cô).

Margot lướt trở vào phòng tắm. Căn phòng ngập đầy hơi và nước nóng. Cô tắt vội vòi nước. “Em ngủ thiếp đi trong bồn tắm thôi,” cô nói với qua cửa, giọng phàn nàn.

“Em điên à,” Albinus nói. “Em làm anh sợ khiếp vía!”

Dòng suối nước đang làm sẫm đen tấm thảm xám nhạt chảy yếu dần và ngừng hẳn. Albinus trở lại trước gương và xoa bọt kem lên cổ họng mình lần nữa.

Sau vài phút Margot hiện ra tươi cười rạng rỡ, và bắt đầu bôi phấn rôm đến ngộp thở. Đến lượt Albinus đi tắm. Phòng tắm đang bốc hơi nước. Ông gõ cửa phòng Rex. “Tôi không để cậu chờ lâu đâu,” ông kêu to. “Một chốc nữa thôi là cậu có thể dùng nhà tắm được rồi.”

“Ồ, ông cứ thong thả, cứ thong thả!” Rex vui vẻ hét trả lời.

Trong bữa ăn tối, Margot có tâm trạng tuyệt vời. Họ ngồi trên sân thượng. Một chú bướm đêm màu trắng rập rờn bay quanh đèn rồi rơi xuống khăn trải bàn.

“Chúng ta sẽ ở lại đây lâu, thật lâu,” Margot nói. “Em cực kỳ thích nơi này.”

Một tuần trôi qua, và một tuần nữa. Ban ngày trời quang đãng. Ở đó có nhiều hoa và khách nước ngoài. Chỉ cần lái xe một tiếng đồng hồ là đến được một bãi tắm phủ cát tuyệt đẹp giữa những khối đá đỏ sẫm trên nền biển xanh thẳm. Những ngọn đồi phủ đầy thông bao quanh khách sạn của họ, một tòa nhà đẹp so với kiểu nhà đó, mang phong cách Moor ghê người hẳn đã làm Albinus sởn gai ốc nếu mà lúc đó ông lại không hạnh phúc đến nhường ấy. Margot cũng rất hạnh phúc, và Rex cũng vậy.

Cô được nhiều người ngưỡng mộ: một nhà sản xuất lụa từ Lyons; một người Anh trầm lặng, sưu tầm bọ cánh cứng; các cậu thanh niên chơi quần vợt với cô. Nhưng bất kể có ai dán mắt vào cô hay nhảy với cô, Albinus cũng không cảm thấy chút ghen tuông. Điều này làm ông khá ngạc nhiên khi nhớ lại cơn dằn vặt ông phải trải qua ở Solfi: tại sao lúc đó mọi thứ lại làm ông khó chịu, còn bây giờ ông lại thấy tin tưởng cô đến thế? Ông đã không nhận ra một chi tiết nhỏ: đó là cô không còn chút mong muốn làm hài lòng người khác nữa, cô chỉ cần duy nhất một người đàn ông – Rex. Và Rex thì là cái bóng của Albinus.

Một ngày nọ cả ba người làm một chuyến dạo chơi lâu trên núi, họ bị lạc, và cuối cùng đi xuống theo một lối đầy đá khó khăn dẫn họ sang nhầm hướng. Margot không quen đi bộ và chân cô bị phồng rộp nặng; hai người đàn ông thay nhau cõng cô, suýt ngã gục vì gánh nặng, bởi cả hai đều không cường tráng cho lắm. Khoảng hai giờ chiều họ tới một ngôi làng nhỏ ngập nắng và thấy chiếc xe buýt đi Rouginard đang sẵn sàng chuyển bánh từ một quảng trường lát đá, ở đó vài người đàn ông đang chơi ném bóng gỗ. Margot và Rex lên xe, Albinus đã toan lên nhưng đúng lúc đó ông quan sát thấy người tài xế vẫn chưa lên ngồi và sẽ còn mất chút thời gian để giúp một lão nông dân bê hai cái thùng lớn lên xe, thế là ông gõ lên ô cửa kính mở lưng chừng chỗ Margot đang ngồi và nói ông sẽ chạy đi uống cái gì đó thật nhanh. Ông lao đi và bước vào một quán bar nhỏ ở góc quảng trường. Lúc với lấy cốc bia, ông xô vào một người đàn ông nhỏ bé mảnh khảnh trong bộ quần áo vải nỉ trắng đang vội vã trả tiền. Họ nhìn nhau.

“Cậu ở đây à, Udo?” Albinus kêu lên. “Quả là một niềm vui bất ngờ.”

“Rất bất ngờ,” Udo Conrad đáp. “Cậu đã hói hơn một chút rồi, anh bạn già ơi. Cậu đến đây với gia đình à?”

“Ừm, không... Cậu này, mình đang ở làng Rouginard và...”

“Hay lắm,” Conrad nói. “Mình cũng đang sống ở Rouginard. Trời, xe buýt nổ máy rồi kìa. Nhanh lên.”

“Tôi đến ngay đây,” Albinus nói, và ừng ực nốc cốc bia.

Conrad lóc cóc chạy về phía xe buýt và leo lên. Xe bóp còi. Albinus dò dẫm tìm đồng tiền Pháp cứ tuột khỏi tay.

“Ồ, không có gì phải vội,” ông chủ quán nói, đó là một người đàn ông âu sầu với bộ ria đen rủ xuống. “Đầu tiên xe sẽ đi vòng quanh làng và sau đó dừng lại ở góc này trước khi đi tiếp.”

“Vậy à, tốt quá,” Albinus nói. “Thế thì tôi sẽ uống thêm một cốc.”

Ngang lối ra sáng sủa ông thấy chiếc xe buýt dài thấp màu vàng từ từ tăng tốc xuyên qua mê cung lốm đốm của bóng cây tiêu huyền, bóng cây dường như đang nhập vào chiếc xe rồi làm nó tan biến.

“Buồn cười thật, mình gặp lại Udo,” Albinus trầm ngâm. “Anh ta nuôi một bộ râu ngắn hoe vàng, cứ như để bù lại việc rụng tóc của mình. Mình gặp lại anh ta lần cuối là khi nào nhỉ? Sáu năm trước đây. Mình có sướng mê được gặp anh ta không? Chẳng có tí gì cả. Mình cứ nghĩ anh ta sống ở San Remo. Một người cổ lỗ, yếu đuối, khá kỳ dị và không hạnh phúc lắm. Độc thân, bị dị ứng thời tiết, ghét mèo và tiếng đồng hồ tích tắc. Một nhà văn có tài. Một nhà văn thú vị. Buồn cười là anh ta không có chút ý tưởng rằng cuộc đời mình đã thay đổi. Cũng buồn cười nữa là mình đang đứng đây, ở cái chỗ nóng bức buồn tẻ mình chưa từng đặt chân đến này và có lẽ sẽ không bao giờ quay lại. Mình tự hỏi Elisabeth đang làm gì lúc này đây? Váy đen, hai bàn tay bất động. Tốt hơn là không nên nghĩ về chuyện đó.”

“Xe buýt đi vòng quanh làng mất bao lâu vậy?” ông hỏi với giọng tiếng Pháp chậm chạp cẩn trọng.

“Một vài phút,” ông chủ quán buồn bã đáp.

“Không rõ người ta làm gì với những quả bóng bằng gỗ kia. Có phải bằng gỗ không nhỉ? Hay là kim loại gì đó? Đầu tiên nắm nó trong lòng bàn tay rồi sẽ ném về phía trước... nó lăn lăn rồi sẽ dừng lại. Sẽ khó xử đây nếu anh ta tình cờ trò chuyện với cô bé trên đường đi và cô lại nói toạc hết ra trước khi mình kể cho anh ta. Liệu cô ấy có làm thế không đây? Mình thật băn khoăn. Tuy vậy cũng không có nhiều khả năng họ sẽ nói chuyện. Cô ấy đang không hài lòng mà, tội nghiệp cô bé con, chắc sẽ ngồi rất yên lặng thôi.”

“Làng này hẳn cũng khá lớn đây, nếu tính đến thời gian xe buýt đi quanh một vòng,” ông nhận xét.

“Nó không đi vòng quanh đâu,” một ông già ngậm tẩu bằng gốm ngồi ở bàn phía sau lên tiếng.

“Có mà,” ông chủ quán rầu rĩ nói.

“Nó đi như thế cho đến hết Chủ nhật tuần trước thôi,” ông già nói. “Bây giờ nó đi thẳng luôn.”

“Vậy à,” ông chủ quán nói, “đó không phải lỗi của tôi, phải không nào?”

“Nhưng giờ tôi phải làm gì đây?” Albinus kêu thảng thốt.

“Thì đi chuyến tiếp theo,” ông già khôn ngoan đáp.

Cuối cùng thì ông cũng về được đến nhà và thấy Margot đang ngồi trong ghế võng trên sân thượng ăn quả anh đào, cạnh cô là Rex mặc quần tắm ngồi trên lan can màu trắng, tấm lưng dài lông lá màu nâu của hắn quay về phía mặt trời. Một bức tranh êm ả hạnh phúc.

“Anh đã lỡ mất điều may mắn,” Albinus nói, cười toe toét.

“Hẳn là thế,” Margot đáp.

“Nói anh nghe, em có để ý thấy một người đàn ông nhỏ mặc đồ trắng với một bộ râu hoe vàng không?”

“Tôi có thấy,” Rex nói. “Ông ấy ngồi đằng sau chúng tôi. Có chuyện gì về ông ấy à?”

“Không có gì, chỉ là một người tôi từng quen một thời thôi.”

Sáng hôm sau Albinus hỏi thăm kỹ càng ở Phòng Hướng dẫn Du lịch và tiếp đó ở một nhà trọ Đức, nhưng không ai có thể cho ông biết địa chỉ của Udo Conrad. “Rốt cuộc thì mình và anh ta cũng chẳng có gì nhiều để nói với nhau,” ông nghĩ. “Có thể mình sẽ tình cờ gặp lại anh ta, nếu bọn mình còn ở đây lâu hơn. Nếu không thì cũng chẳng quan trọng lắm.”

Vài ngày sau ông dậy sớm hơn bình thường, đẩy tung cánh cửa chớp, mỉm cười với bầu trời xanh dịu và những con dốc thoai thoải, tỏa sáng nhưng vẫn mờ ảo, như thể đó là một bức tranh đầu sách rực rỡ dưới lớp giấy lụa; và ông cảm thấy một niềm mong muốn mãnh liệt được leo núi, được dạo chơi lang thang và hít thở không khí đẫm mùi cỏ xạ hương.

Margot tỉnh giấc. “Vẫn còn sớm mà,” cô nói với giọng ngái ngủ.

Ông đề xuất họ nhanh chóng thay quần áo và ra ngoài dạo chơi cả ngày – và chỉ hai người thôi...

“Anh cứ đi một mình đi,” cô lầm rầm và trở người sang bên kia.

“Trời ơi, cô bé lười nhác này,” Albinus rầu rĩ nói.

Lúc đó mới tám giờ sáng. Với tốc độ khá nhanh ông đi qua hết mấy con phố hẹp bị ánh nắng và bóng râm buổi sáng cắt dọc làm đôi, rồi ông bắt đầu leo dốc.

Lúc đi qua một biệt thự nhỏ xíu quét vôi màu hồng ấm áp, ông nghe thấy tiếng kéo lách cách và nhận ra Udo Conrad đang xén tỉa cái gì đó trong khu vườn nhỏ có nhiều khối đá. Ừ, anh ta luôn có tài trồng cây.

“Cuối cùng thì tìm được anh rồi,” Albinus vui vẻ nói, còn người bạn kia thì quay lại nhưng không cười đáp.

“Ồ,” ông ta đáp cụt lủn, “tôi không nghĩ được gặp lại anh.”

Sự cô đơn đã làm ông sinh ra hờn dỗi như các cô gái già, và lúc này ông đang gạn chắt một niềm vui thú bệnh hoạn từ cảm giác bị tổn thương.

“Đừng có buồn cười như vậy, anh Udo,” Albinus vừa nói vừa khẽ đẩy tán lá mimosa mỏng đang trầm ngâm trĩu xuống lối ông đi. “Anh biết rõ là tôi không cố ý để lỡ chuyến xe buýt. Tôi cứ nghĩ nó đi một vòng quanh làng rồi quay lại.”

Conrad dịu đi đôi chút. “Không sao cả,” ông nói, “mọi chuyện vẫn thường xảy ra như thế: người ta gặp lại một người quen sau một thời gian dài và bỗng cảm thấy mong muốn lẩn trốn người đó đến hoảng hốt. Tôi coi chuyện này như thể anh không thích thú gì viễn cảnh phải hàn huyên về thời xa xưa trong cái phòng giam di động là chiếc xe buýt và anh đã khéo léo tránh được việc đó.”

Albinus cười nói: “Sự thật là tôi đã săn tìm anh suốt mấy ngày qua. Dường như không một ai biết chính xác chỗ ở của anh.”

“Vâng, tôi mới thuê ngôi nhà tranh này cách đây vài ngày. Còn anh ở đâu vậy?”

“Ờ, tôi ở khách sạn Britannia. Thật sự là tôi mừng vui khôn xiết được gặp lại anh, anh Udo à. Anh phải kể hết mọi chuyện của anh cho tôi nghe đấy.”

“Chúng ta đi dạo một chút nhé?” Conrad lưỡng lự đề xuất. “Được rồi, để tôi đi thay đôi giày khác.”

Vài phút sau ông ta quay lại và họ bắt đầu leo dọc con đường rợp bóng mát uốn lượn giữa những bức tường phủ dây nho leo. Lớp nhựa đường màu xanh da trời vẫn còn chưa bị ánh nắng nóng bỏng buổi sáng chạm tới.

“Thế gia đình anh ra sao?” Conrad hỏi.

Albinus chần chừ rồi đáp:

“Tốt hơn đừng hỏi, anh Udo à. Gần đây một vài chuyện khủng khiếp đã xảy đến với tôi. Năm ngoái chúng tôi ly thân, Elisabeth và tôi. Rồi con gái Irma của tôi chết vì viêm phổi. Tôi không muốn nói về những chuyện này, nếu anh không thấy phiền.”

“Ôi thật là đau đớn,” Conrad nói.

Cả hai rơi vào im lặng; Albinus băn khoăn nghĩ ngợi xem chẳng lẽ mối tình say đắm của ông lại không phải là đề tài hấp dẫn và hào hứng cho người bạn cũ luôn chỉ biết về ông như một kẻ nhút nhát không dám mạo hiểm, nhưng ông hoãn chuyện đó lại lúc khác. Còn Conrad thì lại suy tư về việc ông đã phạm sai lầm khi quyết định đi dạo, bởi vì ông chỉ thích người khác đang hạnh phúc vô ưu khi đồng hành với ông.

“Tôi không biết là anh ở Pháp,” Albinus nói. “Tôi cứ nghĩ anh thường cư ngụ trên quê hương của Mussolini.”

“Mussolini là ai vậy?” Conrad cau mày bối rối hỏi.

“Ha ha, anh vẫn như xưa,” Albinus cười phá lên. “Đừng có hoảng, tôi không định nói chuyện chính trị đâu. Hãy nói về công việc của anh đi. Cuốn truyện mới đây của anh hay tuyệt.”

“Tôi e là,” Udo nói, “tổ quốc chúng ta không ở tầm thưởng thức được các tác phẩm của tôi. Tôi sẽ vui vẻ viết bằng tiếng Pháp, chỉ có điều tôi không thích để hư hao mất vốn kinh nghiệm và tri thức tích lũy được trong suốt thời gian tôi sử dụng tiếng mẹ đẻ của chúng ta.”

“Thôi nào thôi nào,” Albinus đáp, “có rất nhiều người yêu thích sách của anh mà.”

“Không như tôi yêu thích chúng,” Conrad nói. “Còn cần rất lâu nữa, đến cả thế kỷ, hẳn vậy, thì tôi mới được đánh giá đúng với giá trị của mình. Và thêm điều kiện nữa là lúc đó nghệ thuật đọc viết vẫn chưa bị lãng quên, mà tôi e là ở Đức nó đã hoàn toàn bị lãng quên từ nửa thế kỷ qua rồi.”

“Thế là thế nào?” Albinus hỏi.

“Hừm, khi văn học tồn tại chỉ dựa vào Tiểu sử và Tự truyện, điều đó có nghĩa là nó đang hấp hối. Và tôi không đánh giá cao các tiểu thuyết kiểu Freud hay các tiểu thuyết về làng quê yên ả. Anh có thể lý luận rằng điều quan trọng không phải là văn chương xuất bản hàng loạt mà là hai, ba nhà văn chân chính đứng tách biệt ra, không được những kẻ cùng thời khoa trương để tâm đến. Dù sao đi nữa, điều này đôi khi cũng làm cho người ta mệt mỏi. Hễ cứ thấy các loại sách được người ta coi là nghiêm túc là tôi đến phát khùng lên.”

“Ồ,” Albinus nói, “tôi hoàn toàn không cùng quan điểm với anh. Nếu thời đại chúng ta quan tâm đến các vấn đề xã hội thì không có lý do nào các tác giả tài năng lại không thử đóng góp. Thế chiến, tình trạng bất ổn sau Thế chiến...”

“Thôi anh đừng nói nữa,” Conrad khẽ rên lên.

Họ lại im lặng. Con đường quanh co dẫn họ đến khu rừng thông nhỏ nơi tiếng ve sầu râm ran nghe như tiếng lên dây cót và tiếng rù rù không dứt của đồ chơi cơ khí nào đó. Dòng suối chảy qua những phiến đá phẳng dường như đang run rẩy dưới những tảng nước. Họ ngồi lên đám cỏ khô phảng phất hương ngòn ngọt.

“Thế anh không thấy mình giống kẻ bên lề khi sống mãi ở nước ngoài sao?” Albinus hỏi trong khi chăm chăm nhìn lên những ngọn cây thông trông như đám rong biển trôi trong vùng nước xanh biếc. “Anh không thèm được nghe giọng nói tiếng Đức sao?”

“Hừm, thi thoảng tôi vẫn tình cờ gặp những người đồng hương, và đôi khi khá là vui nhộn. Tôi để ý, ví dụ như khách du lịch người Đức thường nghĩ là không ai có thể hiểu ngôn ngữ của họ.”

“Tôi thì không thể sống vĩnh viễn ở nước ngoài được,” Albinus nói trong khi đang nằm ngửa mơ màng đưa mắt theo đường viền của những bờ vịnh, những phá đảo cùng những vũng nhỏ màu xanh da trời giữa các nhánh lá cây xanh.

“Hôm chúng ta gặp nhau,” Conrad nói, cũng gác đầu lên hai tay, “tôi có được một trải nghiệm lý thú với hai người bạn của anh trên xe buýt. Anh quen họ phải không?”

“Vâng, quen sơ sơ,” Albinus trả lời trong tiếng cười khẽ.

“Tôi cũng nghĩ vậy, sau khi quan sát điệu bộ hớn hở của họ khi anh bị bỏ lại đằng sau.”

(“Cái cô bé độc ác này,” Albinus âu yếm nghĩ. “Mình có nên kể hết về cô ấy cho anh ta không đây? Thôi không.”)

“Tôi có được một lúc vui thú lắng nghe họ chuyện trò. Nhưng thật tình tôi không thấy nhớ nhà. Điều này thật kỳ quặc: càng nghĩ về nó, tôi càng tin chắc sẽ có một lúc nào đó trong đời người nghệ sĩ không cần tổ quốc nữa. Như một số loài vật, anh biết đấy, ban đầu sống dưới nước rồi sau đó lên sống trên cạn.”

“Như thế thì sẽ có gì đó trong tôi khao khát sự mát mẻ của nước.” Albinus nói với một vẻ đùa cợt hơi nặng nề. “À, nhân đây, tôi thấy có một đoạn khá thú vị ngay đầu cuốn sách tựa đề Khám phá Taprobana[1] mà ông Baum mới viết. Cách đây nhiều năm, một nhà du hành Trung Hoa đi từ Gobi đến Ấn Độ, và một ngày nọ ông thấy mình đứng trước bức tượng bằng ngọc của Đức Phật trong ngôi đền trên đỉnh một ngọn đồi ở Tích Lan, rồi ông được một nhà buôn chào bán tặng phẩm làm tại Trung Quốc – một chiếc quạt lụa màu trắng – và...”

[1. Taprobana là tên cổ của đảo Tích Lan, nay là Sri Lanka.]

“...và,” Conrad ngắt lời, “ ‘bất chợt nhà du hành thấy một cảm giác mệt mỏi rã rời của cuộc tha hương dài dằng dặc xâm chiếm lấy mình.’ Tôi biết những thứ như thế - cho dù tôi chưa hề đọc cái thành quả từ nỗ lực gần đây nhất của lão gàn chán ngắt đó và tôi cũng sẽ không bao giờ đọc. Tuy nhiên, các nhà buôn tôi gặp ở đây không đặc biệt giỏi giang gì trong việc gợi lên nỗi hoài hương.”

Họ lại im lặng lần nữa. Cả hai đều cảm thấy ngán ngẩm. Sau khi ngắm nghía rặng thông và bầu trời thêm vài phút, Conrad ngồi dậy nói:

“Anh biết không, anh bạn à, tôi rất lấy làm tiếc, nhưng anh có thấy phiền lắm không, nếu chúng ta quay về? Tôi có vài thứ cần viết cho xong trước trưa nay.”

“Anh nói đúng,” Albinus đáp và đến lượt ông đứng dậy. “Tôi cũng phải đi về thôi.”

Họ lặng lẽ đi xuống theo con đường mòn, và rồi trước cửa nhà Conrad họ nồng nhiệt bắt tay bày tỏ lòng thân ái.

“Thôi, thế là xong,” Albinus nghĩ bụng và thấy nhẹ người. “Không đời nào mình lại ghé thăm ông ta lần nữa.”

Trên đường về nhà, ông ghé vào một quán bar kiêm tạp hóa để mua thuốc lá, và khi dùng mu bàn tay đẩy tấm rèm làm bằng trúc và ngọc trai tuôn chảy lanh canh, ông xô người vào vị đại tá người Pháp vốn ngồi ăn tối ngay cạnh họ hai ba hôm nay. Albinus bước lùi trở lại lề đường ly.

“Xin lỗi ông,” vị đại tá nói (ông ta là một người niềm nở). “Một buổi sáng đẹp, phải không nào?”

“Vâng, rất đẹp,” Albinus đồng tình.

“Thế đôi nhân tình hôm nay đi đâu vậy?” vị đại tá hỏi thăm.

“Ý ông nói gì?” Albinus hỏi.

“Hừm, thì những kẻ mà cứ xoắn xít lấy nhau ở mọi góc (qui se pelotent dans tous les coins) thì được gọi như thế, có phải không nào?” vị đại tá nói, và đôi mắt màu xanh sứ đỏ ngầu của ông ta ánh lên vẻ mà người Pháp gọi là goguenard[1]. “Tôi chỉ mong,” ông ta nói thêm, “họ đừng có làm thế trong vườn ngay dưới cửa sổ phòng tôi. Việc đó làm cho một lão già phải ghen tị.”

[1. Tiếng Pháp: giễu cợt.]

“Ý ông nói gì?” Albinus nhắc lại.

“Tôi không nghĩ mình đủ khả năng nhắc lại được bằng tiếng Đức mọi chuyện vừa nói,” vị đại tá phá lên cười. “Xin tạm biệt, ngài thân mến của tôi.”

Ông ta bỏ đi. Albinus bước vào cửa hàng.

“Thật nhảm nhí!” ông kêu lên, mắt nhìn chằm chặp người phụ nữ ngồi trên chiếc ghế đẩu đằng sau quầy bán hàng.

“Comment, Monsieur?[2]” bà ta hỏi.

[2. Tiếng Pháp, nghĩa là: “Sao ạ, thưa ông?”]

“Thật hết sức nhảm nhí,” ông nhắc lại khi dừng chân ở góc đường và đứng đó nhíu mày, ngay giữa lối đi của người qua lại. Ông có một cảm giác mù mờ rằng tất cả bỗng dưng đảo lộn, khiến ông phải nhìn mọi thứ theo chiều ngược lại nếu mà ông muốn hiểu được. Đó là một cảm giác không có sự đau đớn hay kinh ngạc nào. Đó chỉ là cái gì đó tối tăm với cái bóng to lớn lù lù, nhưng uyển chuyển và không một tiếng động, đang tiến đến gần ông; còn ông thì đứng đó trong trạng thái sững sờ lơ mơ bất lực, thậm chí không hề cố tránh cú va chạm ma quái đó, cứ như thể đó là một hiện tượng kỳ lạ không gây hại gì cho ông chừng nào trạng thái sững sờ vẫn còn kéo dài.

“Không thể thế được,” ông bỗng nói – và một ý nghĩ kỳ quặc méo mó đến trong đầu; ông theo dõi dao động và đường bay giần giật kỳ quái giống loài dơi của ý nghĩ đó, như thể, một lần nữa, nó là một đối tượng để nghiên cứu chứ không phải sợ hãi. Rồi ông quay người lại, suýt xô ngã một cô bé mặc váy yếm đen, và vội vã đi ngược lại con đường lúc trước.

Conrad đang viết trong vườn, ông đi vào phòng làm việc ở ngay tầng một để lấy cuốn sổ mình cần, và trong khi đang tìm trên chiếc bàn cạnh cửa sổ thì ông thấy đầu Albinus ngó vào nhìn ông từ bên ngoài. “Lão này phiền hà thật,” ông thoáng nghĩ. “Bây giờ lão ta có cho mình yên không đây? – cứ từ trên trời rơi xuống ấy.”)

“Này, anh Udo,” Albinus nói, giọng ông nhịu lại nghe lạ hoắc. “Tôi quên hỏi anh một chuyện. Họ nói gì trên xe buýt vậy?”

“Xin lỗi, anh nói gì cơ?” Conrad nói.

“Hai người đó nói chuyện gì trên xe buýt vậy? Anh nói đó là một trải nghiệm lý thú.”

“Ơ, cái gì?” Conrad hỏi. “À, vâng, tôi hiểu rồi. Hừm, lý thú theo một kiểu nào đó. Vâng, đúng vậy. Tôi muốn đưa ra một ví dụ cách người Đức cư xử khi họ nghĩ không ai hiểu họ nói gì. Có phải anh muốn nói chuyện đó không?”

Albinus gật đầu.

“Hừm,” Conrad nói, “đó là mấy lời tình tự dớ dẩn, rẻ tiền nhất, ầm ĩ nhất, tục tĩu nhất mà tôi từng được nghe trong đời. Hai người bạn đó của anh cứ thoải mái bày tỏ tình yêu của họ cứ như chỉ có mình họ trên Thiên đàng, mà tôi e là một chốn Thiên đàng hơi phàm tục.”

“Anh Udo,” Albinus nói, “anh thề đã nói đúng sự thật chứ?”

“Xin lỗi, anh nói gì cơ?”

“Anh có hoàn toàn, hoàn toàn chắc chắn về những điều anh vừa nói không?”

“Sao vậy? Vâng. Ý gì đây? Đợi chút, tôi đi ra vườn đây. Qua cái cửa sổ này tôi không nghe rõ được từ nào cả.”

Ông tìm thấy cuốn sổ ghi chép và đi ra ngoài. “Anh bạn ơi, anh ở đâu rồi?” ông hét gọi. Nhưng Albinus đã biến mất. Conrad bước ra con đường làng. Nhưng ông kia đã mất hút.

“Mình tự hỏi thầm,” Conrad lầm rầm, “mình tự hỏi thầm hình như mình có nói gì lầm (... chậc cái vần kinh tởm, thật thế! ‘Có phải, mình tự hỏi thầm, a-la, la – gì lầm?’ Thật kinh khủng!).”

Albinus quay xuống phố, băng qua đại lộ mà không rảo nhanh nhịp bước đều đặn của mình rồi về đến khách sạn. Ông đi lên phòng của ông – phòng của họ. Không có ai trong phòng, giường vẫn chưa được xếp dọn, chút cà phê bị đổ và một chiếc thìa nhỏ lóe sáng trên tấm thảm trắng. Ông cúi đầu chăm chú nhìn điểm sáng ấy. Đúng lúc đó, giọng cười the thé của Margot vang lên từ dưới khu vườn.

Ông nghiêng người ra ngoài cửa sổ. Cô đang đi cạnh một anh chàng trẻ tuổi mặc quần soóc trắng, và chiếc vợt cô vung vẩy trong lúc huyên thuyên lấp lánh như vàng dưới ánh nắng. Ánh mắt người bạn chơi tennis của cô bắt gặp Albinus ở cửa sổ tầng ba. Margot nhìn lên và dừng bước.

Albinus khua tay như thể đang túm cái gì đó kéo vào ngực mình: cử chỉ đó có vẻ muốn nói “hãy đi lên” cho nên Margot hiểu được. Cô gật đầu và nhẩn nha đi xuống con đường rải sỏi hướng về bụi cây trúc đào viền quanh hai bên lối vào.

Ông từ cửa sổ quay vào, ngồi xổm xuống mở khóa va li của mình, nhưng rồi nhớ ra rằng thứ ông đang tìm nằm ở chỗ khác. Ông bước tới tủ quần áo, thọc tay vào túi chiếc áo choàng bằng da lạc đà màu vàng của mình. Ông nhanh chóng kiểm tra vật ông vừa lấy ra để xem nó đã nạp đạn chưa: sau đó ông đứng canh ở cửa.

Ngay khi cô mở cửa, ông sẽ bắn gục cô. Ông sẽ không buồn hỏi cô câu nào hết. Việc đó hiển nhiên như cái chết vậy và, với một kiểu trơn tru gớm guốc, nó hoàn toàn ăn khớp với cấu trúc logic của sự việc. Họ đã không ngừng lừa dối ông một cách ranh mãnh khéo léo và nghệ thuật. Cô ta phải bị giết chết ngay lập tức.

Khi đợi cô ở cửa, tâm trí ông bay ra ngoài để theo gót cô. Bây giờ cô chắc đã đi vào khách sạn; bây giờ cô đang đi lên bằng thang máy. Ông nghe ngóng tiếng đôi giày cao gót của cô lách cách dọc hành lang. Nhưng trí tưởng tượng của ông đi nhanh hơn cô. Mọi thứ im ắng. Ông phải làm lại từ đầu. Ông nắm khẩu súng lục tự động, nó có vẻ giống như phần nối dài tự nhiên của bàn tay ông lúc này đang rất căng thẳng và sẵn sàng xả đạn: ông gần như cảm thấy niềm vui thú nhục dục khi nghĩ đến việc nhấn lên đường lượn cong vào trong của cò súng.

Ông suýt bắn vào cánh cửa màu trắng đang đóng kín khi nghe thấy tiếng đế giày cao su lộp bộp nhè nhẹ của cô - ừ, tất nhiên rồi, cô đang đi giày tennis, không có gót cao để mà gõ. Nào! Nhưng đúng lúc đó ông nghe thấy bước chân của người khác.

“Bà cho phép tôi dọn khay chứ?” một giọng nói tiếng Pháp hỏi vọng từ bên ngoài cửa. Margot và cô hầu bước vào cùng lúc. Một cách vô thức, ông luồn khẩu súng vào túi áo.

“Anh muốn gì vậy?” Margot hỏi. “Anh có thể đi xuống, anh biết đấy, thay vì gọi em lên một cách thô lỗ như thế.”

Ông không trả lời mà nghiêng đầu quan sát trong khi cô hầu phòng đặt cốc chén lên khay và nhặt chiếc thìa nhỏ lên. Cô ta nâng chiếc khay, tươi cười đi ra, và bây giờ thì cửa đã đóng lại.

“Anh Albert, có chuyện gì vậy?”

Ông thọc sâu tay vào túi áo. Margot, run lên vì đau, ngồi phịch xuống chiếc ghế ở cạnh giường, uốn chiếc cổ rám nắng và bắt đầu nhanh nhẹn cởi dây chiếc giày trắng. ông nhìn mái đầu đen bóng loáng của cô, nhìn cái bóng thẫm màu xanh xanh trên cổ cô chỗ tóc bị cạo. Không thể nổ súng khi cô đang cởi giày. Cô bị một chỗ rộp ngay phía trên gót chân và máu thấm qua chiếc tất trắng.

“Thật ngu xuẩn là mỗi lần em lại chà lên nó mạnh đến thế này,” cô nói trong khi ngẩng đầu lên. Cô nhìn thấy khẩu súng đen ngòm trong tay ông.

“Đừng đùa với thứ đó, cái anh ngốc này,” cô nói rất bình tĩnh.

“Đứng dậy,” Albinus thì thào, đoạn chộp lấy cổ tay cô.

“Em không đứng dậy đấy,” Margot vừa đáp vừa dùng tay kia kéo tất ra. “Buông em ra. Nhìn đây, nó bị dính vào tất đây này.”

Ông lắc cô dữ dội đến độ ghế kêu răng rắc. Cô nắm chặt lấy thành giường và bắt đầu cười phá lên.

“Bắn em đi nào, làm ơn bắn đi,” cô nói. “Thế thì sẽ giống y như vở kịch chúng ta đã xem, có ông da đen và cái gối, và em thì cũng vô tội như cô ấy thôi[1].”

[1. Vở kịch nói đến đây là ‘Othello’ của Shakespeare (khi Desdemona bị Othello dùng gối chẹn cho nghẹt thở đến chết).]

“Cô nói dối,” Albinus thầm thì. “Cô và cái thằng vô lại đó. Không có gì ngoài bịp bợm và lừa-lừa đảo và...” Môi trên của ông run run. Ông cố vật lộn với cơn nói lắp.

“Xin anh, bỏ cái đó xuống. Anh chưa làm thế thì em chẳng nói chuyện với anh đâu. Em không biết chuyện gì xảy ra và em cũng không muốn biết. Em chỉ biết một điều: em chung thủy với anh, em chung thủy...”

“Thôi được rồi,” Albinus khàn giọng nói. “Cô có thể nói những gì phải nói. Nhưng sau đó thì cô sẽ chết.”

“Anh chẳng cần giết em đâu... thật đấy, chẳng cần đâu, anh yêu à.”

“Tiếp đi. Nói.”

(“... nếu mình chạy ù ra đến cửa,” cô nghĩ thầm, “mình sẽ tìm cách chạy ra ngoài được. Rồi mình sẽ hét ầm lên, và mọi người sẽ chạy lên. Nhưng làm thế thì sau đó mọi việc sẽ hỏng hết – hỏng hết...”)

“Em không thể nói được chừng nào anh còn cầm cái đó. Xin anh hãy đặt nó xuống đi.”

(“... hay có lẽ mình nên đánh văng nó khỏi tay ông ta?...”)

“Không,” Albinus đáp. “Trước hết cô phải thú nhận đi... Tôi có thông tin... Tôi biết hết mọi chuyện rồi... Tôi biết hết...” ông vừa lạc giọng nhắc đi nhắc lại vừa đi tới đi lui quanh phòng và chém tay lên đồ đạc. “Tôi biết hết. Ông ấy ngồi sau các người trong cái xe buýt đó và các người cư xử như một cặp tình nhân. Ồ, dĩ nhiên là tôi phải bắn chết cô.”

“Vâng, em cũng đoán ra như thế,” Margot nói. “Em đã biết là anh sẽ không hiểu được. Ôi vì Chúa, đặt cái đó xuống đi, anh Albert.”

“Có cái gì để mà hiểu?” Albinus gào lên. “Có cái gì để mà giải thích?”

“Trước hết, anh Albert à, anh biết rõ là anh ta không để ý đến phụ nữ mà.”

“Im đi!” Albinus gào lên. “Đó là trò dối trá đê tiện, trò đểu giả ngay từ đầu.”

(“Nếu ông ta la hét thì nguy hiểm đã qua rồi,” Margot nghĩ.)

“Không phải vậy đâu. Anh ta không để ý đến phụ nữ mà,” cô nói tiếp, “nhưng một lần... để vui đùa, em có đề xuất với anh ta là: ‘Xem nào, để xem tôi có thể làm anh quên được mấy anh chàng của anh không.’ Ôi, cả hai đều biết đó chỉ là đùa vui thôi mà. Vậy thôi, vậy thôi, anh yêu à.”

“Trò dối trá bẩn thỉu. Tôi không tin. Conrad nhìn thấy hai người. Cả ông đại tá người Pháp cũng nhìn thấy. Chỉ có tôi là mù.”

“Ôi, nhưng em thường trêu chọc anh ta như thế mà,” Margot bình tĩnh nói. “Trò đó rất buồn cười. Nhưng em sẽ không làm vậy nữa, nếu chuyện đó làm anh bực bội.”

“Tức là cô lừa dối tôi chỉ để vui đùa à? Thật là dơ dáy!”

“Dĩ nhiên là em không lừa dối anh! Sao anh dám nói một điều như thế. Anh ta cũng không thể giúp em lừa dối anh được. Em và anh ta thậm chí có hôn nhau đâu; thậm chí chuyện đó cũng đã làm cả hai thấy ghê tởm rồi.”

“Thế tôi hỏi anh ta nhé – khi không có mặt cô, dĩ nhiên là khi không có mặt cô rồi?”

“Thì anh cứ hỏi đi, xin cứ việc. Anh ta sẽ trả lời đúng như vậy. Chỉ có anh sẽ tự biến mình thành lố bịch thôi.”

Họ tiếp tục nói chuyện như thế trong khoảng một tiếng. Margot dần dần thắng thế. Nhưng cuối cùng cô không chịu nổi nữa và lên cơn kích động. Cô lao người xuống giường trong bộ váy tennis trắng, một chân để trần, và trong khi dần dần nguôi ngoai, cô úp mặt xuống gối mà khóc.

Albinus ngồi trên ghế cạnh cửa sổ; bên ngoài mặt trời chiếu rực rỡ và những giọng nói tiếng Anh vui vẻ đang bồng bềnh trôi qua sân tennis. Tâm trí ông đang hồi tưởng lại từng tình tiết nhỏ nhất từ khi họ bắt đầu quan hệ với Rex, và một vài tình tiết đó nay nhuốm phải luồng ánh sáng xám ngoét giờ đây đã tỏa rộng lên toàn bộ sự hiện hữu của ông. Một điều gì đó đã bị hủy diệt vĩnh viễn; bất kể Margot có cố chứng minh rằng cô đã chung thủy với ông một cách thuyết phục đến đâu, mọi thứ từ giờ trở đi đã nhuốm mùi độc tố của sự nghi ngờ.

Cuối cùng ông đứng dậy, băng qua phòng về phía giường, nhìn chằm chằm vào gót chân hồng nhăn nhúm dán một mẩu băng màu đen – cô ta tìm cách dán được nó lúc nào vậy? – ông nhìn không rời bắp chân thanh mảnh nhưng rắn chắc với làn da nâu ánh vàng và nghĩ rằng ông có thể giết cô, nhưng ông lại không thể xa rời cô.

“Thôi được rồi, Margot” ông rầu rĩ nói. “Anh tin em. Nhưng em phải đứng dậy ngay và thay quần áo. Chúng ta sẽ thu dọn đồ đạc ngay lập tức và rời nơi này. Giờ đây anh không đủ sức lực để đối mặt với anh ta – anh không chịu trách nhiệm về mình được nữa. Không phải vì anh tin là em với hắn đã lừa dối anh, không, không phải vì việc đó, chỉ đơn giản là anh không thể làm được; anh đã mường tượng mọi chuyện trong đầu quá rõ ràng sống động và... hừm, cho dù... Nào, đứng dậy đi.”

“Hôn em đi,” Margot nhẹ nhàng nói.

“Không, lúc này anh không thể. Anh muốn đi khỏi đây càng nhanh càng tốt... Anh suýt bắn em trong căn phòng này, và anh chắc hẳn sẽ bắn em nếu chúng ta không xếp hành lý ngay lập tức... ngay lập tức.”

“Tùy ý anh thôi,” Margot đáp. “Nhưng xin anh hãy nhớ là anh đã sỉ nhục em và tình yêu của em dành cho anh một cách thậm tệ nhất có thể. Em nghĩ sau này anh sẽ hiểu ra điều đó.”

Mau lẹ và lặng lẽ, họ xếp đồ đạc mà không hề nhìn nhau. Rồi người gác cổng đến xách đồ cho họ.

~*~hội chăm chỉ làm ebfree~*~

Rex đang chơi poker với vài người Mỹ và một người Nga trên hiên nhà, dưới bóng râm của cây bạch đàn khổng lồ. Sáng nay vận may không mỉm cười với hắn. Hắn đang toan tính dùng ngón bịp nho nhỏ ở lần xóa bài sau, hoặc lén theo một kiểu nào đó dùng chiếc gương bên trong nắp hộp thuốc lá của mình (đó là mấy trò vặt mà hắn ghét và chỉ dùng với những kẻ tập chơi), thì đột nhiên đúng lúc đó, đằng sau đám hoa mộc lan, trên con đường cạnh bãi xe, hắn nhìn thấy xe ô tô của Albinus. Chiếc xe lảo đảo chuyển bánh và biến mất.

“Chuyện gì vậy nhỉ?” Rex lẩm bẩm. “Ai đang lái xe chứ?”

Hắn trả tiền thua bạc và đi tìm Margot. Cô không ở sân tennis, cũng không ở trong vườn. Hắn đi lên lầu. Cửa phòng Albinus khép hờ. Căn phòng như nhà mồ, tủ quần áo mở toang trống rỗng, giá thủy tinh trên bồn rửa cũng trống trơn. Một tờ báo bị vò xé nhàu nhò nằm trên sàn.

Rex bấu bấu môi dưới và đi vào phòng của mình. Hắn ngẫm nghĩ – khá mơ hồ - rằng có thể hắn sẽ tìm thấy ở đó một bức thư ngắn với lời giải thích nào đó. Nhưng chẳng có gì sất, tất nhiên rồi. Hắn tặc lưỡi đi xuống sảnh - để hỏi xem, ít ra họ có trả tiền phòng cho hắn hay không.

Rất nhiều người, dẫu không có kiến thức tầm chuyên gia nào, vẫn biết sửa đường dây điện sau khi xảy ra hiện tượng bí ẩn được biết đến dưới cái tên “đoản mạch”, hoặc bằng một con dao nhíp nhỏ có thể làm một chiếc đồng hồ đeo tay hoạt động lại, hoặc thậm chí, nếu cần có thể làm được món cốt lết chiên xù. Albinus không phải là người như thế. Ông không biết thắt cà vạt, cũng không cắt được móng bàn tay phải, cũng không đóng gói cái gì được; ông không thể mở được chai rượu mà không chọc nát nửa nút chai thành vụn và làm chìm nghỉm nửa kia. Hồi nhỏ ông chưa từng lắp ráp được các thứ như bọn con trai khác. Còn ở tuổi thanh niên, ông không bao giờ tháo tung chiếc xe đạp của mình ra từng bộ phận, thực ra là ông không thể làm gì với nó ngoại trừ cưỡi lên mà đạp; và khi ông làm thủng lốp xe thì ông đành đẩy cái cỗ máy tàn phế, bẹp rúm như chiếc giày cao su cũ rích đó đến hiệu sửa chữa gần nhất. Về sau, khi học môn phục chế tranh, ông luôn sợ phải tự mó tay vào các bức vẽ. Trong Thế chiến ông nổi bật nhờ sự bất tài đáng kinh ngạc khi phải làm bất cứ việc gì dùng đến tay. Xét tất cả những điều này thì chuyện ông lái xe rất kém là chẳng đáng ngạc nhiên cho bằng chuyện ông có thể lái xe.

Một cách chậm chạp và khó khăn (thêm vào đó là cuộc cãi cọ phức tạp mà nguyên nhân chính ông không hiểu nổi với gã cảnh sát tại ngã tư), ông lái được xe ra khỏi Rouginard và rồi tăng tốc đôi chút.

“Phiền anh hãy nói cho em biết chúng ta đi đâu, nếu mà anh không thấy phiền?” Margot chua chát hỏi.

Ông nhún vai và nhìn thẳng về phía trước dọc theo con đường màu đen thẫm ánh xanh sáng lóa. Bây giờ họ đã ra khỏi Rouginard, với những con phố chật hẹp đông kín người và xe cộ, còn ông phải bấm còi, phải dừng xe trong một cú giật mạnh bất ngờ và phải rẽ ngoặt vụng về - bây giờ khi xe họ đã lăn êm trên đường cao tốc, đủ các loại ý nghĩ mờ mịt tối tăm trôi dạt qua bộ não ông: rằng con đường dốc càng lúc càng cao vào sâu trong vùng núi và chẳng mấy chốc nữa sẽ đến đoạn nhiều khúc quanh nguy hiểm, rằng cái khuy áo của Rex từng vướng vào dải đăng ten của Margot, rằng trái tim ông chưa bao giờ nặng nề và điên cuồng như lúc này.

“Với em đi đâu thì cũng vậy,” Margot nói, “nhưng em chỉ muốn biết thôi mà. Và xin anh cố đi đúng bên phải đường. Nếu anh không lái được, tốt hơn chúng ta nên đi tàu hỏa hoặc thuê tài xế khi tới trạm nghỉ gần nhất.”

Ông nhấn phanh dữ dội vì một chiếc xe buýt đường dài xuất hiện từ xa.

“Anh làm gì vậy, anh Albert? Cố đi đúng bên phải đường, anh chỉ cần làm có thế thôi.”

Chiếc xe buýt đầy kín khách du lịch ầm ầm như sấm lướt qua. Albinus lại cho xe chạy. Con đường bắt đầu uốn lượn quanh núi.

“Chúng ta đi đâu thì có quan trọng gì?” ông nghĩ. “Dù đi bất kỳ đâu, mình cũng không thoát khỏi nỗi đau này. ‘Rẻ tiền nhất, ầm ĩ nhất, tục tĩu nhất’... Mình phát điên lên mất.”

“Em sẽ không hỏi nữa,” Margot nói, “nhưng vì Chúa, đừng có lái vòng vèo trước khúc ngoặt. Thật là ngớ ngẩn. Anh đang cố làm cái gì thế? Giá mà anh biết em đau đầu thế nào. Em sẽ biết ơn nếu chúng ta đến được chỗ nào đó.”

“Cô thề với tôi là không có gì trong chuyện đó chứ?” Albinus hỏi bằng giọng yếu ớt, và ông cảm thấy những giọt nước mắt nóng bỏng làm thị giác ông mờ đi. Ông chớp mắt, và con đường xuất hiện trở lại.

“Em xin thề,” Margot nói. “Em đến mệt vì phải thề với anh. Giết em đi, chứ đừng tra tấn em nữa. À này, em thấy nóng quá. Em tính sẽ cởi áo khoác ra đây.”

Ông nhấn phanh.

Margot cười to. “Đâu cần phải dừng lại vì việc này? Ôi trời, ôi trời.”

Ông giúp cô cởi chiếc áo khoác mỏng ra, và trong khi làm việc đó, một hồi ức trở về sống động đến lạ thường – cách đây đã lâu, đã lâu rồi – trong một quán cà phê nhỏ thảm hại, lần đầu tiên ông để ý đến cách cô cử động đôi vai và cúi chiếc cổ đáng yêu khi giũ tay áo ra.

Giờ đây, nước mắt tuôn tràn xuống má ông, không kìm nổi nữa. Margot choàng tay ôm ông và áp thái dương của mình vào mái đầu ông đang nghiêng xuống.

Xe của họ đang đậu gần tường phòng hộ; đó là một bức tường dày bằng đá cao cỡ hơn ba mươi phân, phía sau là một khe núi mọc đầy bụi cây mâm xôi, dốc xuống thẳng đứng. Xa tít phía dưới có thể nghe thấy tiếng rào rào ì ầm của một dòng suối chảy xiết. Ở phía trái vươn lên một dốc đá đo đỏ trên đỉnh có thông mọc. Mặt trời thiêu đốt. Cách một đoạn phía trước, một người đàn ông đeo kính râm đang ngồi đập đá bên lề đường.

“Anh rất yêu em,” Albinus rên rỉ, “rất yêu.”

Bàn tay ông mân mê tay cô và giần giật vuốt ve cô. Cô cười nhẹ - một giọng cười mãn nguyện.

“Bây giờ để em lái xe đi,” Margot năn nỉ. “Anh biết em lái tốt hơn anh mà.”

“Thôi, anh đang tiến bộ đây mà,” ông vừa đáp vừa mỉm cười vừa nấc vừa hỉ mũi. “Thật kỳ lạ, nhưng anh thực tình không biết chúng ta đang đi đâu. Anh nghĩ mình đã gửi hành lý đến San Remo, nhưng anh không chắc lắm.”

Ông nổ máy và họ lái xe đi tiếp. Với ông, chiếc xe lúc này dường như lăn bánh dễ dàng hơn, ngoan ngoãn hơn và ông không còn nắm chặt vô lăng đầy lo lắng nữa. Các chỗ ngoặt ngày càng thường xuyên hơn. Một bên, vách đá dốc dựng đứng; bên kia là khe núi. Ánh mặt trời chọc vào mắt ông. Kim đồng hồ đo tốc độ run lên và tăng dần.

Một chỗ ngoặt gấp đến gần và Albinus quyết tâm thể hiện tài khéo léo đặc biệt để lái xe qua đó. Ở cao cao phía trên con đường, một bà già đi hái cỏ nhìn thấy ở bên phải vách đá chiếc ô tô nhỏ màu xanh da trời đó đang lao nhanh đến chỗ ngoặt, còn ở đằng sau chỗ ngoặt, từ hướng đối diện, phi thẳng đến cuộc hẹn không ai ngờ tới, là hai người đi xe đạp bò rạp trên ghi đông.

Bà già hái cỏ trên sườn đồi nhìn thấy từ hai hướng ngược nhau trên một chiếc ô tô và hai người đi xe đạp đang tiến gần đến chỗ ngoặt gấp. Từ một chiếc máy bay chở thư đang xuyên qua lớp bụi xanh lấp lánh của bầu trời để đi về hướng biển, người phi công có thể nhìn thấy những vòng lượn hình chữ chi của con đường, bóng hai cánh máy bay lướt ngang sườn núi ngập nắng và hai ngôi làng cách xa nhau đến mười hai dặm. Có lẽ nếu bay cao hơn, người ta còn có thể cùng lúc nhìn thấy những dãy núi vùng Provence và một thành phố xa xăm ở một đất nước khác, như Berlin chẳng hạn, nơi thời tiết cũng đang nóng, bởi vào cái ngày đặc biệt này cả dải lục địa từ Gibraltar đến Stockholm được tô màu nắng êm dịu.

Tại Berlin, vào chính ngày đặc biệt này, người ta bán rất nhiều kem. Bé Irma từng đưa ánh mắt nặng trĩu vẻ thèm thuồng nhìn người bán kem phết lên vỏ bánh quế mỏng một lớp dày cái chất màu vàng vàng mỗi khi nếm làm lưỡi người ta nhảy múa và làm răng cửa đau nhức một cách ngọt ngào. Vì thế khi bước ra ban công và nhận ra một người bán kem như thế, Elisabeth cảm thấy kỳ lạ vì ông ta mặc toàn quần áo màu trắng, còn bà thì toàn màu đen.

Sáng đó bà tỉnh giấc với cảm giác rất bồn chồn; giờ đây trong cơn bải hoải lạ lùng lần đầu bà nhận ra mình vừa thoát khỏi trạng thái mê mụ tẻ ngắt đã thành quen với bà gần đây, và bà không hiểu nổi sao mình cảm thấy khó chịu lạ lùng đến vậy. Bà nán lại trên ban công mà nghĩ về ngày hôm trước, một ngày chẳng có gì đặc biệt: chuyến lái xe thông lệ đến nghĩa trang, những chú ong đậu trên bó hoa của bà, vẻ long lanh ẩm ướt của hàng rào vuông vắn quanh mộ, sự tĩnh lặng và mặt đất mềm mại.

“Chuyện gì đây?” bà tự hỏi. “Tại sao mình thấy bứt rứt thế này?”

Từ trên ban công, bà thấy người bán kem đội mũ lưỡi trai màu trắng. Cái ban công dường như bay vút lên cao, lên cao nữa. Mặt trời ném những tia nắng sáng lóa xuống những viên ngói – tại Berlin, tại Brussels, tại Paris và xa hơn nữa về phía Nam. Chiếc máy bay chở thư đang hướng đến St. Cassien. Bà già đang hái cỏ trên sườn núi đá. Ít nhất trong suốt cả năm bà ta sẽ còn kể cho người khác nghe bà đã trông thấy bằng cách nào... và bà đã trông thấy những gì...

Albinus chưa hiểu rõ khi nào và bằng cách nào ông biết được những điều này: khoảng thời gian từ lúc ông hân hoan lái xe qua chỗ ngoặt đó cho đến giờ (một vài tuần), nơi ông đang ở (một bệnh viện ở Grasse), cuộc phẫu thuật ông đã trải qua (khoan xương), và nguyên nhân việc ông bất tỉnh kéo dài (tràn máu não). Tuy vậy, vào một thời điểm nào đó mọi mẩu thông tin đã được ghép lại thành một khối – ông còn sống, đã tỉnh hoàn toàn và biết rằng Margot và một cô y tá bệnh viện đang ở ngay gần ông. Ông cảm thấy mình vừa ngủ ngon lành và mới tỉnh giấc. Nhưng lúc này là mấy giờ, ông không biết. Có lẽ vẫn đang là sáng sớm.

Trán và hai mắt của ông bị quấn lớp băng mềm dày. Nhưng đầu ông đã được tháo băng và cảm giác khi sờ vào những sợi tóc dựng đứng mới mọc trên đầu thật lạ lùng. Ông giữ lại trong trí nhớ một hình ảnh mà, trong vẻ rực rỡ chói lòa của nó, trông giống một tấm ảnh màu trên kính: vòng lượn của con đường màu xanh da trời bóng loáng, vách đá màu xanh lá cây và màu đỏ ở phía bên trái, bức tường phòng hộ màu trắng ở phía bên phải, và phía trước ông là những người đi xe đạp đang tiến đến gần – hai tên khỉ đột bụi bặm mặc áo nịt len màu da cam. Một cú giật mạnh vô lăng để tránh bọn họ - và chiếc xe lao vọt, chồm lên một đống đá ở bên phải, và trong tích tắc của giây đồng hồ đó, một cái cột điện tín lù lù hiện ra trước kính chắn gió của xe. Cánh tay dang rộng của Margot trôi qua màn ảnh – và trong khoảnh khắc tiếp đó, đèn chiếu tắt ngấm.

Hồi ức này đã được Margot bổ sung trọn vẹn. Hôm qua, hoặc ngày trước đó, hoặc thậm chí trước nữa – cô kể cho ông nghe, hay chính xác hơn là giọng nói của cô kể - tại sao lại chỉ có giọng nói của cô? Tại sao đã lâu đến thế từ lần cuối ông thực sự nhìn thấy cô? Cái lớp băng này. Có lẽ họ sẽ sớm tháo nó ra... Giọng của Margot đã kể chuyện gì cho ông vậy?

“... Nếu không có cái cột điện tín, chúng ta đã lao qua bức tường phòng hộ và rơi xuống vực mất rồi. Thật kinh khủng. Em vẫn còn một vết bầm tím to tướng ở hông. Chiếc xe quay lộn nhào và vỡ nát như quả trứng. Le xe tốn... mille... beaucoup mille mác[1]” (đọan này có vẻ là để cô y tá hiểu). “Anh Albert, hai mươi nghìn tiếng Pháp là gì?”

[1. Phần in nghiêng là những từ bằng tiếng Pháp trong nguyên tác. Toàn câu này có nghĩa “Cái xe... tốn nghìn... nhiều nghìn mác.”]

“Ồ, có quan trọng gì... Em còn sống mà!”

“Những người đi xe đạp rất tốt. Họ giúp thu lượm mọi thứ. Nhưng họ vẫn không tìm thấy mấy chiếc vợt tennis.”

Vợt tennis à? Ánh nắng trên một chiếc vợt tennis. Tại sao cái đó làm ông khó chịu thế này nhỉ? À ừ, vụ việc hãi hùng như cơn ác mộng ở Rouginard. Ông cầm súng trong tay. Cô đi giày đế cao su bước vào... Ngớ ngẩn thật – tất cả đã được làm sáng tỏ, mọi thứ đều ổn thỏa... Mấy giờ rồi nhỉ? Khi nào thì người ta sẽ tháo băng ra đây? Khi nào ông có thể ngồi dậy? Chuyện này đã lên báo chưa đây – báo Đức?

Ông quay đầu bên này rồi bên kia, lớp băng làm ông khó chịu. Thêm vào là sự mâu thuẫn giữa các giác quan của ông. Tai ông thu nhận được rất nhiều cảm giác trong suốt thời gian này, còn mắt thì không gì hết. Ông không biết căn phòng, hay cô y tá, hay ông bác sĩ trông như thế nào. Và cả thời gian? Có phải lúc này đang là buổi sáng? Ông đã ngủ một giấc dài êm ả. Có lẽ cửa sổ đang mở, vì ông nghe thấy tiếng móng ngựa lóc cóc bên ngoài, có cả tiếng nước chảy và âm điệu lanh canh của một chiếc xô. Có thể ở đó có một khoảng sân có giếng và bóng râm buổi sớm mát mẻ của những cây tiêu huyền.

Ông nằm bất động một lúc, gắng sức chuyển đổi âm thanh rời rạc thành các hình khối và màu sắc tương ứng. Việc này ngược lại với việc cố tưởng tượng ra giọng nói của các thiên thần trong tranh của Botticelli[2]. Lúc này ông nghe thấy tiếng Margot cười và sau đó đến tiếng cô y tá bệnh viện cười. Có vẻ họ đang ngồi trong phòng kế bên. Cô ta đang dạy Margot phát âm đúng bằng tiếng Pháp: “Soucoupe, soucoupe[3]” - Margot lặp đi lặp lại nhiều lần và cả hai cùng khẽ cười.

[2. Alessandro di Mariano di Vanni Filipepi (1445-1510), hay Sandro Bolticelli: họa sĩ Ý nổi tiếng thời kỳ tiền Phục Hưng.]

[3. Tiếng Pháp, nghĩa là “Đĩa kê chén, đĩa kê chén.”]

Cảm thấy mình đang làm một điều bị cấm tuyệt đối, Albinus thận trọng kéo lớp băng lên và hé nhìn ra. Nhưng căn phòng vẫn tối om. Ông thậm chí không nhìn ra bóng xanh xanh của cửa sổ hay những mảng sáng mờ còn lưu lại trên tường vào ban đêm. Vậy rốt cuộc lúc này đang là ban đêm chứ không phải buổi sáng, thậm chí không phải sáng sớm. Một đêm tối không trăng. m thanh có thể lừa người ta đến vậy đấy. Hay là những tấm rèm đặc biệt dày?

Từ phòng kế bên vang đến tiếng cốc chén leng keng êm tai: “Café aimé toujours, thé nicht toujours.[4]”

[4. Câu này Margot nói lẫn tiếng Pháp và Đức, có nghĩa là “Cà phê luôn thích, trà luôn không thích.”]

Albinus mò mẫm trên chiếc bàn cạnh giường ngủ cho đến khi cảm thấy chạm vào chiếc đèn điện nhỏ. Ông nhấn công tắc một lần, lần thứ hai, nhưng bóng tối vẫn còn nguyên ở đó, như thể nó quá nặng nề không di chuyển được. Có thể dây cắm bị tháo ra. Ông dùng tay dò dẫm tìm diêm và tìm được một hộp thật. Bên trong chỉ còn một que; ông quẹt diêm, nghe thấy tiếng xì xì nhè nhẹ như là nó đã sáng lên, nhưng ông chẳng nhìn thấy ngọn lửa. Ông ném que diêm đi và đột nhiên ngửi thấy mùi lưu huỳnh thoảng nhẹ. Kỳ lạ.

“Margot,” ông đột ngột hét lên, “Margot!”

Tiếng bước chân nhanh và tiếng một cánh cửa mở ra. Nhưng không có gì biến đổi. Làm sao ngoài cửa lại tối om được, nếu họ đang uống cà phê ở đó?

“Bật đèn lên,” ông giận dữ nói. “Xin hãy bật đèn lên.”

“Anh hư quá,” giọng của Margot nói. Ông nghe thấy cô đến gần ông, nhanh nhẹn và quả quyết qua màn đêm tuyệt đối. “Anh không được sờ vào lớp băng đó.”

“Ý em là sao? Em có vẻ nhìn thấy anh,” ông lắp bắp. “Làm thế nào em thấy anh được? Bật đèn lên, em có nghe anh nói không? Ngay lập tức!”

“Calmez-vous[5]. Không nên bị kích động quá,” giọng cô y tá nói.

[5. Tiếng Pháp, nghĩa là “Ông hãy bình tĩnh nào.”]

Những âm thanh đó, tiếng bước chân và giọng nói đó dường như di chuyển trên một bình diện khác. Ông ở đây còn họ ở một nơi khác, nhưng, theo một kiểu khó hiểu nào đó, vẫn ở ngay bên cạnh. Giữa họ và màn đêm bao quanh ông là một bức tường không gì xuyên thủng. Ông dụi mắt, quay đầu bên này rồi bên kia, giật giật người, nhưng không thể mở được một lối đi xuyên qua bóng tối kiên cố giống như là một phần của chính ông vậy.

“Không thể thế được!” Albinus tuyệt vọng nhấn giọng. “Tôi sẽ điên lên mất! Mở cửa sổ ra, làm cái gì đó đi!”

“Cửa sổ đang mở,” cô nhẹ nhàng đáp.

“Có lẽ vì không có nắng... Margot, có lẽ anh sẽ thấy được cái gì đó nếu trời rất nắng. Một chút lờ mờ thôi cũng được. Hay có lẽ nếu đeo kính vào.”

“Nằm yên nào, anh yêu. Trời đang nắng, một buổi sáng rạng rỡ. Anh Albert, anh làm em đau.”

“Anh... Anh...” Albinus hít một hơi thật sâu dường như làm lồng ngực ông nở ra thành khối cầu khủng khiếp to tướng căng đầy một tiếng gầm thét quay cuồng mà lúc này ông đang trút ra một cách cuồng nhiệt mạnh mẽ, không ngưng nghỉ... Và khi nó đã ra hết, lồng ngực ông lại căng đầy lần nữa.

Các vết rách và vết bầm của ông đã khỏi, tóc của ông đã mọc trở lại, nhưng cảm giác khủng khiếp của bức tường đen rắn chắc vẫn không biến đổi. Trong những lúc cực điểm cơn hoảng loạn đến chết người, ông kêu gào, quằn quại và điên cuồng cố giật một cái gì đó ra khỏi mắt, sau đó ông sa vào trạng thái nửa tỉnh nửa mê. Rồi tiếp đó lại lù lù hiện ra cái khối núi đè nén không chịu nổi đó, nó chỉ có thể so sánh được với nỗi hoảng loạn của một người tỉnh dậy thấy bản thân đang nằm trong ngôi mộ của mình.

Tuy nhiên, những cơn như vậy thưa dần. Trong hàng giờ đồng hồ ông nằm ngửa, im lặng và bất động, lắng nghe những âm thanh ban ngày, dường như chúng đang quay lưng lại ông mà trò chuyện vui vẻ với nhau. Đột nhiên ông nhớ lại buổi sáng tại Rouginard – đó thực sự là điểm khởi đầu của toàn bộ chuyện đó – và rồi ông lại rên rỉ tiếp. Ông hình dung bầu trời, những cảnh xa xăm màu xanh, ánh sáng và bóng râm, những ngôi nhà màu hồng lốm đốm trên sườn núi màu xanh lá cây rực rỡ, những quang cảnh đáng yêu như mơ mà ông đã ngắm nhìn chúng mới ít ỏi, ít ỏi biết bao...

Khi ông còn ở bệnh viện, Margot đọc to cho ông nghe một bức thư của Rex viết như sau:

“Albinus thân mến, tôi không biết điều gì làm tôi choáng váng nhất – việc ông đã bạc đãi tôi bằng kiểu bỏ đi không lời giải thích và rất bất nhã đó, hay là nỗi bất hạnh vừa rơi xuống đời ông. Nhưng dù ông đã làm tổn thương tôi sâu sắc, tôi vẫn hết lòng thông cảm với nỗi bất hạnh của ông, nhất là mỗi khi tôi nghĩ về tình yêu ông dành cho hội họa và cho những vẻ đẹp của màu sắc và đường nét, vốn làm cho thị giác thành hoàng tử của mọi giác quan.

“Hôm nay tôi rời Paris đi Anh và sau đó đi New York, còn lâu nữa tôi mới quay lại Đức. Xin ông chuyển giùm tôi lời chào thân ái đến người bạn đồng hành của ông. Tính đỏng đảnh và bản chất được nuông chiều của cô ta xem chừng chính là nguyên nhân sự phản bội của ông đối với tôi. Chao ôi, cô ấy chỉ chung thủy trong mối quan hệ với chính bản thân cô ta mà thôi, nhưng như rất nhiều phụ nữ, cô ta thèm muốn được người ta ngưỡng mộ, điều này biến thành nỗi oán thù khi người đàn ông bị chọn làm đối tượng, với tính nói thẳng, bề ngoài gớm guốc và thiên hướng không được tự nhiên, không thể làm gì ngoài việc khơi lên trong cô ta sự nhạo báng và nỗi ác cảm.

“Hãy tin tôi, Albinus, tôi quý mến ông, nhiều hơn tôi từng thể hiện, nhưng giá mà ông nói với tôi bằng những lời đơn giản rằng sự hiện diện của tôi đã trở nên phiền phức cho cả ông lẫn cô ta, thì tôi đã có dịp đánh giá cao sự thẳng thắn của ông, và khi đó kỷ niệm vui vẻ của những lần chúng ta bàn luận về hội họa, hay hàn huyên về thế giới màu sắc, hẳn đã không bị bóng tối cuộc bỏ chạy bất nghĩa của ông làm u ám một cách buồn bã đến thế.”

“Ừ, đúng là lá thư của một gã đồng tính,” Albinus nói. “Nhưng dù sao đi nữa anh cũng mừng là anh ta đã biến đi. Có lẽ, Margot à, Chúa đã trừng phạt anh vì không tin tưởng em, nhưng đau khổ sẽ đến với em nếu...”

“Nếu sao cơ, anh Albert? Anh nói tiếp đi, nói hết câu đi...”

“Thôi. Không có gì cả. Anh tin em. Ôi, anh tin em mà.”

Ông im lặng, và sau đó ông bắt đầu phát ra tiếng nghẹn ngào – nửa rên nửa rống – vốn luôn luôn là lúc kích phát trong ông cơn hoảng sợ bóng tối xung quanh.

“Hoàng tử của mọi giác quan,” ông lặp đi lặp lại nhiều lần với giọng run rẩy. “À, ừ, hoàng tử...”

Khi ông đã bình tĩnh lại, Margot nói rằng cô chuẩn bị đi ra ngoài để đến công ty du lịch. Cô hôn lên má ông và sau đó nhẹ bước mau dọc lề đường phủ bóng râm.

Cô bước vào một nhà hàng nhỏ mát mẻ và ngồi xuống cạnh Rex. Hắn đang uống rượu vang trắng.

“Ừm,” hắn hỏi, “lão ăn mày tội nghiệp nói gì về bức thư? Anh dùng lời lẽ có dễ thương không nào?”

“Vâng, mọi chuyện diễn ra ổn cả. Thứ Tư tới em và ông ta sẽ đi Zurich để gặp ông chuyên gia đó. Xin anh nhớ lo mua vé nhé. Nhưng xin anh hãy mua vé cho mình ở một toa khác, như thế an toàn hơn.”

“Anh không chắc liệu người ta có cho không vé của anh không,” Rex vô tư nhận xét.

Margot mỉm cười dịu dàng và bắt đầu lấy từ túi xách tay ra những tờ giấy bạc.

“Và nói chung là,” Rex nói thêm, “mọi thứ sẽ đơn giản hơn nhiều nếu anh là thủ quỹ,”

Mặc dù Albinus đã nhiều lần – giữa sâu thẳm của màn đêm vẫn mượn dùng những câu chuyện phiếm rực rỡ của ánh sáng ban ngày – được dẫn đi dạo, những chuyến dạo chơi ngập ngừng đến đáng thương dọc theo những con đường rải sỏi lạo xạo trong khu vườn bệnh viện, ông hóa ra vẫn chưa được chuẩn bị cho chuyến đi Zurich. Tại nhà ga xe lửa, đầu ông bắt đầu chao đảo – và không có cảm giác nào bất lực hơn, lạ lùng hơn cảm giác của một người mù khi đầu ông ta bắt đầu quay tròn. Ông bị bất ngờ bởi mọi âm thanh khác nhau, những tiếng bước chân, giọng nói, bánh xe, những thứ cứng và sắc nhọn một cách độc ác dường như đều đổ xô vào ông, khiến mỗi giây trôi qua đều đầy ắp nỗi lo sợ va đụng phải cái gì đó, cho dù Margot đang dẫn đường ông.

Trên tàu ông cảm thấy cổ họng dâng lên cảm giác buồn nôn, vì ông không thể làm hòa hợp nhịp điệu lách cách đung đưa của toa tàu với bất kỳ chuyển động về phía trước nào, bất kể ông có cố đến mấy để hình dung ra cảnh vật chắc hẳn đang trôi qua rất nhanh. Và rồi một lần nữa, tại Zurich, ông phải tìm đường giữa đám người và đồ vật vô hình – những chướng ngại vật, những góc cạnh như đang nín thở trước khi đâm bổ vào ông.

“Ồ, thôi nào, đừng có sợ,” Margot cáu kỉnh nói với ông. “Em đang đi trước dẫn đường cho anh. Bây giờ thì dừng lại. Chúng ta chỉ sắp lên taxi thôi. Giờ anh nhấc chân lên. Anh có thể bớt nhút nhát đi một chút được không? Thật tình anh như đứa trẻ hai tuổi vậy.”

Vị giáo sư, một thầy thuốc chuyên về mắt nổi tiếng, tiến hành khám mắt kỹ lưỡng cho Albinus. Ông ta có giọng nói mềm mại mượt mà làm Albinus hình dung ông ta là một ông già với khuôn mặt thầy tu râu ria nhẵn nhụi, mặc dù trong thực tế ông ta vẫn còn khá trẻ và trưng một bộ ria mép tua tủa. Ông ta nhắc đi nhắc lại những điều Albinus đã biết gần hết: rằng dây thần kinh thị giác bị tổn thương tại giao điểm trong não. Có thể chỗ giập nát này sẽ lành lại; có thể sẽ xảy ra thoái hóa hoàn toàn – hai khả năng này, một cách mơ hồ, có xác suất như nhau. Nhưng dù trong trường hợp nào, với tình trạng hiện tại của bệnh nhân, nghỉ ngơi hoàn toàn là điều quan trọng nhất. Một viện điều dưỡng trên núi sẽ rất thích hợp. “Và sau đó chúng ta sẽ thấy,” vị giáo sư nói.

“Chúng ta sẽ thấy thật không?” Albinus nhắc lại với một nụ cười u sầu.

Ý tưởng viện điều dưỡng không hấp dẫn Margot. Một cặp vợ chồng già người Ailen họ gặp trong khách sạn đề xuất cho họ thuê một ngôi nhà nhỏ ngay trên khu du lịch giải trí vùng núi rất được ưa chuộng. Cô hỏi ý kiến Rex và sau đó (trong lúc để Albinus ở lại với cô y tá họ thuê) được hắn hộ tống đi xem địa điểm đó thế nào. Hóa ra đó là một nơi khá đẹp: một ngôi nhà tranh nhỏ hai tầng với các phòng nhỏ sạch sẽ và trên mỗi cánh cửa có gắn một cốc nước thánh.

Rex thấy địa điểm ngôi nhà khá hợp với sở thích của hắn: hoàn toàn đơn lẻ, cao trên đỉnh dốc lọt giữa rừng cây linh sam đen đặc, và chỉ đi bộ xuống dốc mười lăm phút là đến làng và các khách sạn. Hắn chọn cho mình phòng nhiều nắng ở tầng trên. Một người đầu bếp trong làng được tuyển dụng. Rex nói chuyện với bà ta theo kiểu gây ấn tượng rất mạnh:

“Chúng tôi cho bà mức lương cao như vậy,” hắn nói, “bởi vì bà sẽ phục vụ một người đàn ông bị mù do một cú sốc tinh thần dữ dội. Tôi là bác sĩ phụ trách chữa cho ông ta, tuy nhiên, xét đến trạng thái tâm lý của ông ta, ông ta không được biết rằng có một bác sĩ đang sống cùng nhà với ông ta cũng như với cô cháu gái của ông ta. Do đó, nếu bà phì ra câu nào, trực tiếp hoặc gián tiếp, để ông ta biết sự có mặt của tôi – như nói với tôi chẳng hạn mà để ông ta nghe được, bà sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về mọi hậu quả của việc làm gián đoạn tiến trình phục hồi của ông ta, và ở Thụy Sĩ đây hành vi đó, tôi tin rằng, sẽ bị nghiêm trị. Hơn nữa, tôi khuyên bà không nên đến gần bệnh nhân của tôi, hay thực ra là không nên tham gia vào bất kỳ cuộc trò chuyện nào với ông ta. Ông ta dễ lên những cơn tâm thần hung dữ nhất. Có thể bà sẽ quan tâm đến chuyện ông ta từng làm một bà già bị thương trầm trọng (một bà rất giống bà ở nhiều điểm, cho dù không hấp dẫn bằng) bằng cách giậm chân lên mặt bà ta. Dù sao, tôi cũng không mong chuyện như thế xảy ra lần nữa. Và quan trọng hơn hết thảy, nếu bà tán gẫu về những chuyện này trong làng mà làm cho dân làng trở nên tò mò, thì bệnh nhân của tôi, trong tình trạng hiện tại, có thể phá nát mọi thứ trong nhà, bắt đầu bằng chính cái đầu của bà. Bà có hiểu ý tôi không?”

Bà già khiếp đảm đến độ suýt nữa từ chối công việc được trả lương hậu hĩ khác thường này, và chỉ quyết định nhận lời khi Rex đảm bảo với bà rằng bà sẽ không phải gặp người đàn ông mù, cô cháu gái sẽ cho ông ta ăn, và ông ta thực ra khá ôn hòa nếu không bị quấy rầy. Hắn cũng thu xếp với bà ta để không một cậu người làm nào ở cửa hàng thịt hay không một bà thợ giặt nào được phép xâm nhập căn cứ. Sau khi làm xong việc đó, Margot quay lại đón Albinus trong khi Rex chuyển đồ đạc của hắn vào nhà. Hắn mang theo tất cả hành lý, quyết định cách phân bổ sắp xếp các phòng và lo sao cho mọi đồ vật rườm rà không cần thiết và dễ vỡ đều bị loại bỏ. Sau đó hắn đi vào phòng mình và vừa du dương huýt sáo vừa treo lên tường một số bức vẽ bằng bút mực không được đứng đắn lắm.

Khoảng gần năm giờ, hắn nhìn qua ống nhòm và thấy, xa phía dưới, một chiếc ô tô đi thuê đang đến gần. Margot mặc áo màu đỏ rực rỡ nhảy ra ngoài và giúp Albinus xuống xe. Đeo cặp kính đen, hai vai so lại, ông trông như một con cú mèo. Chiếc xe quay đầu và mất hút sau chỗ rẽ rậm rạp cây cối.

Margot giữ cánh tay người đàn ông vụng về ngoan ngoãn và dìu ông bước, và ông vừa leo lên lối đi vừa giơ gậy ra phía trước. Họ biến mất đằng sau hàng cây linh sam, xuất hiện trở lại, biến mất lần nữa và cuối cùng hiện ra trong khu vườn nhỏ trên sân thượng chỗ bà đầu bếp sầu thảm (tình cờ làm sao đã trở nên hết lòng phục vụ Rex) sợ sệt đến gặp họ, và đỡ chiếc va li nhỏ từ tay Margot trong khi cố không nhìn vào kẻ mất trí nguy hiểm kia.

Trong khi đó, Rex nghiêng người ra ngoài cửa sổ chào Margot bằng một cử chỉ hài hước: hắn ép bàn tay vào tim mình rồi vung hai cánh tay ra với điệu giật giật – hắn vừa bắt chước Punch[1] một cách xuất sắc – và dĩ nhiên là hoàn toàn theo kiểu phim câm, dẫu rằng, giá như trong hoàn cảnh thuận lợi hơn, hắn đã có thể rít lên rất giống. Margot mỉm cười với hắn và đi vào nhà, tay vẫn dắt Albinus.

[1. Nhân vật rối trong vở rối truyền thống nổi tiếng ‘Punch và Judy’.]

“Hãy dẫn anh qua tất cả các phòng và mô tả mọi thứ cho anh,” Albinus nói. Ông không thực sự quan tâm, nhưng ông nghĩ việc đó sẽ làm Margot vui: cô vốn thích dọn đến nơi ở mới.

“Một phòng ăn nhỏ, một phòng khách nhỏ, một phòng làm việc nhỏ,” cô vừa dẫn ông đi xuyên qua tầng một vừa giải thích. Albinus chạm tay vào đồ đạc, vỗ vỗ lên các đồ vật khác nhau như xoa đầu những đứa trẻ xa lạ, và ông cố định vị bản thân.

“Vậy cửa sổ ở chỗ kia,” ông nói, tin tưởng chỉ tay vào một bức tường trống. Ông đâm vào cạnh bàn đau nhói và cố tỏ vẻ như ông cố tình làm thế - ông dùng tay mò mẫm cái bàn như thể muốn đo nó vậy.

Sau đó, họ đi kề bên nhau cùng leo lên chiếc cầu thang bằng gỗ ọp ẹp. Ở phía trên, Rex đang ngồi ở bậc cuối, cả người co giật trong cơn cười đùa câm lặng. Margot xỉa ngón tay ra ý mắng mỏ; hắn liền thận trọng đứng dậy và nhón chân lùi lại. Điều này thực ra không cần thiết, vì cái cầu thang đã cọt kẹt đến điếc cả tai dưới bước chân của người đàn ông mù.

Họ rẽ vào hành lang. Rex, lúc này đã rút về cửa phòng mình, cúi người xuống vài lần và ấn tay che miệng. Margot giận dữ lắc đầu – một trò nguy hiểm, hắn đùa nghịch như một cậu học trò.

“Đây là phòng ngủ của em, còn đây là của anh,” cô nói.

“Tại sao không là một phòng chung?” Albinus đăm chiêu hỏi.

“Ôi, anh Albert,” cô thở dài. “Anh biết bác sĩ dặn gì mà.”

Sau khi họ đã đi khắp nơi (trừ phòng của Rex, tất nhiên rồi), Albinus cố gắng đi quanh nhà mà không cần cô giúp, chỉ để cô thấy rằng cô đã làm cho ông thấy được mọi thứ giỏi thế nào. Nhưng gần như ngay lập tức, ông lạc hướng, đâm sầm vào tường, mỉm cười xin lỗi và suýt làm vỡ một chiếc chậu rửa. Ông cũng đi lạc đến căn phòng ở góc (chỗ Rex chiếm ngự và chỉ có lối vào duy nhất từ hành lang), nhưng ông đã quá lẫn lộn đến nỗi tưởng mình đang đi ra khỏi nhà tắm.

“Cẩn thận, đó là nhà kho,” Margot nói. “Anh sẽ va bể đầu mất đó. Bây giờ anh hãy quay lại và cố đi thẳng đến giường nào. Em thật tình không biết liệu lang thang như thế có tốt cho anh không. Đừng nghĩ em sẽ để anh đi thám hiểm thế này; hôm nay là một ngoại lệ thôi.”

Chỉ làm có thế mà ông đã thấy hoàn toàn kiệt sức. Margot đưa ông lên giường và mang bữa tối vào. Khi ông đã chìm trong giấc ngủ, cô đến với Rex. Do chưa quen với độ truyền âm của ngôi nhà, họ chỉ thì thầm. Nhưng thực ra họ đã có thể nói to hơn: phòng ngủ của Albinus ở đủ xa.

Bức màn đen bất khả xâm phạm bao phủ nơi Albinus đang sống khiến tâm tư tình cảm của ông ngấm một nét khắc khổ và thậm chí cao nhã. Bóng tối ngăn cách ông với phần đời quá khứ, cái phần đời bị đột ngột tắt ngấm ở khúc ngoặt gấp nhất của nó. Những cảnh hồi tưởng lại đến cư trú ở phòng tranh nội tâm của ông: Margot trong chiếc váy yếm in hoa đang kéo tấm rèm màu tím sang một bên (lúc này đây ông thèm muốn cái màu xám xỉn đó biết bao!); Margot dưới chiếc ô bóng loáng giẫm qua những vũng nước đỏ như máu; Margot lõa lồ trước tấm gương tủ quần áo, miệng gặm một ổ bánh mì nhỏ màu vàng; Margot trong bộ áo tắm lấp lánh đang ném bóng; Margot trong chiếc váy dạ hội màu bạc, với đôi vai rám nắng.

Rồi ông nghĩ về vợ mình, và đoạn đời sống cùng bà lúc này dường như bị nhấn chìm trong một vùng sáng dịu mờ mờ, và chỉ thi thoảng một thứ gì đó mới hiện lên từ lớp sương mù trắng đục như sữa đó: mái tóc sáng màu của bà dưới ngọn đèn rực rỡ, ánh sáng trên khung một bức tranh, bé Irma chơi với những viên bi thủy tinh (viên nào cũng có cầu vồng bên trong), và sau đó lại là lớp sương mù – và những cử động của Elisabeth nhẹ nhàng, gần giống như đang trôi nổi.

Mọi thứ, kể cả những gì buồn bã đáng hổ thẹn nhất trong quá khứ, đều bị vẻ quyến rũ lừa dối của sắc màu đè lên. Ông kinh hãi nhận ra mình sử dụng đôi mắt mới ít làm sao – vì những sắc màu này di chuyển ngang qua một nền quá mờ ảo và đường nét của chúng nhòe nhoẹt một cách kỳ lạ. Nếu, chẳng hạn như, ông nhớ lại về cảnh vật nơi ông từng sống, ông cũng không thể kể được tên một loài thực vật nào ngoài cây sồi và hoa hồng, cũng như không kể được tên một loài chim nào ngoài sẻ và quạ, và thậm chí trong mắt ông chúng giống hình vẽ trên huy hiệu hơn là giống ngoài đời. Giờ đây Albinus ý thức được rằng ông thật ra không khác gì một chuyên gia ngành hẹp từng bị ông nhạo báng, ông không khác gì một người thợ chỉ biết đến công cụ của mình, hay một danh cầm chỉ như một phụ tùng bằng xương thịt cho cây vĩ cầm của mình. Chuyên môn của Albinus chính là niềm say mê nghệ thuật, khám phá lớn nhất của ông chính là Margot. Nhưng giờ đây, những gì còn lại về cô chỉ là giọng nói, tiếng sột soạt và mùi hương, cứ như thể cô đã quay trở vào bóng tối của rạp chiếu bóng nhỏ xíu nơi trước đó ông từng lôi cô ra.

Nhưng Albinus không thể mãi tự an ủi bản thân bằng những suy ngẫm về mỹ học và đạo đức; ông cũng không thể thành công mãi trong việc tự thuyết phục mình rằng sự mù lòa thể chất lại là thị năng tinh thần; ông đã cố tự lừa dối một cách vô ích bằng ảo giác rằng cuộc sống của ông với Margot giờ đây hạnh phúc hơn, sâu sắc và trong sáng hơn, và cũng vô ích khi ông tập trung suy nghĩ về sự hy sinh đáng cảm động của cô. Dĩ nhiên điều đó đáng cảm động, dĩ nhiên cô ấy tốt hơn bà vợ trung thành nhất – cái cô nàng Margot vô hình này, vẻ dịu mát thiên thần này, giọng nói van xin ông đừng nổi nóng này. Nhưng ngay khi ông vừa nắm tay cô trong bóng tối, ngay khi ông vừa cố thể hiện lòng biết ơn của mình thì đột nhiên trong ông khơi lên niềm khao khát được nhìn thấy cô mạnh mẽ đến độ mọi việc luân lý hóa của ông đều tan biến mất.

Rex rất thích ngồi cùng phòng với ông và quan sát các cử động của ông. Margot, trong khi vừa ép người vào ngực lão mù vừa đẩy vai ông ra, đưa mắt nhìn lên trần nhà với vẻ cam chịu đầy hài hước hoặc thè lưỡi về phía Albinus – điệu bộ này của cô đặc biệt buồn cười và tương phản với vẻ mặt vừa cuồng dại vừa âu yếm của lão mù. Sau đó, bằng một động tác khéo léo, Margot thoát khỏi vòng tay ông ta và rút về phía Rex lúc này đang ngồi trên bệ cửa sổ, mặc quần dài màu trắng, với đôi bàn chân có những ngón dài và ngực để trần – hắn thích nướng lưng mình dưới ánh mặt trời. Albinus ngồi sâu trong ghế bành, người bọc trong bộ đồ ngủ và chiếc áo khoác ở nhà. Mặt phủ một lớp râu ngắn tua tủa, một vết sẹo màu hồng lấp lóa trên thái dương, trông ông giống như kẻ tù tội râu ria.

“Margot, lại đây với anh nào,” ông van nài, dang rộng hai cánh tay.

Vốn là kẻ thích mạo hiểm, thi thoảng Rex nhón đôi chân trần tiến đến khá gần Albinus và chạm vào ông với sự tinh vi tột bậc. Albinus liền thốt lên một tiếng ư ử âu yếm và cố ôm lấy người ông tưởng là Margot, còn Rex thì không một tiếng động bước tránh sang một bên và quay lại bệ cửa sổ - vị trí an tọa quen thuộc của hắn.

“Em yêu, lại gần anh nào,” Albinus rên rỉ, loạng choạng đứng lên khỏi ghế bành và mò mẫm đi về phía cô. Trên bệ cửa sổ Rex co chân lên, còn Margot quát Albinus và tuyên bố sẽ ngay lập tức để ông cho cô y tá trông, nếu ông không làm theo lời cô. Thế là ông lê bước trở lại chỗ của mình với nụ cười của kẻ mắc lỗi.

“Được rồi, được rồi,” ông thở dài. “Đọc cái gì cho anh nghe đi. Đọc báo ấy.”

Cô lại ngước mắt lên trần nhà.

Rex thận trọng ngồi xuống xô pha và bế Margot vào lòng. Cô mở tờ báo ra, và sau một hồi vuốt vuốt trang báo và miệt mài nghiên cứu, cô bắt đầu đọc to lên. Albinus vừa thi thoảng gật đầu vừa chậm rãi ăn những trái anh đào vô hình, nhổ những hạt đào vô hình vào lòng bàn tay. Rex bắt chước Margot, hắn bĩu môi và rồi lại thu môi lại giống khi cô đọc. Hoặc hắn giả vờ sắp làm cô ngã, để giọng đọc của cô đột ngột ré lên và cô phải tìm lại chỗ cuối câu vừa bị ngắt quãng.

“Ừ, có lẽ như thế lại hay,” Albinus nghĩ. “Tình yêu đôi ta giờ trong sáng và cao quý hơn. Nếu cô ấy luôn ở bên mình lúc này, điều đó có nghĩa là cô ấy thực sự yêu mình. Thế lại hay, thế lại hay.” Và đột nhiên ông bắt đầu khóc nức nở thành tiếng, ông bóp vặn hai tay mình van xin cô dẫn ông đi khám thêm một chuyên gia nữa, rồi chuyên gia thứ ba, thứ tư – phẫu thuật, tra tấn - bất cứ việc gì có thể phục hồi thị lực của ông.

Rex ngáp không thành tiếng và bốc một nắm trái anh đào từ chiếc bát trên bàn rồi đi ra vườn.

Trong những ngày đầu tiên sống chung, Rex và Margot giữ thận trọng đúng mức, dù họ thỏa thích chơi đủ các loại trò đùa vô hại. Để phòng ngừa trường hợp khẩn cấp, phía trước cánh cửa từ phòng hắn ra hành lang, Rex dựng một đống thùng hộp làm chướng ngại vật, và ban đêm Margot phải vất vả trèo qua đó. Tuy nhiên, sau chuyến dạo chơi quanh nhà đầu tiên, Albinus không còn quan tâm đến địa hình của nó nữa, nhưng ông đã tự xác định được phương hướng trong phòng ngủ và trong phòng làm việc.

Margot mô tả mọi màu sắc cho ông nghe – giấy dán tường màu xanh da trời, tấm rèm cửa màu vàng – nhưng, bị Rex xúi giục, cô thay hết tên màu sắc. Việc ông mù bị buộc phải hình dung thế giới nhỏ bé của ông trong gam màu do chính hắn vẽ ra mang đến cho Rex niềm vui thú tuyệt hảo.

Trong phòng riêng của mình, Albinus gần như có cảm giác nhìn thấy được nội thất và nhiều đồ đạc khác nhau, và điều này làm ông thấy an toàn. Nhưng khi ngồi trong vườn, ông lại thấy bị vây quanh bởi một rừng ẩn số, vì mọi thứ đều quá rộng lớn, quá mờ ảo, quá đầy âm thanh đến độ không cho phép ông tạo nên một bức tranh về nó. Ông cố luyện để thính giác mình nhạy hơn và cố thử tiên đoán chuyển động dựa vào âm thanh. Chẳng bao lâu sau, chuyện đi ra đi vào mà không bị phát hiện trở nên khá khó khăn cho Rex. Dù hắn có cố đi ngang qua mà không gây bất cứ tiếng động đến đâu, Albinus vẫn lập tức quay đầu về hướng đó mà hỏi: “Em đấy à, em yêu?” và nếu Margot đáp lại từ một góc khác hẳn, ông liền thấy bực dọc vì đoán sai.

Nhiều ngày tháng trôi qua, Albinus càng căng tai nghe ngóng tinh tường hơn thì Rex và Margot càng táo bạo hơn: họ đã quen với bức màn che an toàn làm bằng sự mù lòa của ông, nên thay vì ăn trong bếp dưới cái nhìn chăm chăm tôn sùng câm lặng của bà già Emila như ban đầu, Rex bây giờ bày đặt ngồi ăn ngay cùng bàn với họ. Hắn có khả năng ăn không gây tiếng động đến mức siêu đẳng, hắn không bao giờ chạm vào đĩa bằng dao nĩa, và nhai nuốt như trong một bộ phim câm, hòa nhịp với chuyển động cơ hàm của Albinus và với cả nhạc điệu rộn ràng trong giọng nói của Margot đang cố tình nói chuyện rất to khi hai người đàn ông kia nhai và nuốt. Có lần hắn bị nghẹn; Albinus đang được Margot rót cho một tách cà phê, bỗng nghe thấy ở cuối bàn nổ ra một âm thanh lạ lùng, một tiếng khục đê tiện. Margot kịp thời ba hoa ngay tức thì, nhưng ông ngắt lời cô, tay giơ lên: “Cái gì thế? Cái gì thế?”

Rex đã cầm lấy đĩa của mình và nhón chân đi ra ngoài, mồm ngậm khăn ăn. Nhưng khi lách qua cánh cửa mở nửa chừng, hắn đánh rơi chiếc nĩa.

Albinus vụt xoay người trên ghế. “Cái gì thế? Ai đó?” ông nhắc lại.

“Ồ chỉ là bà Emila thôi mà. Sao anh chộn rộn thế?”

“Nhưng bà ấy không bao giờ vào đây cơ mà.”

“Thì hôm nay bà ấy vào.”

“Anh nghĩ là tai mình bắt đầu có những hoang tưởng,” Albinus nói. “Hôm qua chẳng hạn, anh có cảm tưởng rõ ràng rằng ai đó chân trần đang lén đi dọc hành lang.”

“Không cẩn thận anh sẽ hóa điên đấy,” Margot khô khan đáp.

Vào buổi chiều lúc Albinus ngủ, cô đôi khi đi dạo với Rex. Họ đi lấy thư và báo ở bưu điện hay leo lên thác nước – và một vài lần họ đến quán cà phê ở thị trấn nhỏ xinh phía dưới. Một lần trên đường về nhà, lúc đã dấn bước vào lối dốc dẫn đến ngôi nhà tranh, Rex nói:

“Anh khuyên em không nên nài nỉ chuyện đám cưới. Anh rất e ngại là, chỉ vì bỏ rơi vợ mình, ông ta sẽ đến lúc coi bà ta như một vị thánh cao quý vẽ trên kính. Ông ta sẽ không dám nghiền nát khung cửa kính nhà thờ đó. Dần dần chiếm đoạt tài sản của ông ta sẽ là một kế hoạch đơn giản và hay hơn.”

“Hừm, chúng ta đã kiếm được một khoản khá lớn rồi, không phải sao?”

“Em phải làm sao cho ông ta bán đất ông ta có ở Pomerania và các bức tranh của mình,” Rex nói tiếp, “nếu không thì một trong mấy ngôi nhà của ông ta ở Berlin. Chỉ cần láu cá một chút chúng ta sẽ tìm ra cách làm. Còn hiện tại cuốn sổ séc đang đáp ứng nhu cầu một cách mỹ mãn rồi. Ông ta ký mọi giấy tờ như cái máy – nhưng tài khoản nhà băng của ông ta sẽ chẳng mấy chốc mà cạn. Chúng ta cũng phải làm gấp thôi. Sẽ rất hay nếu chúng ta bỏ rơi ông ta vào, xem nào, mùa đông này chẳng hạn – và trước khi đi chúng ta sẽ mua tặng ông ta một con chó – như một cử chỉ nho nhỏ tỏ lòng biết ơn.”

“Anh đừng nói to thế,” Margot nói, “chúng ta đã đến chỗ tảng đá rồi.”

Tảng đá to màu xám này mọc đầy dây bìm bìm và trông giống một con cừu; nó đánh dấu biên giới mà vượt qua sẽ là khu vực nguy hiểm, cấm nói chuyện. Vì thế họ bước trong im lặng và sau vài phút đến gần cổng vườn. Margot đột nhiên cười phá lên và chỉ tay về phía một con sóc. Rex liệng một hòn sỏi vào con vật nhưng bị trượt.

“Ồ, cho nó chết đi – bọn này rất hay phá hại cây cối,” Margot khẽ nói.

“Ai phá hại cây cối?” một giọng oang oang hỏi. Đó là Albinus.

Ông đang đứng, người khẽ đung đưa, giữa bụi cây hoa đình trên một bậc đá nhỏ dẫn từ lối đi đến bãi cỏ.

“Margot, em đang nói chuyện với ai dưới đó thế?” ông hỏi tiếp. Bỗng nhiên ông bị vấp và đánh rơi cây gậy, rồi ông nặng nề ngồi xuống bậc thềm.

“Làm sao anh dám một mình lang thang xa đến vậy?” cô hét lên rồi thô bạo tóm lấy ông và giúp ông đứng dậy. Vài viên sỏi nhỏ dính ở tay ông, ông xòe tay cố phủi chúng đi, như bọn trẻ con vẫn làm.

“Em muốn bắt một con sóc,” Margot giải thích và dúi gậy vào tay ông. “Thế anh nghĩ em đang làm gì hử?”

“Anh tưởng tượng…” Albinus bắt đầu giải thích. “Ai ở đó thế?” ông hét váng lên, suýt mất thăng bằng lần nữa khi xoay về hướng Rex lúc này đang rón rén đi qua bãi cỏ.

“Không có ai cả,” Margot nói, “chỉ có mình em thôi. Sao anh lại như thế này?” Cô cảm thấy mất kiên nhẫn.

“Dẫn anh quay vào nhà nào,” ông nói gần như khóc. “Ở đây có quá nhiều âm thanh. Cây cối, gió thổi, đám sóc, và những thứ anh không kể tên ra được. Anh không biết chuyện gì đang xảy ra xung quanh mình nữa… Thật ồn ào quá.”

“Từ bây giờ anh sẽ bị nhốt trong nhà,” cô nói, đoạn kéo ông vào nhà.

Rồi, như thường lệ, mặt trời lặn phía sau đỉnh đồi cạnh nhà. Như thường lệ, Margot và Rex ngồi bên nhau hút thuốc trên xô pha, và khoảng năm sáu mét từ chỗ họ, Albinus ngồi trong chiếc ghế bành bọc da, đăm đăm nhìn họ không chớp với đôi mắt màu xanh sữa. Theo yêu cầu của ông, Margot kể cho ông nghe về tuổi thơ của cô. Cô khá thích làm việc đó. Ông đi ngủ sớm, chậm rãi leo cầu thang và dò dẫm từng bậc bằng ngón chân và cây gậy.

Giữa đêm ông tỉnh dậy sờ soạng mặt không che kính của đồng hồ báo thức, cho đến khi tìm được vị trí của kim đồng hồ. Lúc đó khoảng một giờ rưỡi. Một cảm giác khó chịu kỳ lạ tràn ngập trong ông. Gần đây có điều gì đó đã ngăn cản ông tập trung vào những suy tư bi ai và đẹp đẽ, mà chỉ riêng mình chúng có thể che chở ông trước nỗi kinh hoàng của sự mù lòa.

Ông nằm mà ngẫm nghĩ: “Chuyện gì vậy nhỉ? Elisabeth chăng? Không, cô ấy rất xa nơi này. Cô ấy ở tít phía dưới, một chỗ nào đó. Một cái bóng thân thương, nhợt nhạt, buồn bã mà mình không bao giờ được phép khuấy động. Margot ư? Không, cái tình trạng quan hệ anh trai em gái này chỉ là tạm thời. Thế đó là chuyện gì đây?”

Gần như không biết mình muốn gì, ông rón rén ra khỏi giường và dò dẫm tìm đến cửa phòng Margot (phòng của ông không có lối ra nào khác). Cô luôn khóa cánh cửa đó vào ban đêm và vì thế ông bị nhốt bên trong.

“Cô ấy mới sáng suốt làm sao,” ông âu yếm nghĩ, và ghé tai vào lỗ khóa, hy vọng nghe thấy tiếng cô thở trong giấc ngủ. Nhưng ông chẳng nghe thấy gì hết.

“Lặng thinh như chú chuột con vậy,” ông thì thầm. “Giá mình được vuốt tóc cô ấy thôi rồi đi ngay. Biết đâu cô ấy quên khóa phòng.”

Không hy vọng gì nhiều, ông ấn then chốt cửa. Không, cô ấy không quên.

Bất chợt ông nhớ đến một đêm mùa hè oi bức khi còn là gã trai mặt đầy trứng cá, ông từng vất vả leo dọc đường gờ của ngôi nhà trên bờ sông Rhine, từ phòng ông đến phòng của cô hầu (chỉ để phát hiện ra cô ta không ngủ một mình) – nhưng lúc đó ông còn nhẹ cân và nhanh nhẹn, lúc đó ông còn nhìn được.

“Sao mình lại không thử nhỉ?” ông nghĩ với lòng táo bạo ngậm ngùi. “Và dù mình bị ngã gãy cổ thì cũng có sao nào?”

Trước hết ông tìm ra cây gậy của mình, nghiêng người qua cửa sổ, dùng gậy dò dẫm về bên trái, qua bệ cửa sổ cho đến cửa sổ kế bên. Cửa sổ đó đang mở ra và ô kính kêu lanh canh khi gậy của ông chạm vào.

“Cô ấy ngủ mới say làm sao!” ông nghĩ. “Chắc là kiệt sức vì phải chăm sóc mình suốt cả ngày.”

Khi ông rút gậy lại, ông làm nó vướng vào vật gì đó. Nó trượt khỏi nắm tay ông và rơi xuống đất gây ra một tiếng thịch nhẹ.

Albinus bám lấy khung cửa sổ rồi trèo lên ngưỡng cửa ra bên ngoài, lần về bên trái dọc theo đường gờ, tay túm chặt vào vật hẳn là ống nước, bước qua chỗ ngoặt của lớp vỏ sắt lạnh toát và bám vào bệ cửa sổ phòng kế bên.

“Thật đơn giản làm sao!” ông nghĩ, chẳng phải không thấy tự hào, và “Chào em, Margot,” ông khẽ nói trong khi cố bò vào qua cửa sổ để mở. Ông bị trượt chân và suýt ngã ngược vào chốn trừu tượng dưới khu vườn. Tim ông đập dữ dội. Ông quẫy người qua thành cửa sổ để vào phòng và một vật nặng bị ông làm xê dịch rơi ầm xuống đất.

Ông đứng yên không động đậy. Mặt ông đầm đìa mồ hôi. Ông cảm thấy vật gì đó dinh dính trong tay (đó là nhựa rỉ ra từ gỗ thông dùng để xây ngôi nhà).

“Margot, em yêu,” ông hân hoan gọi. Im lặng. Ông tìm thấy cái giường. Nó được phủ một tấm ga đăng ten – chưa có ai ngủ trên đó.

Albinus ngồi xuống giường và ngẫm nghĩ. Giá như chăn gối mở tung và ấm áp thì dễ hiểu, cô sẽ quay lại trong chốc lát.

Vài giây sau, ông ra được ngoài hành lang (bị chậm bước nhiều vì không có gậy) và lắng nghe. Ông tưởng mình nghe thấy ở đâu đó một tiếng trầm như bị bóp nghẹt – một âm thanh nào đó giữa tiếng cọt kẹt và tiếng sột soạt. Tình thế bắt đầu trở nên huyền bí. Ông gọi với ra:

“Margot, em ở đâu?”

Mọi thứ vẫn im ắng. Rồi một cánh cửa mở ra.

“Margot, Margot,” ông lặp lại, dò dẫm đi tiếp xuống hành lang.

“Vâng vâng, em ở đây,” giọng cô bình thản trả lời.

“Chuyện gì xảy ra vậy, Margot? Tại sao em chưa đi ngủ?”

Cô xô vào ông trong lối đi tối om, và khi chạm vào cô, ông cảm thấy cô không mặc quần áo.

“Em đang nằm phơi nắng,” cô nói, “như em vẫn luôn làm vào buổi sáng mà.”

“Nhưng giờ là ban đêm,” ông kêu lên trong hơi thở nặng nề. “Anh không thể hiểu được. Có điều gì đó vô lý đâu đó. Anh biết thế vì anh sờ được kim đồng hồ. Bây giờ là một giờ rưỡi.”

“Vớ vẩn. Bây giờ là sáu giờ rưỡi và đang giữa một buổi sáng nắng đẹp. Đồng hồ của anh chắc chạy sai. Anh hay sờ kim đồng hồ quá đấy. Nhìn đây – bằng cách nào anh ra được khỏi phòng mình?”

“Margot, bây giờ thực sự là buổi sáng sao? Em nói thật chứ?”

Cô đột nhiên đến gần ông, kiễng chân vòng tay quanh cổ ông như cô vẫn hay làm trước đây.

“Cho dù bây giờ là ban ngày,” cô nhẹ nhàng nói, “nếu anh thích, nếu anh thích, anh yêu… đây là một ngoại lệ đặc biệt…”

Cô không muốn làm chuyện đó lắm, nhưng chỉ còn cách này. Giờ thì Albinus không thể nhận ra trời vẫn còn lạnh và không có con chim nào ca hót, bởi vì ông chỉ cảm nhận được một thứ - niềm hạnh phúc mãnh liệt bốc lửa – và sau đó ông chìm vào giấc ngủ say và ngủ đến tận trưa. Khi ông tỉnh dậy, Margot mắng mỏ ông vì chiến công leo trèo đó, cô còn giận dữ hơn khi nhìn thấy nụ cười ủ rũ của ông và tát lên má ông.

Cả ngày hôm đó ông ngồi trong phòng khách, suy nghĩ về buổi sáng hạnh phúc của mình và tự hỏi còn phải đợi bao nhiêu ngày nữa thì niềm hạnh phúc này sẽ lặp lại. Đột nhiên, khá rõ ràng, ông nghe ai đó phát ra một tiếng ho đáng ngờ. Không thể là Margot. Ông biết cô đang ở trong bếp.

“Ai đó?” ông hỏi.

Nhưng không ai trả lời.

“Lại một ảo giác!” Albinus mệt mỏi nghĩ, và rồi ngay lập tức ông hiểu ra điều gì làm ông lo lắng đến thế nào ban đêm – đúng rồi, đúng rồi, đó là những âm thanh lạ lùng mà đôi khi ông nghe thấy.

“Nói cho anh nghe đi, Margot,” ông nói khi cô quay lại, “không có ai ngoài bà Emilia ở trong nhà chứ? Em có chắc không?”

“Anh điên à!” cô trả lời cộc lốc.

Nhưng một khi sự nghi ngờ được khơi lên, nó không chịu để ông yên lúc nào. Ôm ngồi im cả ngày và nghe ngóng trong phiền muộn.

Chuyện này làm Rex rất vui thú, và dù Margot đã nài nỉ hắn thận trọng hơn, hắn chẳng để tâm đến lời cảnh báo của cô. Thậm chí có lần, khi chỉ cách Albinus vài bước, hắn bắt đầu khéo léo huýt sáo như một chú chim vàng anh. Margot phải giải thích rằng có chú chim đang đậu trên ngưỡng cửa sổ và đang hót ở đó.

“Xua nó đi,” Albinus nghiêm nghị yêu cầu.

“Suỵt, suỵt,” Margot nói, đặt tay lên cặp môi đầy đặn của Rex.

“Em có biết không,” vài ngày sau đó Albinus nói, “anh muốn nói chuyện với bà Emilia. Anh thích bánh pút đinh của bà ấy.”

“Chắc chắn không thể được rồi,” Margot đáp. “Bà ấy điếc khá nặng và còn sợ anh đến chết.”

Albinus nghĩ rất lung trong vài phút.

“Không thể được,” ông chậm rãi nói.

“Cái gì không thể được vậy, anh Albert?”

“Ồ, không có gì,” ông thì thầm, “không có gì đâu.”

“Em có biết không, Margot,” một lúc sau ông lên tiếng. “Anh đang rất cần cạo râu. Em gọi một người thợ cắt tóc từ dưới làng đến đi.”

“Không cần thiết đâu,” Margot nói. “Bộ râu này rất hợp với anh.”

Albinus tưởng như một ai đó – không phải Margot mà ai đó cạnh cô – đang khẽ cười khúc khích.

Tờ Berliner Zeitung, có mẩu tin ngắn về tai nạn, được một người làm cùng văn phòng cho Paul xem, và ngay lập tức ông lái xe về nhà, sợ rằng Elisabeth cũng đã đọc được. Bà chưa đọc đến, cho dù kỳ lạ sao trong nhà lại có một tờ của số báo đó (tuy họ không thường đọc). Cùng hôm đó, ông đánh điện đến sở cảnh sát Grasse và cuối cùng liên lạc được với bác sĩ ở bệnh viện, bác sĩ trả lời rằng Albinus thoát khỏi nguy hiểm nhưng đã bị mù. Ông báo tin này cho Elisabeth một cách rất nhẹ nhàng.

Sau đó, đơn giản vì ông và anh rể có tài khoản ở cùng ngân hàng, ông tìm ra địa chỉ Albinus ở Thụy Sĩ. Người quản lý, một bạn làm ăn cũ của ông, cho ông xem những tấm séc đổ dồn về từ đó một cách đều đặn gấp rút, còn Paul thì kinh ngạc vì số tiền mặt Albinus rút ra. Chữ ký đúng là của ông, dù nó run rẩy quanh những nét uốn cong và lệch xuống đến thảm hại, tuy nhiên các con số lại được viết bằng một nét chữ khác hẳn – nét đậm, đầy nam tính, viết nhanh và bay bướm, và không biết làm sao mà toàn bộ chuyện này lại thoáng mùi giả mạo. Ông tự hỏi có phải việc một người mù ký cái mà người ta bảo ký chứ không phải ký cái ông ta nhìn thấy đã gây nên ấn tượng kỳ quặc này. Kỳ quặc nữa là những khoản tiền lớn Albinus đòi – như thể ông, hay ai đó, đang vội vã điên cuồng lấy ra nhiều tiền nhất có thể. Và rồi một tấm séc gửi đến mà không đủ tiền thanh toán.

“Có chuyện gì đó điên rồ đang diễn ra,” Paul nghĩ ngợi. “Mình cảm thấy điều này rõ ràng đến tận xương tủy. Nhưng chính xác là chuyện gì vậy?”

Ông hình dung Albinus một mình với cô nhân tình nguy hiểm, hoàn toàn dưới quyền của cô ta, trong ngôi nhà tối tăm là sự mù lòa của ông…

Một vài ngày trôi qua. Paul cảm thấy bất an đến hãi hùng. Không chỉ là chuyện ông anh rể phải ký séc mà không nhìn thấy (dù sao, phung phí một cách có ý thức hay không thì đó cũng là tiền của ông ta – Elisabeth không cần đến số tiền đó và không còn Irma để lo nghĩ), mà còn là chuyện ông ta hoàn toàn bất lực trong cái thế giới độc ác mà ông đã mặc cho lớn rộng lên xung quanh mình.

Một buổi tối, khi Paul trở về nhà, ông thấy Elisabeth đang xếp đồ vào một chiếc va li. Kỳ lạ là bây giờ bà trông vui vẻ hơn nhiều tháng trước.

“Có chuyện gì thế?” ông hỏi. “Chị đi đâu à?”

“Không, em mới là người đi,” bà lặng lẽ đáp.

Ngày hôm sau, Paul đi sang Thụy Sĩ. Tại Brigaud ông đón một chiếc taxi, và sau khoảng hơn một giờ ông đến được thị trấn nhỏ, Albinus đang sống phía trên thị trấn đó. Paul dừng lại trước bưu điện, một phụ nữ trẻ lắm lời đang trông quầy bưu điện chỉ cho ông đường đến ngôi nhà gỗ và nói thêm rằng Albinus đang ở đó với cô cháu gái và một ông bác sĩ. Paul cho xe đi ngay lập tức. Ông đã biết ai là cô cháu gái. Nhưng sự hiện diện của ông bác sĩ làm ông ngạc nhiên. Điều đó dường như nói lên rằng biết đâu Albinus lại đang được chăm sóc tốt hơn ông tưởng.

“Có lẽ rốt cuộc mình đến đây chỉ hoài công,” Paul khó chịu nghĩ. “Anh ta có thể đang rất hài lòng. Nhưng giờ mình đã ở đây thì… Hừm, dù sao mình cũng sẽ nói chuyện với ông bác sĩ này. Tội nghiệp anh ta, một cuộc đời tan nát… Ai mà tưởng tượng nổi…”

Buổi sáng đó Margot đi xuống làng với bà Emilia. Cô không để ý đến chiếc taxi của Paul, nhưng tại bưu điện người ta bảo cô rằng một người đàn ông béo mập vừa hỏi thăm Albinus và đã lái xe đi gặp ông.

Lúc này Albinus và Rex đang ngồi đối diện nhau trong phòng khách nhỏ có nắng rọi vào qua cánh cửa kính dẫn ra sân hiên. Rex ngồi trên một chiếc ghế gấp. Người hắn trần như nhộng. Nhờ những buổi tắm nắng hằng ngày mà cơ thể hắn, tuy gầy nhưng mạnh mẽ với đám lông đen trên ngực hình đại bàng dang cánh, giờ đã rám một màu nâu sẫm. Ngậm một cọng cỏ dài giữa đôi môi đầy đặn màu đỏ, vắt tréo cặp chân lông lá, cằm tựa trong tay (khá là giống trong tư thế bức tượng Người suy tưởng của Rodin[1]), hắn nhìn đăm đăm vào Albinus, trong khi Albinus, để đáp lại, dường như cũng đang nhìn đăm đăm vào hắn chăm chú gần y như thế.

[1. Auguste Rodin (1840 – 1917): họa sĩ và nhà điêu khắc người Pháp.]

Ông mù mặc chiếc áo choàng ở nhà rộng thùng thình màu xám lông chuột và khuôn mặt để râu quai nón của ông thể hiện nỗi dằn vặt căng thẳng. Ông đang lắng nghe – gần đây, ông không làm gì khác ngoài lắng nghe. Rex biết điều này và hắn quan sát tâm tư ông phản ánh trên khuôn mặt, như thể khuôn mặt đã trở thành một con mắt lớn, kể từ khi đôi mắt thật của ông bị hỏng. Một hay hai thử nghiệm sẽ tăng thêm niềm vui thú: hắn khẽ đập vào đầu gối mình, và Albinus, vừa mới giơ tay lên đôi mày nhíu lại, sững người bất động với cánh tay vẫn đang giơ lên. Sau đó, Rex từ từ cúi người về phía trước và chạm rất khẽ vào trán Albinus bằng đầu có hoa của cọng cỏ hắn vừa mút. Albinus thở một hơi dài lạ lùng và phẩy đi con ruồi tưởng tượng. Rex quết cọng cỏ lên môi ông và một lần nữa Albinus lại bất lực thực hiện cử động đó. Trò này quả là rất thú.

Đột nhiên, lão mù ngóc mạnh đầu lên. Rex cũng quay lại và qua cánh cửa kính hắn nhìn thấy một người đàn ông béo mập đội mũ ca rô, hắn nhận ra ngay tức thì khuôn mặt đỏ gay của ông ta. Ông ta đứng đó trên sân hiên, đang kinh ngạc nhìn.

Rex đưa ngón tay lên môi làm dấu để ông ta hiểu hắn sẽ ra gặp ông trong chốc lát. Nhưng ông ta đẩy tung cửa bước vào phòng.

“Tất nhiên, tôi biết ông. Tên ông là Rex,” Paul vừa nói vừa hít một hơi sâu và nhìn gườm gườm vào người đàn ông trần truồng vẫn đang mỉm cười và giữ ngón tay trên môi mình.

Trong lúc đó Albinus đứng dậy. Màu đo đỏ của vết sẹo dường như lan ra khắp trán ông. Đột nhiên, ông bắt đầu la hét, nói liến thoắng, và chỉ dần dần các từ mới thành hình từ những âm thanh lắp bắp này.

“Paul, tôi đang ở đây một mình,” ông hét lên. “Paul, hãy nói rằng tôi đang ở một mình. Gã đó đang ở Mỹ. Hắn ta không ở đây. Paul, tôi cầu xin cậu. Tôi đã mù rồi.”

“Tiếc là ông bạn đã làm hỏng mọi việc,” Rex nói, rồi hắn chạy khỏi phòng và bắt đầu leo lên cầu thang.

Paul tóm lấy gậy của ông mù, đuổi kịp Rex lúc này đang quay lại và giơ tay lên tự vệ; còn Paul, ông Paul tốt bụng vốn chưa bao giờ đánh một sinh linh nào trong đời, giáng mạnh gậy vào đầu Rex và đánh trúng đích với một tiếng bum vang dội. Rex nhảy lùi lại, mặt hắn vẫn nhăn nhó cười – và đột nhiên một điều gì đó rất đặc biệt xảy ra: như Adam sau sự Sa ngã[2], Rex thu người lại bên bức tường trắng và uể oải nhe răng cười, lấy tay che thân thể trần trụi của mình.

[2. Trong Kinh Cựu Ước, sự Sa ngã của Adam nói đến việc Adam không vâng lời Chúa.]

Paul lại đuổi theo hắn, nhưng hắn tránh được đòn và chạy lên cầu thang.

Đúng lúc này ai đó ngã lên người Paul từ phía sau. Đó là Albinus – ông bám chặt vào Paul, miệng rên rỉ, tay cầm phiến đá cẩm thạch để chặn giấy.

“Paul,” ông rên lên, “Paul, tôi hiểu tất cả mọi chuyện rồi. Đưa cho tôi chiếc áo choàng, nhanh lên. Nó treo trong tủ áo quần ở kia.”

“Cái nào – cái màu vàng phải không?” Paul vừa hỏi vừa cố thở.

Albinus lập tức sờ thấy thứ ông muốn trong túi áo, và ông ngưng thổn thức.

“Tôi sẽ đưa anh đi khỏi đây ngay lập tức,” Paul hổn hển nói. “Cởi áo choàng ở nhà ra và mặc áo choàng này vào. Đưa cho tôi cái chặn giấy đó. Đưa đây nào. Tôi sẽ giúp anh… Nào, đội mũ của tôi. Anh vẫn đi dép trong nhà thì cũng chẳng sao. Chúng ta đi khỏi đây nào, đi thôi, anh Albert. Tôi có taxi phía dưới kia. Điều đầu tiên phải làm ngay bây giờ là đưa anh ra khỏi cái phòng tra tấn này.”

“Chờ một chút,” Albinus nói. “Trước hết tôi phải nói chuyện với cô ta đã. Chốc nữa thôi cô ta sẽ trở lại. Tôi phải nói chuyện, Paul à. Sẽ không lâu đâu.”

Nhưng Paul đẩy ông ra ngoài vườn, đoạn hét lên và ra hiệu cho tài xế.

“Tôi phải nói chuyện với cô ta,” Albinus nhắc lại. “Cô ta sắp về rồi. Vì Chúa, Paul, cậu hãy cho tôi biết, có khi cô ta đang ở nhà rồi chăng? Có khi cô ta đã trở lại?”

“Chưa đâu, bình tĩnh lại nào. Ta phải đi thôi. Không có ai ở đây cả. Chỉ có cái tên trần truồng khốn kiếp đang nhìn qua cửa sổ. Nào, anh Albert, đi thôi nào!”

“Ừ, chúng ta đi,” Albinus nói, “nhưng nếu nhìn thấy cô ta cậu phải báo cho tôi. Chúng ta có thể gặp cô ta trên đường đi. Chừng ấy tôi phải nói chuyện với cô ta. Sắp rồi, sắp rồi mà.”

Họ xuống bằng lối đi bộ, nhưng đi được vài bước thì Albinus đột nhiên dang tay ra và ngã bất tỉnh. Tài xế taxi vội chạy lên và cùng Paul nâng Albinus vào xe. Một chiếc dép đi trong nhà của ông rớt lại trên lối đi.

Đúng lúc đó một chiếc xe kéo đi lên và Margot nhảy ra khỏi xe. Cô vừa chạy về phía họ vừa hét câu gì đó, nhưng chiếc xe đã rẽ lên đường cái, lúc lùi lại nó gần như đâm ngã cô, rồi ngoằn ngoèo lao về phía trước và biến mất sau chỗ ngoặt.

Vào ngày thứ Ba Elisabeth nhận được một bức điện, rồi khoảng tám giờ tối thứ Tư bà nghe thấy giọng Paul trong sảnh và tiếng gậy đập đập. Cửa mở ra và Paul dẫn chồng bà vào.

Ông cạo râu sạch sẽ; ông đang đeo kính đen; trên vầng trán xanh xao của ông có một vết sẹo. Bộ com lê lạ hoắc màu nâu tím (ông hẳn không bao giờ tự chọn màu đó rồi) trông có vẻ quá rộng so với người.

“Anh ấy đây,” Paul bình thản nói.

Elisabeth òa khóc nức nở, ấn khăn mùi soa vào miệng. Albinus im lặng cúi chào về hướng có tiếng thổn thức ghìm nén.

“Theo tôi nào, chúng ta đi rửa tay,” Paul nói trong khi dẫn ông chậm rãi đi qua căn phòng.

Sau đó, ba người ngồi trong phòng ăn dùng bữa tối. Elisabeth thấy khó quen với việc nhìn vào chồng mình. Bà thấy dường như ông cảm nhận được ánh mắt của bà. Vẻ trang nghiêm sầu muộn trong cử động chậm chạp của ông làm lòng bà ngập trong cơn đê mê yên bình của nỗi xót thương. Paul nói chuyện với ông như thể ông là một đứa trẻ, và còn cắt giăm bông trên đĩa của ông thành miếng nhỏ.

Ông được ở trong căn phòng trước đó là phòng trẻ của Irma. Elisabeth ngạc nhiên nhận ra thật dễ dàng làm sao khi phá rối giấc ngủ thiêng liêng của căn phòng nhỏ vì lợi ích của kẻ cư ngụ lạ lẫm, to lớn, câm lặng này, khi di chuyển và thay đổi mọi đồ vật bên trong để làm nó thích hợp với nhu cầu của người đàn ông mù lòa này.

Albinus không nói năng gì. Ban đầu, khi họ còn ở Thụy Sĩ, để cho chắc, ông đã ngoan cố dằn dỗi van nài Paul hãy yêu cầu Margot đến gặp ông, ông thề rằng cuộc gặp sau chót này sẽ chỉ kéo dài trong chốc lát. (Và, thật vậy, đâu có mất nhiều thời gian để dò đường trong bóng tối đã trở nên quen thuộc, và một tay giữ chặt cô, nhấn nòng súng vào mạng sườn cô rồi lèn chặt những viên đạn vào người cô?) Paul cứng đầu từ chối làm theo lời ông, và sau đó Albinus không nói gì nữa. Ông lặng lẽ trong suốt đường đi về Berlin, đến nơi ông vẫn lặng lẽ, và ông tiếp tục lặng lẽ suốt ba ngày sau đó, để cho Elisabeth không nghe thấy giọng ông nữa (trừ một lần): cứ như thể ông bị câm cũng như bị mù vậy.

Cái vật nặng trịch đen ngòm, cái kho báu giấu bảy cái chết nén chặt này, bọc trong chiếc khăn quàng cổ bằng lụa của ông, đang nằm sâu trong túi áo khoác của ông. Rồi khi đến nơi, ông tìm cách chuyển nó vào một ngăn tủ com mốt cạnh giường mình. Ông giữ chiếc chìa khóa trong túi áo gi lê và cất dưới gối vào ban đêm. Một hoặc hai lần họ để ý thấy ông sờ soạng và giữ chặt cái gì đó trong lòng bàn tay, nhưng không ai có ý kiến gì. Với ông, cái cảm giác chiếc chìa khóa đó chạm vào lòng bàn tay và hơi đè nặng trong túi áo, dường như là câu thần chú “Vừng ơi,”, nó sẽ - ông tin chắc – một ngày nào đó mở khóa cánh cửa của nỗi mù lòa cho ông.

Và ông vẫn không nói một lời. Sự hiện diện của Elisabeth, tiếng bước chân nhẹ, tiếng thì thầm của bà (bây giờ bà luôn nói với người hầu và Paul bằng giọng thì thầm, như thể trong nhà đang có một căn bệnh trầm trọng) chỉ mờ nhạt và hư ảo như ký ức trong ông về bà: một ký ức gần như câm lặng đang yếu ớt trôi nổi để lại một làn hương nước hoa nhẹ nhàng – tất cả chỉ có vậy thôi. Cuộc đời thực, cái cuộc đời tàn nhẫn, dai dẳng và mạnh mẽ như một con trăn nào đó, mà ông mong ước hủy diệt không chậm trễ, lại đang ở một nơi khác – nhưng ở đâu? Ông cũng không biết nữa. Ông hình dung rõ rệt đến lạ thường Margot và Rex – cả hai đều nhanh nhẹn hoạt bát, mắt trợn tròn ghê gớm đang chiếu rọi, tay chân dài lả lướt – đang đóng gói hành lý sau khi ông bỏ đi; Margot xun xoe vuốt ve Rex giữa đống va li mở toang, rồi cả hai cùng bỏ đi – nhưng đi đâu, đi đâu? Không có một tia sáng nào trong bóng đêm. Nhưng đường đi quanh co của họ cháy trong ông như vết một con vật hôi hám bò trên da.

Ba ngày câm lặng trôi qua. Sang ngày thứ tư, vào sáng sớm, Albinus tình cờ ở nhà một mình. Paul chỉ vừa đi đến đồn cảnh sát (ông muốn làm sáng tỏ một số điểm), người hầu đang ở trong phòng phía sau và Elisabeth, mất ngủ cả đêm trước, vẫn chưa tỉnh giấc. Albinus thơ thẩn đi quanh nhà trong cơn khắc khoải bồn chồn, sờ soạng đồ đạc và các cánh cửa. Điện thoại reo trong phòng làm việc một lúc, điều này làm ông nhớ ra rằng có thể kiếm được một số thông tin bằng cách này: ai đó sẽ nói cho ông biết họa sĩ Rex có trở lại Berlin không. Nhưng ông không nhớ nổi một số điện thoại nào và hơn nữa ông biết mình sẽ không phát âm nổi cái tên đó, cho dù nó rất ngắn. Tiếng chuông reo ngày càng nài nỉ hơn. Albinus tìm được đường đến gần bàn, nhấc chiếc ống nghe vô hình lên…

Một giọng quen quen hỏi ông Hochenwart – tức là Paul.

“Ông ấy đi vắng,” Albinus trả lời.

Giọng nói ngập ngừng, sau đó đột nhiên vui vẻ kêu lên:

“Chao ôi, có phải ông không, ông Albinus?”

“Vâng. Vậy ông là ai?”

“Schiffermiller. Tôi mới gọi đến văn phòng ông Hochenwart, nhưng ông ấy vẫn chưa đến. Vì vậy tôi nghĩ mình sẽ liên lạc được với ông ấy ở đây. May mắn cho tôi biết bao là gặp được ông, thưa ông Albinus!”

“Có chuyện gì vậy?” Albinus hỏi.

“Vâng, có lẽ mọi chuyện khá ổn thôi, nhưng tôi nghĩ mình có nhiệm vụ kiểm tra cho chắc. Ông biết đấy, cô Peters vừa đến lấy một số thứ, và… vâng… tôi cho cô ấy vào căn hộ của ông, nhưng tôi không biết chắc lắm… Vì vậy, tôi nghĩ tốt hơn là…”

“Như thế được thôi,” Albinus đáp, môi mấp máy một cách khó khăn (ông cảm thấy môi mình tê đi như vừa chích cocaine).

“Ông vừa nói gì vậy, thưa ông Albinus?”

Albinus cố hết sức để thốt lên thành lời: “Như thế được thôi,” ông nhắc lại rành rọt và dập ống nghe xuống bằng bàn tay run rẩy.

Ông mò mẫm trở lại phòng mình, mở khóa cái ngăn kéo thiêng liêng, sau đó dò đường đi vào sảnh cố tìm mũ và gậy. Nhưng chuyện tìm kiếm này quá lâu thành thử ông bỏ cuộc. Ông rón rén lê bước đi xuống cầu thang, nắm chặt vào lan can và lẩm bẩm một mình như phát sốt. Vài giây sau ông đã đứng ngoài phố. Một cái gì đó lành lạnh buồn buồn nhỏ giọt trên trán: mưa. Ông bám vào song rào sắt của khu vườn trước nhà và tuyệt vọng cầu nguyện sẽ nghe thấy một tiếng còi xe taxi. Chẳng mấy chốc ông nghe thấy tiếng vút thong thả ẩm ướt của bánh xe. Ông hét lên, nhưng tiếng bánh xe biến đi xa dần.

“Tôi có thể giúp ông qua đường được không?” một giọng nói trẻ dễ thương hỏi.

“Vì Chúa, hãy gọi cho tôi một chiếc taxi,” Albinus cầu xin.

Một lần nữa tiếng bánh xe lại đến gần. Ai đó giúp ông lên xe và đóng sầm cửa lại. (Một cánh cửa sổ trên tầng tư mở ra, nhưng đã quá muộn.)

“Cứ đi thẳng, đi thẳng,” Albinus khẽ nói, và khi chiếc taxi đã lăn bánh, ông gõ ngón tay lên kính xe và nói địa chỉ nơi đến.

“Mình sẽ đếm các chỗ rẽ,” Albinus nghĩ. Chỗ đầu tiên – sẽ là phố Motzstrasse. Phía bên trái ông nghe tiếng tàu điện leng keng. Albinus đưa tay sờ lên ghế ngồi, chỗ phân cách với phía trước xe và sàn xe, vì đột nhiên ông thấy bất an với ý nghĩ ai đó có thể đang ngồi cạnh ông. Một chỗ rẽ nữa. Đây chắc là Victoria-Luisenplatz hay là Pragerplatz? Chỉ một giây nữa ông sẽ đến Kaiserallee.

Chiếc taxi dừng lại. Mình đã thực sự đến nơi chưa đây? Không thể thế được. Đó chỉ là một ngã tư. Ít nhất phải mất năm phút nữa… Nhưng cửa xe mở ra.

“Đây là nhà số năm mươi sáu,” tài xế taxi nói.

Albinus ra khỏi xe. Từ khoảng không phía trước mặt ông hân hoan vang lên bản sao hoàn hảo của giọng nói ông vừa nghe trên điện thoại. Ông gác cổng Schiffermiller nói:

“Thật vui được gặp lại ông, thưa ông Albinus. Cô nương đang ở trên gác, trong căn hộ của ngài. Cô ấy…”

“Suỵt suỵt”, Albinus thì thầm, “xin ông trả tiền taxi giùm. Mắt tôi bị…”

Đầu gối ông đâm vào vật gì lắc lư kêu leng keng – hẳn là xe đạp của một đứa trẻ dựng trên vỉa hè.

“Hãy dẫn tôi vào nhà,” ông nói. “Đưa cho tôi chìa khóa căn hộ của tôi. Làm ơn nhanh lên. Giờ thì dẫn tôi đến thang máy. Không, không, ông có thể ở lại dưới này. Tôi sẽ đi một mình. Tôi sẽ tự nhấn nút thang máy.”

Thang máy phát ra một âm thanh trầm rên rỉ và ông thoáng cảm thấy chóng mặt. Sau đó, sàn thang máy dường như giật giật dưới đôi dép đi trong nhà bằng nỉ của ông. Ông đã đến nơi.

Ông ra khỏi thang máy, tiến lên phía trước và dấn một chân xuống vực thẳm – không, chẳng có gì cả, chỉ là bậc thang đi xuống. Ông phải đứng yên lại trong giây lát, người ông đang run lẩy bẩy quá.

“Ở bên phải, bên phải thêm nữa,” ông thì thầm, và dang rộng tay đi ngang qua chiếu nghỉ cầu thang. Cuối cùng ông tìm thấy lỗ khóa cửa, đút chìa khóa vào và xoay.

À, đây rồi, những âm thanh ông bao ngày mơ ước – chỉ ở bên trái thôi, trong phòng khách nhỏ… tiếng sột soạt của giấy gói và rồi tiếng kêu rắc khe khẽ như tiếng khớp xương khi ai đó cúi xuống.

“Một chốc nữa tôi sẽ cần ông, ông Schiffermiller à,” giọng căng thẳng của Margot nói. “Ông phải giúp tôi khiêng cái này…”

Giọng nói ngừng bặt.

“Cô ta đã nhìn thấy mình,” Albinus nghĩ và rút khẩu súng lục ra khỏi túi áo.

Ở bên trái, trong phòng khách, ông nghe thấy tiếng cài khóa va li lách cách. Margot khìn khịt một tiếng hài lòng – cuối cùng thì cái va li cũng đóng lại được – và cô nói tiếp bằng giọng líu lo như đang hát:

“… khiêng cái này xuống. Hay là ông có thể gọi…”

Đến chữ “gọi” này, giọng cô dường như xoáy tròn và rồi đột nhiên im bặt.

Albinus cầm khẩu súng trong tay phải, sẵn sàng nhả đạn, còn tay trái ông sờ thấy cột trụ cánh cửa đã mở, ông bước vào, đóng sầm cửa lại phía sau và đứng quay lưng lại cửa.

Mọi thứ yên lặng. Nhưng ông biết chỉ có mình ông với Margot trong phòng, và căn phòng này chỉ có một lối ra – đó chính là lối ra mà ông đang chặn. Ông có thể nhìn thấy căn phòng một cách rõ ràng – như thể ông dùng chính đôi mắt của mình vậy: bên trái có chiếc xô pha kẻ sọc, dọc bức tường bên phải có chiếc bàn nhỏ trên đó đặt một vũ công ba lê bằng sứ, ở góc cạnh cửa sổ có chiếc tủ đựng những bức tiểu họa quý giá, ở giữa phòng có một cái bàn rộng, rất nhẵn và bóng.

Albinus giơ nắm đấm ra và từ từ khua đi khua lại khẩu súng, cố làm phát ra một âm thanh nào đó có thể hé lộ vị trí chính xác của cô. Ông cảm thấy cô đang ở chỗ nào đó gần những bức tiểu họa, từ hướng đó ông thoáng ngửi thấy luồng hơi ấm đượm mùi nước hoa nhãn hiệu “L’heure bleue”[1]; ở góc đó có gì đang run rẩy giống như bầu không khí trên cát vào một ngày nóng nực bên bờ biển. Ông thu hẹp quỹ đạo chuyển động của bàn tay mình và bất ngờ nghe thấy một tiếng sột soạt khe khẽ. Bắn? Không, chưa đến lúc. Ông phải đến được gần cô hơn. Ông đâm vào chiếc bàn ở giữa phòng và đứng khựng lại. Ông cảm thấy Margot đang lẻn đi ở phía bên, nhưng cơ thể ông, tuy khá bất động, vẫn phát ra nhiều tiếng ồn đến nỗi ông không nghe thấy cô được. Ờ, bây giờ cô ta ở bên trái hơn, gần cửa sổ. Ờ, nếu cô ta mất bình tĩnh và mở cửa sổ rồi la lên thì sẽ thật huyền diệu – ông sẽ có một cái đích đáng yêu. Nhưng nếu cô ta lướt quanh bàn ngang qua ông trong lúc ông tiến lên? “Mình nên khóa cửa lại,” ông nghĩ. Không, không có chìa khóa (các cánh cửa luôn chống lại ông). Một tay ông nắm chặt cạnh bàn, và khi bước lùi lại, ông kéo chiếc bàn về phía cửa để giữ nó sau lưng. Luồng hơi ấm ông cảm thấy lại dịch chuyển, co lại, yếu dần. Chặn xong lối ra, ông cảm thấy tự do hơn và lại một lần nữa bằng mũi súng ông phát hiện ra một thứ gì đang run rẩy trong bóng tối.

[1. Tiếng Pháp, nghĩa là “Giờ màu xanh.”]

Bây giờ ông tiến lên phía trước, lặng lẽ hết sức có thể để có thể phát hiện ra mọi âm thanh. Trò bịt mắt bắt dê, trò bịt mắt bắt dê… trong một ngôi nhà nông thôn vào một đêm mùa đông, cách đây đã lâu, đã lâu. Ông vấp phải một vật cứng và chỉ dùng một tay sờ nó, giữ cho hàng phòng ngự ông đã dựng ngang căn phòng không bị lỏng lẻo dù chỉ một giây. Đó là một cái rương nhỏ. Ông dùng đầu gối đẩy nó ra và đi tiếp, dồn con mồi vô hình trước mặt đến một góc ảo nào đó. Sự im lặng của cô ban đầu làm ông bực tức, nhưng bây giờ ông có thể phát hiện cô khá rõ ràng. Đó không phải là vì hơi thở, không phải là nhịp tim đập của cô, mà là một kiểu ấn tượng chung: đó là giọng nói của chính cuộc đời cô mà ông sẽ tiêu hủy trong một giây nữa thôi. Và sau đó sẽ là bình an, thanh thản, ánh sáng.

Đột nhiên ông ý thức được rằng áp lực ở góc phía trước đang chùng xuống. Ông khua khẩu súng và nhận ra sự hiện diện ấm áp của cô quay trở lại. Dường như sự hiện diện đó ngay tức khắc cúi rạp xuống như ngọn lửa trước gió; rồi nó bò, nó vươn dài ra… nó đi đến gần chân ông. Albinus không thể kiềm chế được nữa, ông rên lên một tiếng dữ tợn và nhấn cò.

Tiếng súng xé toạc bóng tối, và ngay lập tức sau đó một vật phang vào đầu gối ông, làm ông quỵ xuống, và trong giây lát ông vướng vào một chiếc ghế bị ném vào người ông. Lúc ngã, ông đánh rơi khẩu súng, nhưng tìm lại được ngay. Cùng lúc đó, ông ý thức được một hơi thở nhanh, một mùi thơm và mùi mồ hôi xông lên mũi, và một bàn tay lạnh lẽo nhanh nhẹn cố giật vũ khí khỏi nắm tay ông. Albinus tóm được một vật sống, một cái gì đó phát ra tiếng kêu gớm guốc, như thể một tạo vật ác mộng bị cù bởi người bạn ác mộng. Bàn tay ông đang nắm lấy vặn khẩu súng lục rời ra và ông cảm thấy nòng súng thúc vào người, và rồi, cùng với một tiếng nổ khẽ dường như xa hàng dặm, trong một thế giới khác, có một cú đâm vào cạnh sườn ông làm mắt ông ngập tràn ánh hào quang chói lọi.

“Vậy đó, thế là hết,” ông nghĩ khá nhẹ nhàng, như thể ông đang nằm trên giường. “Ta phải giữ yên lặng một chốc lát và sau đó ta sẽ đi rất chậm dọc theo bờ cát rực rỡ của niềm đau thương, đi về phía làn sóng màu xanh, rất xanh kia. Có biết bao niềm hạnh phúc trong màu xanh. Ta chưa hề biết màu xanh có thể xanh nhường nào. Cuộc đời đã qua mới điên loạn làm sao. Giờ ta đã biết hết mọi điều. Nó đang đến, đang đến, đang đến nhấn chìm ta xuống. Đây rồi. Ôi đau đớn làm sao. Ta không thở được nữa…”

Ông cúi đầu ngồi xuống sàn nhà, rồi chầm chậm uốn rạp người về phía trước và ngã lăn sang một bên, như một con búp bê mềm to tướng.

Chỉ dẫn dàn dựng cảnh câm cuối cùng: Cửa – mở toang. Bàn – bị đẩy xa khỏi cửa. Thảm – phồng lên ở chân bàn thành hình sóng bị ngưng lại. Ghế - nằm gần xác người đàn ông mặc bộ com lê màu nâu tím đi dép nỉ. Khẩu súng lục tự động không nhìn thấy được. Nó nằm dưới người ông ta. Chiếc tủ trước đó đựng những bức tiểu họa – trống trơn. Trên chiếc bàn (nhỏ) thứ hai, nơi cách đây đã lâu đặt một vũ công ba lê bằng sứ (sau đó bị chuyển sang phòng khác) có một găng tay phụ nữ, màu đen bên ngoài màu trắng bên trong. Nằm cạnh chiếc xô pha kẻ sọc là một chiếc rương nhỏ trang nhã vẫn còn dán một cái nhãn in màu: “Rouginard, Khách sạn Britannia.”

Cánh cửa từ sảnh ra chiếu nghỉ cầu thang cũng mở toang.