Tâm Linh TÓM TẮT KINH THÁNH TIN LÀNH

Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Châm Ngôn (Proverbs) 20​


Châm Ngôn (Proverbs) 20Mục đích: Châm ngôn về sự khôn ngoan, kỷ luật, đạo đức, ...

áp dụng vào đời sống thực tế. — Châm ngôn – "Ðặng khiến cho người ta hiểu biết sự khôn ngoan và điều khuyên dạy, Cùng phân biệt các lời thông sáng" (1:2); "Ðể nhận lãnh điều dạy dỗ theo sự khôn ngoan, Sự công bình, lý đoán, và sự chánh trực" (1:3).

Tác giả: Vua Salômôn (24 đoạn), các gười hầu vua Êxêchia (5), Agurơ (1), Lemuên (1).

Ngày viết: Khoảng năm 1000-700 (B.C.)Bối Cảnh:

Vua Salômôn đã được chọn để kế nghiệp cha là vua Đavít trị vì xứ Ysơraên.

Sau khi cầu xin và được Chúa ban cho sự khôn ngoan và thêm vào sự giàu có (2 Sử Ký 1:7-12), vua Salômôn đã cai trị cách đầy ơn và sự khôn ngoan làm vua nổi tiếng khắp các xứ lân bang.

Các bật vua chúa và thông thái thường đến để học hỏi và cố vấng với vua Salômôn.

Sách Châm Ngôn với hơn 3000 câu châm ngôn và 1005 câu bài hát.Những Điểm Đặc Biệt:

Sách Châm Ngôn là tổng hợp các lời dạy dỗ khôn ngoan liên hệ đến vấn đề tâm linh và cách áp dụng vào đời sống thực tế.

Phần lớn các câu châm ngôn đều có liên hệ với đời sống hằng ngày của con người.

Châm ngôn thường dùng sự tương phản giữa sự khôn ngoan thánh thiện và sự dại dột, để dạy cách sống khôn ngoan, đẹp lòng Chúa nên theo và những lỗi lầm và cạm bẩy của kẻ xấu nên tránh.

Rất nhiều câu trong châm ngôn được dùng để học thuộc lòng và được thường xuyên trích dẫn vì không có giới hạn thời gian, văn hóa, hay hoàn cảnh.Câu gốc: Châm Ngôn 1:7

Sự kính sợ Ðức Giê-hô-va là khởi đầu sự tri thức; Còn kẻ ngu muội khinh bỉ sự khôn ngoan và lời khuyên dạy.Đề Tài Chính:

1.

Sự khôn ngoan trong lẽ thật chỉ đến từ Đức Chúa Trời.

2.

Chúa muốn con cái Ngài phải thuận phục dầu trong những việc nhỏ và đơn giản trong đời sống.

3.

Chớ nên dựa vào sự khôn ngoan của riêng mình nhưng trông cậy vào sự dạy dỗ của Kinh Thánh.

4.

Chúa (Thánh Linh) sẽ hướng dẫn con đường chúng ta phải đi.

5.

Sự thành công trong đức tin đến từ sự vâng lời Chúa.

6.

Chúa muốn đem hạnh phúc và niềm vui đến cho con cái Ngài.7.

"Sự kính sợ Ðức Giê-hô-va là khởi đầu sự tri thức; Còn kẻ ngu muội khinh bỉ sự khôn ngoan và lời khuyên dạy" (1:7).

8.

"Vì Ðức Giê-hô-va ban cho sự khôn ngoan; từ miệng Ngài ra điều tri thức và thông sáng" (2:6).

9.

"Vì sự khôn ngoan sẽ vào trong lòng con, Và linh hồn con sẽ lấy sự hiểu biết làm vui thích" (2:10).

"Sự dẽ dặt sẽ coi sóc con, Sự thông sáng sẽ gìn giữ con" (2:11), "Ðể cứu con khỏi đường dữ, Khỏi kẻ nói việc gian tà" (2:12), "Và khỏi kẻ bỏ đường ngay thẳng, Mà đi theo các lối tối tăm" (2:13).

10.

"Ta đã dạy dỗ con đường khôn ngoan, Dẫn con đi trong các lối ngay thẳng" (4:11).

"Khi con đi, bước chân con sẽ không ngập ngừng, Và khi con chạy, con sẽ không vấp ngã" (4:12).

"Hãy nắm chắc điều khuyên dạy, chớ buông ra; Khá gìn giữ nó, vì là sự sống của con" (4:13).

"Chớ vào trong lối kẻ hung dữ, Và đừng đi đường kẻ gian ác" (4:14).

"Hãy tránh đường ấy, chớ đi ngang qua nó; Hãy xây khỏi nó và cứ đi thẳng" (4:15).

11.

"Sự kính sợ Ðức Giê-hô-va, ấy là khởi đầu sự khôn ngoan; Sự nhìn biết Ðấng Thánh, đó là sự thông sáng" (9:10).

12.

"Kẻ thiếu trí hiểu coi sự làm ác như chơi; Nhưng người thông sáng thích sự khôn ngoan" (10:23).

13.

"Khi kiêu ngạo đến, sỉ nhục cũng đến nữa; Nhưng sự khôn ngoan vẫn ở với người khiêm nhượng" (11:2).

"Sự thanh liêm của người ngay thẳng dẫn dắt họ; Còn sự gian tà của kẻ bất trung sẽ hủy diệt chúng nó" (11:3).

8.

"Sự kiêu ngạo chỉ sanh ra điều cãi lộn; Còn sự khôn ngoan ở với người chịu lời khuyên dạy" (13:10).

14.

"Danh tiếng tốt còn hơn tiền của nhiều; Và ơn nghĩa quí hơn bạc và vàng" (21:1). ....

15.

"Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo; Dầu khi nó trở về già, cũng không hề lìa khỏi đó" (22:6).

16.

"Roi vọt và sự quở trách ban cho sự khôn ngoan; Còn con trẻ phóng túng làm mất cỡ cho mẹ mình" (29:15). ....

17.

"Ai tìm được một người vợ, tức tìm được một điều phước.

Và hưởng được ân điển của Ðức Giê-hô-va" (18:22).

18.

"Nhà cửa và tài sản là cơ nghiệp của tổ phụ để lại; Còn một người vợ khôn ngoan do nơi Ðức Giê-hô-va mà đến" (19:14). ...

19.

"Hãy hết lòng tin cậy Ðức Giê-hô-va, Chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con" (3:5); "Phàm trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài, Thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con" (3:6).

"Chớ khôn ngoan theo mắt mình; Hãy kính sợ Ðức Giê-hô-va, và lìa khỏi sự ác" (3:7).Mục lục:

1.

Mục đích và chủ đề của Châm ngôn 1:1-1:6

2.

Sự khác biệt giữa sự khôn ngoan và dại dột 1:7-9:18

3.

Châm ngôn Salômôn 10:1-24:34

4.

Châm ngôn Salônmôn được chọn bởi người hầu của vua Êxêchia 25:1-29:27

5.

Lời khôn ngoan của Agurơ 30:1-30:22

6.

Lời khôn ngoan của vua Lêmuên 31:1-31:31
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Truyền Đạo (Ecclesiastes) 21​


Truyền Đạo (Ecclesiastes) 21Mục đích: Dạy về sự hư không của cuộc đời và sự kính sợ Đức Chúa Trời.

Truyền đạo chia sẽ kinh nghiệm của sự khôn ngoan và sự dạy dột để dạy cho thế hệ mai sau kinh nghiệm sống đẹp lòng Chúa và biết kính sơ Ngài.

Tác giả: Vua Salômôn

Ngày viết: Khoảng năm 940-935 (B.C.)Bối Cảnh:

Tuy là bật vua chúa, giàu sang, quyền thế, và danh vọng ... vua Salômôn, tác giả sách Truyền Đạo vẫn đi tìm ý nghĩa và hạnh phúc thật của đời người.

Phần lớn ý nghĩa trong sách Truyền Đạo là ôn lại và phân tích những thành công và thất bại và những bài học của quá khứ, và mục đích thật sự của đời người ...

Tác giả cũng hối hận những lúc bỏ đạo, và không vâng lời Chúa.

Văn chương và sự dạy dỗ trong sách Truyền Đạo rất giống như sách Châm Ngôn.Những Điểm Đặc Biệt:

Truyền Đạo là sách duy nhất trong Kinh Thánh nói về "triết học" của sự hư không và tiêu cực của đời người.

Mở đầu sách, tác giả (vua Salômôn) chia sẽ lý do tại sao ông nhìn cuộc đời với ý nghĩa "hư không của sự hư không."

Ông nghĩ rằng đời người dầu thành công hay thất bại, cực khổ hay sung sướng, già hay trẻ, giàu hay nghèo, ... mọi người đều không thoát khỏi sự chết.

Ông cho rằng cuộc đời có mỗi "thời kỳ" của nó (3), nhưng sự khôn ngoan của con người không thể đoán trước được sự liên hệ và khác biệt của những "thời kỳ" đó.

Truyền Đạo cũng là lời ăn năn và cái nhìn tiêu cực (hư không) về đời người của tác giả trong lúc tuổi già, ông kết luận rằng: con người không thể nào có hạnh phúc thật nếu không biết kính sợ Đấng Tạo Hóa.

Với tấm lòng chân thật muốn chia sẽ lại kinh nghiệm cho thế hệ mai sau, tác giả ghi nhận rằng: Sự thỏa lòng, niềm hạnh phúc thật, ý nghĩa và mục đích thật của đời người không thể đạt được từ sự khôn ngoan và thành công của con người ... nhưng chỉ đến từ Đức Chúa Trời – "Đấng sáng tạo và tể trị của đời người."

Câu gốc: Truyền Đạo 12:13

Chúng ta hãy nghe lời kết của lý thuyết nầy: Khá kính sợ Ðức Chúa Trời và giữ các điều răn Ngài; ấy là trọn phận sự của ngươi.Đề Tài Chính:

1.

Các mục đích của đời người không dẫn đến hạnh phúc thật được nếu không có Chúa.

2.

Sự khôn ngoan của thế gian, tiền tài, thành công, quyền thế, danh vọng, ... sẽ đem đến sự khó nhọc và lo lắng nhiều hơn là bình an và hạnh phúc thật.

3.

Một đời sống biết kính sợ và vâng phục Chúa sẽ đem đến hạnh phúc thật.

4.

Người biết kính sợ Chúa khi còn trẻ sẽ đem đến hạnh phúc thật cho tương lai, ... người không biết kính sợ Chúa khi còn trẻ, sẽ phạm nhiều lỗi lầm, thất bại tâm linh, và đau buồn cho tương lai.

5.

Hãy hưởng phước Chúa ban vì sẽ có thời kỳ sự thử thách và đau buồn sẽ đến.

6.

Người biết kính sợ và có đời sống gần gũi Chúa, sẽ nhận biết những ơn phước Ngài ban cho trong mọi hoàn cảnh.

7.

Hãy biết quí trọng niềm tin và cuộc đời Chúa ban cho, ... vì không ai biết lúc nào là ngày cuối cùng của đời người.[1:2] Người truyền đạo nói: Hư không của sự hư không, hư không của sự hư không, thảy đều hư không. [1:9] Ðiều chi đã có, ấy là điều sẽ có; điều gì đã làm, ấy là điều sẽ làm nữa; chẳng có điều gì mới ở dưới mặt trời. [1:18] Vì nếu sự khôn ngoan nhiều, sự phiền não cũng nhiều; ai thêm sự tri thức ắt thêm sự đau đớn. ... [2:26] Bởi Ðức Chúa Trời ban sự khôn ngoan, thông sáng, và vui vẻ cho kẻ nào đẹp lòng Ngài; nhưng Ngài khiến cho kẻ có tội phải lao khổ mà thâu góp chất chứa, để rồi ban cho người đẹp lòng Ðức Chúa Trời.

Ðiều đó cũng là sự hư không, theo luồng gió thổi. ... [3:11] Phàm vật Ðức Chúa Trời đã làm nên đều là tốt lành trong thì nó.

Lại, Ngài khiến cho sự đời đời ở nơi lòng loài người; dầu vậy, công việc Ðức Chúa Trời làm từ ban đầu đến cuối cùng, người không thế hiểu được. [3:12] Vậy, ta nhìn biết chẳng có điều gì tốt cho loài người hơn là vui vẻ, và làm lành trọn đời mình. ... [4:9] Hai người hơn một, vì họ sẽ được công giá tốt về công việc mình. [4:10] Nếu người này sa ngã, thì người kia sẽ đỡ bạn mình lên; nhưng khốn thay cho kẻ ở một mình mà sa ngã, không có ai đỡ mình lên! ... [5:2] Chớ vội mở miệng ra, và lòng ngươi chớ lật đật nói lời trước mặt Ðức Chúa Trời; vì Ðức Chúa Trời ở trên trời, còn ngươi ở dưới đất.

Vậy nên ngươi khá ít lời. ... [5:3] Hễ nhiều sự lo lắng ắt sanh ra chiêm bao; còn nhiều lời thì sanh ra sự ngu dại. ... [5:8] Khi ngươi thấy trong xứ có kẻ nghèo bị hà hiếp, hoặc thấy sự phạm đến lẽ chánh trực, sự trái phép công bình, thì chớ lấy làm lạ; vì có kẻ cao hơn kẻ cao vẫn coi chừng, lại còn có Ðấng cao hơn nữa. [5:12] Giấc ngủ của người làm việc là ngon, mặc dầu người ăn ít hay nhiều; nhưng sự chán lắc làm cho người giàu không ngủ được. [5:13] Có một tai nạn dữ mà ta đã thấy dưới mặt trời: ấy là của cải mà người chủ dành chứa lại, trở làm hại cho mình. [5:15] Mình lọt ra khỏi lòng mẹ trần truồng thể nào, ắt sẽ trở về thể ấy, và về các huê lợi của sự lao khổ mình, chẳng có vật gì tay mình đem theo được. [5:19] Hễ Ðức Chúa Trời ban cho người nào giàu có, của cải, làm cho người có thế ăn lấy, nhận lãnh kỷ phần, và vui vẻ trong công lao của mình, ấy là một sự ban cho của Ðức Chúa Trời. ... [7:2] Ði đến nhà tang chế hơn là đến nhà yến tiệc; vì tại đó thấy sự cuối cùng của mọi người; và người sống để vào lòng. ... [7:5] Thà nghe lời quở trách của người khôn ngoan, còn hơn là câu hát của kẻ ngu muội. ... [7:7] Phải, sự sách thủ tiền tài làm cho kẻ khôn ra ngu, và của hối lộ khiến cho hư hại lòng. [7:8] Sự cuối cùng của một việc hơn sự khởi đầu nó; lòng kiên nhẫn hơn lòng kiêu ngạo. [7:14] Trong ngày thới thạnh hãy vui mừng, trong ngày tai nạn hãy coi chừng; vì Ðức Chúa Trời đặt ngày nầy đối với ngày kia, hầu cho người đời chẳng thấy trước đặng điều xảy ra sau mình. ... [7:20] Thật, chẳng có người công bình ở trên đất làm điều thiện, mà không hề phạm tội. ... [8:11] Bởi chẳng thi hành ngay án phạt những việc ác, nên lòng con loài người chuyên làm điều ác. ... [8:14] Lại còn có một sự hư không khác trên thế gian: lắm người công bình bị đãi theo công việc kẻ ác, và lắm kẻ ác lại được đãi theo công việc người công bình.

Ta nói rằng điều đó cũng là sự hư không. [11:9] Hỡi kẻ trẻ kia, hãy vui mừng trong buổi thiếu niên, khá đem lòng hớn hở trong khi còn thơ ấu, hãy đi theo đường lối lòng mình muốn, và nhìn xem sự mắt mình ưa thích, nhưng phải biết rằng vì mọi việc ấy, Ðức Chúa Trời sẽ đòi ngươi đến mà đoán xét. ... [12:1] Trong buổi còn thơ ấu hãy tưởng nhớ Ðấng Tạo hóa ngươi, trước khi những ngày gian nan chưa đến, trước khi những năm tới mà ngươi nói rằng: Ta không lấy làm vui lòng; ... [12:6] lại hãy tưởng nhớ Ðấng Tạo hóa trước khi dây bạc đứt, và chén vàng bể, trước khi vò vỡ ra bên suối, và bánh xe gãy ra trên giếng; [12:7] và bụi tro trở vào đất y như nguyên cũ, và thần linh trở về nơi Ðức Chúa Trời, là Ðấng đã ban nó. ... [12:13] Chúng ta hãy nghe lời kết của lý thuyết nầy: Khá kính sợ Ðức Chúa Trời và giữ các điều răn Ngài; ấy là trọn phận sự của ngươi. [12:14] Vì Ðức Chúa Trời sẽ đem đoán xét các công việc, đến đỗi việc kín nhiệm hơn hết, hoặc thiện hoặc ác cũng vậy.Mục lục:

1.

Mọi sự chỉ là hư không – vô nghĩa 1:1-2:26

2.

Thời kỳ cho mọi sự 3:1-3:22

3.

Sự thất vọng và sự không bình đẳng của đời sống 4:1-8:17

4.

Kết cuộc chung cho đời người 9:1-12:8

5.

Kết luận: Hãy kính sợ Chúa và giữ các điều răng của Ngài 12:9-12:14
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Nhã Ca (Song of Salomon) 22​


Nhã Ca (Song of Salomon) 22Mục đích: Diễn tả tình yêu của chàng rễ (vua Salômôn) và cô dâu, ca ngợi sự thánh hóa của hôn nhân, giống như hình ảnh tình yêu của Đức Chúa Trời dành cho con cái Ngài.

Tác giả: Vua Salômôn

Ngày viết: Khoảng năm 965-960 (B.C.)Bối Cảnh:

Sách Nhã Ca được viết trong những năm đầu trị vì của vua Salômôn.

Bối cảnh là cung vua tại Giêrusalem và những vùng lân cận trên đường đến nhà lương nhân (người yêu).

Nhã ca là những bài thơ đặc biệt để diễn tả về tình yêu trai gái và vợ chồng.

Có rất nhiều cách để giải nghĩa những câu truyện trong Nhã ca, nhưng ý nghĩa quan trọng là tình yêu của Đức Chúa Trời dành cho con dân Ngài, hay là tình yêu của Đấng Christ dành cho Hội thánh.Những Điểm Đặc Biệt:

Sách Nhã ca là những bài thơ ca ngợi tình yêu giữa người nam (vua Salômôn) và người nữ (Sulamít, người nữ chăn chiên) (6:13).

Đây là những bài thơ tình dưới dạng thi ca để ca ngợi tình yêu chân thật và tưởng nhớ lại những kỷ niệm yêu đương của đôi tình nhân.

Sulamít là người nữ làm việc tại vường nho của vua Salômôn.

Một ngày kia vua thăm viếng vường nho và hai người yêu nhau, vua cưới nàng và đem về cung tại Giêrusalem.

Nhã ca diễn tả về tình yêu trai gái trên mọi khía cạnh: như: đam mê, nhớ thương, tương tư, sắc dục, mong chờ, hạnh phúc, .... chia cách, ghen tương, tha thứ, ...

đều được nhắc đến nhưng cuối cùng thì tình yêu chân thật vẫn thắng hơn tất cả.Câu gốc: Nhã Ca 6:3

Tôi thuộc về lương nhân tôi, Và lương nhân tôi thuộc về tôi; Người chăn bầy mình giữa đám hoa huệ.Đề Tài Chính:

1.

Sắc dục và hôn nhân được Chúa tạo dựng nên và ban cho con người để tạo ra một gia đình trong tình yêu thương và hạnh phúc trong phần xác lẫn phần tâm linh.

2.

Tình yêu Đức Chúa Trời dành cho dân sự Ngài, và tình yêu Chúa Jêsus dành cho Hội thánh (nàng dâu), vượt hơn tất cả những tình yêu của con người.

3.

Tình yêu của con người đôi khi bị giới hạn bởi tuổi tác, giai cấp, hoàn cảnh, phong tục, ... nhưng tình yêu của Chúa luôn công bình và vô giới hạn.

4.

Một hôn nhân trong tình yêu chân thật và say đắm, đôi khi nhờ sự thử thách sẽ trở thành mạnh mẽ hơn.Mục lục:

1.

Vua Salômôn và cô gái Sulamít yêu nhau 1:1-3:5

2.

Tình yêu dẫn đến hôn nhân 3:6-5:1

3.

Chàng rễ và nàng dâu đối diện với những khó khăn đau khổ 5:2-7:9

4.

Chàng rễ và nàng dâu sum họp và càng yêu nhau hơn 7:9-8:14
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Êsai (Isaiah) 23​


Êsai (Isaiah) 23Mục đích: Kêu gọi xứ Giuđa trở về với Chúa, và tiên tri về chương trình cứu rỗi của Chúa qua Đấng Mêsi.

Tác giả: Êsai

Ngày viết: Khoảng năm 745-680 (B.C.)Bối Cảnh:

Êsai làm tiên tri trong khoảng thời gian 60 năm, qua bốn đời vua của xứ Giuđa: Ôxia, Giôtham, Acha, và Êxêchia (Uzziah, Jotham, Ahaz, Hezekiah).

Tiên tri Êsai là người học thức, có sự khôn ngoan thánh và uy tín.

Ông sống tại Giêrusalem, phần lớn các mục vụ và tiên tri của ông dành cho xứ Giuđa, nhưng cũng cho con dân Chúa khắp nơi.

Tiên tri Ôsê và Mica cũng làm tiên tri cùng thời với Êsai.

Sách Êsai là sách đầu tiên trong 17 sách tiên tri trong phần cuối của Cựu Ước (5 sách tiên tri lớn, và 12 sách tiên tri nhỏ.)Những Điểm Đặc Biệt:

Trong thời Êsai, xứ Giuđa đang bị sa súc về tâm linh, nhưng xứ Ysơraên còn tệ hơn nữa.

Sau khi Êsai nói tiên tri về sự sụp đổ của xứ Ysơraên bởi quân Asiri (lời tiên tri này xảy ra sau một thời gian ngắn).

Sau đó Êsai chú trọng đến xứ Giuđa, ông tiên tri rằng nếu Giuđa và những xứ lân bang không từ bỏ tội lỗi và sự gian ác của họ thì sự phán xét và trách phạt của Đức Chúa Trời sẽ đến với họ.

Riêng xứ Giuđa, nếu không ăn năn và quay về với Chúa thì sẽ bị xứ Babylôn xâm chiếm và dân sự sẽ bị lưu đày và bắt làm phu tù.

Nhưng Êsai cũng an ủi dân sự rằng Đức Chúa Trời sau khi trách phạt, Ngài sẽ thương xót và cho phép họ quay về để xây dựng lại Giêrusalem trong thời vua Siru.

Êsai cũng tiên tri về Đấng Mêsi sẽ được sinh ra bởi người nữ đồng trinh và Ngài sẽ là Đấng Cứu Rỗi và ban bình an và phước hạnh đến cho cả nhân loại (9:5-6).

Sách Êsai nói rõ tiên tri về Chúa Jêsus Christ hơn bất cứ sách nào khác trong Cựu Ước.Câu gốc: Êsai 53:5

Nhưng Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương.

Bởi sự sửa phạt Người chịu chúng ta được bình an, bởi lằn roi Người chúng ta được lành bịnh.Đề Tài Chính:

1.

Đức Chúa Trời là Đấng an ủi, Đấng cứu chuộc và Đấng cứu rỗi.

2.

Chúa luôn sẵn sàng tha thứ tội nếu chúng ta biết ăn năn và quay về với Ngài.

3.

Những điều lợi và thỏa mãn do tội lỗi đem đến đều không đáng để so sánh với những hậu quả do tội lỗi sanh ra và sự trách phạt của Chúa.

4.

Chúa là Đấng thánh nên Ngài không bao giờ chấp nhận và hòa đồng với tội lỗi, nhất là những sự vi phạm luật pháp và Lời Giao Ước của Ngài.

5.

Sư tha tội và giải cứu khỏi tội lỗi là đến từ Đức Chúa Trời chứ không phải từ con người.

6.

Sự thỏa lòng và thành công nhất chính là sự vâng theo các điều răng của Chúa.+ [1:18] "Ðức Giê-hô-va phán: Bây giờ hãy đến, cho chúng ta biện luận cùng nhau.

Dầu tội các ngươi như hồng điều, sẽ trở nên trắng như tuyết; dầu đỏ như son, sẽ trở nên trắng như lông chiên." ... + [9:5 (6)] "Vì có một con trẻ sanh cho chúng ta, tức là một con trai ban cho chúng ta; quyền cai trị sẽ nấy trên vai Ngài.

Ngài sẽ được xưng là Ðấng Lạ lùng, là Ðấng Mưu luận, là Ðức Chúa Trời Quyền năng, là Cha Ðời đời, là Chúa Bình an." + [9:6 (7)] "Quyền cai trị và sự bình an của Ngài cứ thêm mãi không thôi, ở trên ngôi Ða-vít và trên nước Ngài, đặng làm cho nước bền vững, và lập lên trong sự chánh trực công bình, từ nay cho đến đời đời.

Thật, lòng sốt sắng của Ðức Giê-hô-va vạn quân sẽ làm nên sự ấy!" + [55:6] "Hãy tìm kiếm Ðức Giê-hô-va đang khi mình gặp được; hãy kêu cầu đang khi Ngài ở gần!" + [55:7] "Kẻ ác khá bỏ đường mình, người bất nghĩa khá bỏ các ý tưởng; hãy trở lại cùng Ðức Giê-hô-va, Ngài sẽ thương xót cho, hãy đến cùng Ðức Chúa Trời chúng ta, vì Ngài tha thứ dồi dào." + [55:8] "Ðức Giê-hô-va phán: Ý tưởng Ta chẳng phải ý tưởng các ngươi, đường lối các ngươi chẳng phải đường lối Ta." + [55:9] "Vì các từng trời cao hơn đất bao nhiêu, thì đường lối Ta cao hơn đường lối các ngươi, ý tưởng Ta cao hơn ý tưởng các ngươi cũng bấy nhiêu." + [55:10] "Vả, như mưa và tuyết xuống từ trên trời và không trở lại nữa, mà đượm nhuần đất đai, làm cho sanh ra và kết nụ, đặng có giống cho kẻ giao, có bánh cho kẻ ăn," + [55:11] "thì lời nói của Ta cũng vậy, đã ra từ miệng Ta, thì chẳng trở về luống nhưng, mà chắc sẽ làm trọn điều Ta muốn, thuận lợi công việc Ta đã sai khiến nó."

Mục lục:

1.

Êsai được Chúa chọn để tiên tri về sự phán xét và sự trách phạt 1:1-6:13

2.

Asiri tàn phá Ysơraên 7:1-10:4

3.

Chúa hủy diệt xứ Asiri 10:5-12:6

4.

Tiên tri về các nước thờ thần tượng 13:1-23:18

5.

Sự phán xét và giải cứu Ysơraên 24:1-27:13

6.

Phục hồi Siôn (Zion) 28:1-35:10

7.

Qua lời cầu nguyện của Êxêchia, Chúa hoãng lại sự phán xét Giêrusalem 36:1-39:8

8.

Tiên tri về sự giải phóng và cứu rỗi cho Ysơraên 40:1-57:21

9.

Sự vinh hiển của vương quốc cuối cùng 58:1-66:24
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Giêrêmi (Jeremiah) 24​


Giêrêmi (Jeremiah) 24Mục đích: Nhắc nhở và kêu gọi dân Chúa hãy từ bỏ đời sống tội lỗi và quay về với Chúa.

Tác giả: Giêrêmi

Ngày viết: Khoảng năm 627-580 (B.C.)Bối Cảnh:

Giêrêmi làm tiên tri trong khoảng 40-47 năm.

Giêrêmi là tiên tri của "sự thương khóc."

Ông bắt đầu mục vụ khoảng 20 tuổi tại Giêrusalem, xứ Giuđa vào thời vua trung tín cuối cùng Giôsia (Josiah), và tiếp tục với 4 đời vua bất trung Giôacha, Giêhôgiakim, Giêhôgiakin, và Sêđêkia (Jehoahaz, Johoiakim, Jehoiachin, Zedekiah).

70 năm trước đó, xứ Asiri rất hùng mạnh và đã xâm chiếm xứ Ysơraên, nhưng sau đó xứ Babylôn đã đánh bại cả xứ Asiri và Êdíptô để trở thành đế quốc hùng mạnh nhất.

Tiên tri Giêrêmi sống trong thời gian 40 năm trước khi Giêrusalem bị xứ Babylôn xâm chiếm.

Các tiên tri cùng thời với Giêrêmi là Đaniên, Êxêchiên, Sôphôni, và Habacúc (Daniel, Ezekiel, Zephaniah, Habakkuk.)Những Điểm Đặc Biệt:

Giêrêmi vâng lệnh Đức Chúa Trời để mạnh dạng nói tiên tri về sự trách phạt sẽ đến cho một xứ không biết ăn năn.

Ông được Chúa kêu gọi sống độc thân (16:2) vì sự trách phạt và đau thương sẽ đến.

Giêrêmi vì nói tiên tri thật về sự ăn năn và sự trách phạt của Chúa, nên ông thường bị bắt bớ, bị từ chối, tù đầy, đánh đạp, cấm không được đến đền thờ, ... (20-38); vì thời đó có nhiều tiên tri giả như Hanania (28) đã dùng lời giả dối để nói thuận tai dân sự dầu tội lỗi đang xảy ra khắp nơi.

Không có gì ngăn cản được Giêrêmi tiếp tục nói lời tiên tri.

Mặc dầu Giêrêmi nói tiên tri về sự trách phạt nhưng ông cũng an ủi dân sự rằng sau đó Chúa sẽ tha thứ, ban phước, phục hồi, và sẽ có Lời Giao Ước mới.

Sau khi xứ Giuđa bị Babylôn xâm chiếm và dân sự bị lưu đài, Giêrêmi vẫn tiếp tục ờ lại Giêrusalem.

Nhưng khi quan tổng đốc Ghêđalia tại Giêrusalem bị giết chết (38-41), Giêrêmi bị bắt làm con tin tại xứ Êdíptô (46-51), nhưng ông vẫn tiếp tục nói lời tiên tri.Câu gốc: Giêrêmi 2:19

Tội ác ngươi sẽ sửa phạt ngươi, sự bội nghịch ngươi sẽ trách ngươi, nên ngươi khá biết và thấy rằng lìa bỏ Giê-hô-va Ðức Chúa Trời ngươi, và chẳng có lòng kính sợ Ta, ấy là một sự xấu xa cay đắng, Chúa, là Ðức Giê-hô-va vạn quân phán vậy.Đề Tài Chính:

1.

Đức Chúa Trời là Đấng yêu thương và kiên nhẫn.

2.

Tình yêu của Chúa đôi khi cần có sự sửa phạt có ích cho sự ăn năn và xây dựng đức tin.

3.

Chúa rất đau lòng khi Ngài phải trách phạt con dân Ngài.

4.

Những xứ từ chối Chúa sẽ phải trả giá cho sự bất tín.

5.

Lúc này là lúc ăn năn và quay về với Chúa.

6.

Chúa trách phạt nhưng Ngài luôn yêu thương, sẳn sàng tha thứ, và không bao giờ từ bỏ con dân Ngài.[29:8] "Ðức Giê-hô-va vạn quân, Ðức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: Chớ để cho các tiên tri ở trong vòng các ngươi và các thầy bói lừa dối các ngươi; cũng chớ nghe những điềm chiêm bao mà các ngươi thấy." [29:9] "Vì chúng nó nhân danh Ta mà nói tiên tri giả dối cho các ngươi.

Ðức Giê-hô-va phán: Ta chẳng hề sai chúng nó." [29:10] "Vả, Ðức Giê-hô-va phán như vầy: Khi bảy mươi năm sẽ mãn cho Ba-by-lôn, Ta sẽ thăm viếng các ngươi, sẽ làm trọn lời tốt lành cho các ngươi, khiến các ngươi trở về đất nầy." ... [29:11] "Ðức Giê-hô-va phán: Vì Ta biết ý tưởng Ta nghĩ đối cùng các ngươi, là ý tưởng bình an, không phải tai họa, để cho các ngươi được sự trông cậy trong lúc cuối cùng của mình. [29:12] Bấy giờ các ngươi sẽ kêu cầu Ta, sẽ đi và cầu nguyện Ta, và Ta sẽ nhậm lời. [29:13] Các ngươi sẽ tìm Ta, và gặp được, khi các ngươi tìm kiếm Ta hết lòng." ... [33:3] "Hãy kêu cầu Ta, Ta sẽ trả lời cho; Ta sẽ tỏ cho ngươi những việc lớn và khó, là những việc ngươi chưa từng biết."

Mục lục:

1.

Chúa kêu gọi Giêrêmi 1:1-1:19

2.

Tiên tri về sự phán xét cho Giuđa 2:1-29:32

3.

Tương lai được phục hồi cho Ysơraên 30:1-33:26

4.

Sự thất bại của Giêrusalem, và đào thoát qua Êdíptô 34:1-45:5

5.

Tiên tri về sự phán xét cho các nước ngoại ban 46:1-51:64

6.

Sự chiếm đóng và tàn phá của Giêrusalem 52:1-52:34
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Ca Thương (Lamentation) 25​


Ca Thương (Lamentation) 25Mục đích: Dạy dỗ dân Chúa về sự không vâng lời sẽ dẫn đến những tai họa và nước mắt, và Chúa cũng đau buồn khi phải trách phạt những vi phạm của dân Ngài.

Tác giả: Giêrêmi

Ngày viết: Khoảng năm 586-585 (B.C.)Bối Cảnh:

Sách "Ca Thương" (nhìn lại quá khứ) được viết tiếp theo sách "Giêrêmi" (nhìn về tương lai).

Cả hai sách tập trung vào sự sụp đổ của Giêrusalem và sự lưu đài của dân sự.

Sách "Ca Thương" là một trong 5 sách vẫn còn thường được dùng trong các buổi lễ của người Do thái: Lễ Ninth of Aba (Ca Thương); Lễ Purim (Êxơtê (9)); Lễ Ngũ tuần – Pentecost (Rutơ); Lễ Đền tạm – Tabernacle (Truyền Đạo); Lễ Vượt qua – Passover (Nhã Ca).

Sách Ca Thương được viết theo thể thơ ca (Những bài thơ than khóc), và chia làm năm phần.Những Điểm Đặc Biệt:

Vua Nêbucátnếtsa xứ Babylôn đã đem quân xâm chiếm xứ Giuđa và hủy diệt thành Giêrusalem và đền thờ, dân sự phần lớn bị bắt làm phu tù.

Những điều này đã được Giêrêmi nói tiên tri 40 năm về trước.

Giờ đây tiên tri Giêrêmi ngồi bên đóng tro tàn và than khóc.

Ông không than khóc cho bản thân mình hay thành Giêrusalem, nhưng cho số phận lưu đày của dân sự, và những người còn ở lại (2:11).

Trong sự than khóc, Giêrêmi cũng vẫn có niềm hy vọng và ông cầu nguyện với Chúa cho sự tha thứ và phục hồi lại dân sự và đất nước trong tương lai.

Ông cũng ca ngợi sự thành tín và công bình của Chúa.Câu gốc: Ca Thương 2:11

Mắt Ta hao mòn vì chảy nước mắt, lòng Ta bối rối; Gan Ta đổ trên đất, vì sự hủy diệt con gái dân Ta.

Vì con trẻ và các con đang bú, ngất đi nơi các đường phố trong thành.Đề Tài Chính:

1.

Đôi khi nguyên nhân của sự đau thương và hoạn nạn đến từ tội lỗi vi phạm.

2.

Sự đau buồn sẽ giúp con dân Chúa cầu nguyện và ăn năn.

3.

Chúa luôn tha thứ, nhưng chúng ta vẫn phải chịu những hậu quả do tội lỗi sanh ra.

4.

Trong những lúc đau thương, hãy tìm đến Chúa để được sự an ủi, tha thứ, và phục hồi.

5.

Kinh nghiệm của sự đau thương và sự tha thứ sẽ giúp con dân Chúa giúp đở những người cùng chung số phận.

6.

Khi chúng ta gặp tai họa và sự trách phạt, Chúa cũng đau lòng như Cha thương xót con.Mục lục:

1.

Sự tàn phá và hoang tàn của Giêrusalem 1:1-1:22

2.

Cơn giận của Đức Chúa Trời với tội lỗi của Giêrusalem 2:1-2:22

3.

Cầu nguyện cho sự thương xót của Giêrusalem 3:1-3:66

4.

Sự ăn năn của Giêrusalem 4:1-4:22

5.

Cầu nguyện xin Chúa phục hồi Giêrusalem 5:1-5:22
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Êxêchiên (Ezekiel) 26​


Êxêchiên (Ezekiel) 26Mục đích: Thông báo Sự đoán phạt của Chúa cho Ysơraên và những nước khác.

Tiên tri về chương trình cứu rỗi của Đức Chúa Trời.

Tác giả: Êxêchiên

Ngày viết: Khoảng năm 593-565 (B.C.)Bối Cảnh:

Sách Êxêchiên ghi lại lịch sử trong khoảng 22 năm.

Êxêchiên lớn lên tại Giêrusalem và là thầy tế lễ trong đền thờ.

Ông cùng với dân sự và vua Giêhôgiakin bị bắt bắt làm phu tù đợt hai qua Babylôn.

Tại Babylôn Êxêchiên trở thành tiên tri của Chúa.

Giêrêmi làm tiên tri tại Giêrusalem 35 năm trước đó, và Đaniên bị lưu đài đợt nhất qua Babylôn 9 năm trước đó.

Tiên tri Êxêchiên có nhắc đến tiên tri Đaniên 3 lần (14, 28).

Tiên tri Đaniên và Êxêchiên đều trẻ tuổi hơn tiên tri Giêrêmi.Những Điểm Đặc Biệt:

Tiên tri Êxêchiên bắt đầu chức vụ tại Babylôn, ông đã nói lời tiên tri than trách về tội lỗi và sự trách phạt của xứ Giuđa.

Nhưng sau khi thành Giêrusalem bị tàn phá, Êxêchiên bắt đầu nói tiên tri về niềm hy vọng cho tương lai.

Ông an ủi dân sự và nhắc nhở họ hãy ăn năn những tội lỗi quá khứ và đừng lập lại những lỗi lầm đó, và Chúa sẽ phục hồi lại Ysơraên trong tương lai.

Hình ảnh Chúa sẽ hà hơi vào những bộ xương khô nói lên niềm hy vọng Chúa sẽ đem sự sống mới cho dân sự để xây dựng lại tương lai (37).

Êxêchiên kết thúc bằng tiên tri về hình ảnh được trở về Giêrusalem, và chi tiếc xây dựng lại đềnt thờ, thành Giêrusalem mới, và đất nước mới.Câu gốc: Êxêchiên 36:24-26

24 Ta sẽ thâu lấy các ngươi khỏi giữa các dân; Ta sẽ nhóm các ngươi lại từ mọi nước, và đem về trong đất riêng của các ngươi.

25 Ta sẽ rưới nước trong trên các ngươi, và các ngươi sẽ trở nên sạch; Ta sẽ làm sạch hết mọi sự ô uế và mọi thần tượng của các ngươi.

26 Ta sẽ ban lòng mới cho các ngươi, và đặt thần mới trong các ngươi.

Ta sẽ cất lòng bằng đá khỏi thịt các ngươi, và ban cho các ngươi lòng bằng thịt.Đề Tài Chính:

1.

Chúa luôn chán ghét và trách phạt tội lỗi.

2.

Đường lối của Chúa khác với đường lối của thế gian.

3.

Mỗi con cái Chúa phải chịu trách nhiệm về tội lỗi của mình.

4.

Mọi người phải chịu chung số phận với tội lỗi của tập thể và đất nước.

5.

Giống như người cha yêu thương con cái, Chúa sẽ kỷ luật và sửa phạt con dân Ngài.

6.

Lời Chúa hứa về sự tha thứ và phục hồi cho con dân Ngài chắc chắn sẽ xẩy ra.Mục lục:

1.

Chúa kêu gọi và sai Êxêchiên đi 1:1-3:27

2.

Phán xét cho tội lỗi của Giuđa 4:1-24:27

3.

Phán xét cho dân ngoại 25:1-32:32

4.

Lời hứa phục hồi Giêrusalem 33:1-39:29

5.

Đền thờ mới 40:1-48:35
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Đaniên (Daniel) 27​


Đaniên (Daniel) 27Mục đích: Lịch sử của Đaniên (Daniel) trung tín với Chúa trong mọi hoàn cảnh tại xứ Babylon.

Diễn tả quyền năng tối cao của Chúa trên cà trời đất, Ngài có quyền trên thiên nhiên, vậng mạng của đất nước, và chăm sóc dân sự Ngài.

Tác giả: Đaniên

Ngày viết: Khoảng năm 605-530 (B.C.)Bối Cảnh:

Sách Đaniên ghi lại lịch sử khoảng 60-70 năm lưu đài.

Đaniên bị lưu đài tại Babylôn trong thời vua Nebucátnếtsa, được ơn Chúa nên ông đã làm quan và làm tiên tri qua bốn đời vua Nêbucátnếtsa, Bênsátsa, Dariút (xứ Persia), và Siru.

Tên Đaniên có nghĩa là "Chúa là Đấng phán xét tôi".

Sách Đaniên còn có tên là sách Khải huyền của Cựu Ước (tiên tri về những ngày sau cùng – Apocalypse).

Đaniên là thanh niên bị bắt làm phu tù qua Babylôn trong đợt lưu đài lần thứ nhất, ông cùng các bạn được chọn và huấn luyện để trở thành những người hầu việc trong cung vua.

Đaniên được ơn Chúa nên ngày càng thành công trong chức vụ tiên tri, giải mộng, và làm quan cho vua.

Ông là người trung tín với Chúa trong mọi hoàn cảnh và chức vụ.

Ông nói tiên tri và làm chứng về Chúa cho cả người Ysơraên, vua và các quan, và dân sự người ngoại.

Đaniên là một người đặc biệt trung tín với Chúa, và trong Kinh Thánh không hề có điều gì tiêu cực hay tội lỗi nói về ông.

Vì sách Đaniên viết tại xứ ngoại ban nên phần lớn được viết bằng tiếng Aramaic thay vì tiếng Hêbơrơ như các sách Cựu Ước khác.Những Điểm Đặc Biệt:

Đaniên và ba bạn Hanania, Misaên, Asaria (1:7) – được lệnh phải ăn những thức ăn vua ban nhưng trái với luật Chúa, nhưng họ đã khôn ngoan từ chối.

Vì sự trung tín, họ đã được ban phước rất nhiều, Chúa cũng làm nhiều phép lạ để cứu họ khỏi sự hảm hại của những người bắt bớ vì ganh tị.

Sách Đaniên có rất nhiều phép lạ, các câu truyện anh hùng đức tin và sự trung tín với Chúa, nên nổi tiếng và vẫn được dùng trong các bài học kinh thánh và trường Chúa nhật: Đaniên giải mộng và tiên tri cho vua Nêbucátnếtsa (2), cho vua Bênsátsa (5), Bàn tay viết chử trên tường (5); Trung tín cầu nguyện và thờ phượng Chúa dầu bị cấm (6), giải thoát khỏi lò lửa (3); giải thoát khỏi hang sư tử (6); ...

Những đoạn tiên tri nổi tiếng: hình ảnh về bốn con thú – bốn xứ Babylôn, Persia, Hy lạp (Creek), và La mã (Rome) (7); con chiên và dê đực (7,8); Bảy mươi tuần lễ (9); và sự ban thưởng cho người công bình nơi Thiên quốc.Câu gốc: Đaniên 2:22

Chính Ngài tỏ ra những sự sâu xa kín nhiệm; Ngài biết những sự ở trong tối tăm và sự sáng ở với Ngài.Đề Tài Chính:

1.

Chúa hướng dẫn và dùng đời sống con dân Chúa và những người được chọn để thực hiện chương trình của Ngài, và làm vinh hiển danh Chúa.

2.

Các vương quốc ở thế gian thành công và thất bại, nhưng Thiên quốc của Chúa bền vững đời đời.

3.

Nếu hết lòng trung tín với Chúa, ơn phước và vinh hiển của Chúa sẽ giúp vượt qua mọi khó khăn và chiến thắng âm mưu của ma quỉ.

4.

Chúa quan tâm đến mọi vấn đề của đời sống con dân Ngài, ... ngay cả các thức ăn uống, và sự kiên ăn.

5.

Chúa là Đấng tể trị của quá khứ, hiện tại và tương lai – Ngài là Đấng đáng để mọi người tin tưởng và thờ phượng.Mục lục:

1.

Đaniên được huấn luyện tại Babylôn 1:1-1:21

2.

Đaniên và ba bạn dưới thời vua Nêbucátnếtsa 2:1-4:37

3.

Chữ viết trên tường 5:1-5:31

4.

Đức tin của Đaniên và hang sư tử 6:1-6:28

5.

Chiêm bao của Đaniên, khải tượng và sự cầu nguyện 7:1-9:27

6.

Đaniên tiên tri về tương lai của Ysơraên 10:1-12:13
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Ôsê (Hosea) 28​


Ôsê (Hosea) 28Mục đích: Diễn tả hình ảnh yêu thương của Đức Chúa Trời dành cho dân sự phạm tội.

Tác giả: Ôsê

Ngày viết: Khoảng năm 790-710 (B.C.).

Sách Ôsê ghi lại trong khoảng thời gian 45 năm.

Tiên tri Ôsê nói tiên tri cùng thời với các tiên tri Êsai, Amốt, và Michê.

Tiên tri Ôsê còn được gọi là "Tiên tri với trái tim khổ đau."

Bối Cảnh:

Ôsê làm tiên tri của miền bắc xứ Ysơraên khi vua Giêrôbôam II làm vua.

Và sau đó cũng nói tiên tri vùng miền nam xứ Giuđa qua các đời vua Ôxia, Giôtham, Acha và Êxêchia (Uzziah, Jotham, Ahaz, Hezekiah).

Sách tiên tri Ôsê viết về thời kỳ trước khi dân Ysơraên bị lưu đài qua xứ Asiri (Assyria).

Đất nước đang phồn thịnh về mặt vật chất, nhưng lại sa sút về tâm linh vì theo dân ngoại thờ thần Ba-anh và Át-tạt-tê (Baal, Ashtoreth), và cũng thờ bò vàng vua Giêrôbôam dã dựng tại Bêtên và Đan (Bethel và Dan).Những Điểm Đặc Biệt:

Đời sống cá nhân của tiên tri Ôsê là hình ảnh về những điều Chúa muốn ông nói tiên tri.

Theo lệnh của Chúa, Ôsê đã cưới kỵ nữ Gôme.

Nhưng thay vì trung tín và biết ơn tha thứ của chồng, Gôme đã trở lại với những người tình cũ.

Nhưng Ôsê vẫn trung tín, tha thứ và tìm mọi cách để đưa Gôme trở về với gia đình.

Lời tiên tri của Ôsê cũng phản ảnh qua tên của ba người con: Gít-rê-ên, Lô-Ruhama, và Lô-Ammi (Jezreel, Lo-Ruhamah, Lo-Ammi) (Đoạn 1).

Giống như Gôme, dân xứ Ysơraên cũng chạy theo các "người tình khác" (thờ thần tượng khác) thay vì trung tín trong hôn nhân với Đức Chúa Trời.

Nhưng dầu Ysơraên không trung tín và thờ thần tượng, Chúa vẫn tha thứ và tìm mọi cách để đem dân sự trở về thờ phượng Ngài.

Phần cuối sách Ôsê là chương trình và hình ảnh về sự tha thứ, phục hồi đức tin, và lời giao ước mới của Chúa.++ Chú thích: + (1:4) – con trai, Gít-rê-ên (Chúa sẽ làm tản lạc – Xachari 10:9). + (1:6) – con gái, Lô-Ruhama (không được yêu, không có sự thương xót tha thứ). + (1:9) – con trai, Lô-Ammi (không phải dân Ta).Câu gốc: Ôsê 3:1

Ðức Giê-hô-va bảo ta rằng: Hãy đi, lại yêu một người đàn bà tà dâm đã có bạn yêu mình, theo như Ðức Giê-hô-va vẫn yêu con cái Y-sơ-ra-ên, dầu chúng nó xây về các thần khác, và ưa bánh ngọt bằng trái nho.Đề Tài Chính:

+ 1.

Tình yêu của Đức Chúa Trời là vô điều kiện, đời đời, và biến đổi cuộc đời. + 2.

Chúa yêu chúng ta đến nỗi Ngài phải trách phạt để giúp con cái Ngài tránh xa tội lỗi. + 3.

Chúa ghét sự ngoại tình tâm linh lẫn thuộc thể. +4.

Không có gì (kể cả hành động của chúng ta) có thể chia cách chúng ta khỏi tình yêu thương và sự thương xót của Chúa. + 5 Chúa quan tâm đến tất cả mọi vấn đề của con cái Ngài, kể cả hạnh phúc trong hôn nhân. + 6.

Sự thiếu vắng tình yêu trong đời sống cá nhân sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn sự đau buồn của Chúa khi chúng ta từ chối tình yêu của Ngài.Mục lục:

1.

Ôsê được Chúa bảo đi cưới Gôme 1:1-3:5

2.

Ysơraên phạm tội tà dâm thuộc linh 4:1-6:3

3.

Ysơraên bị phán xét vì không ăn năn 6:4-10:15

4.

Chúa yêu Ysơraên và hứa sẽ phục hồi Ysơraên 11:1-14:9
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Giôên (Joel) 29​


Giôên (Joel) 29Mục đích: Nhắc nhở và cảnh cáo dân sự hãy từ bỏ tội lỗi và trở về với Chúa, Ngài đang kiên nhẫn và trì hoãn sự trách phạt.

Tác giả: Giôên.

Tên Giôên có nghĩa "Đức Giêhôva là Đức Chúa Trời."

Tiên tri Giôên còn được gọi là "Tiên tri của Ngũ tuần." (Ngày Đức Thánh Linh giáng xuống trong Tân Ước, Ngày lễ cảm tạ Chúa trong tuần lễ thứ bảy sabát sau mùa gặt).Ngày viết: Khoảng năm 835-800 (B.C.).

Lời tiên tri của Giôên được ứng dụng cho đến khi thành Jêrusalem được xây dựng lại.Bối Cảnh:

Sách tiên tri Giôên viết trong bối cảnh xứ Giuđa bị nạn cào cào tàn phá: mùa màng, vường tược, cây cối, ...

Giôên dùng hình ảnh của cào cào để cảnh cáo về sự tấn công của quân đội ngoại ban vì tội lỗi của dân sự.Những Điểm Đặc Biệt:

Sự tàn phá kinh khiếp của cào cào tiếp theo nhiều mùa hạn hán khắp đất nước.

Tiên tri Giôên dùng hình ảnh của tai họa để nhắc nhở dân sự hãy ăn năn tội và trở về cùng Chúa, nếu không quân đội ngoại ban sẽ tấn công và cũng gây sự tàn phá giống như vậy.

Giôên kêu gọi dân sự và các lãnh đạo tôn giáo hãy hạ mình xuống, kiên ăn, cầu nguyện, và tìm kiếm sự tha thứ của Chúa.

Nếu mọi người đáp ứng lại lời tiên tri, Chúa sẽ hồi phục và ban phước cho xứ sở về tâm linh lẫn vật chất.

Nhưng Ngày của Chúa sẽ đến, khi đó sự kinh khiếp về cào cào sẽ rất nhỏ nhặt khi so sánh với sự phán xét và trách phạt của Chúa.

Sau cùng, Giôên tiên tri về thành Jêrusalem sẽ được phục hồi và thịnh vượng trở lại.Câu gốc: Giôên 2:12-13

12 Ðức Giê-hô-va phán: Bây giờ cũng hãy hết lòng trở về cùng Ta, kiêng ăn, khóc lóc và buồn rầu.

13 Hãy xé lòng các ngươi, và đừng xé áo các ngươi.

Khá trở lại cùng Giê-hô-va Ðức Chúa Trời các ngươi; vì Ngài là nhân từ và hay thương xót, chậm giận và giàu ơn, đổi ý về sự tai vạ.Đề Tài Chính:

+1.

Nếu không có sự ăn năn, sự phán xét và trách phạt chắc chắn sẽ đến. + 2.

Đức tin thật không phải dựa trên sự thành công và vật chất — vì có thể đánh mất dễ dàng — nhưng phải dựa vào Đức Chúa Trời toàn năng. + 3.

Đôi khi Chúa dùng thiên tai, sự đau thương khổ nạn, hay những việc xảy ra chung quanh để đem chúng ta trở lại gần gũi với Ngài. + 4.

Lời Giao Ước của Đức Chúa Trời với con dân Ngài là lẽ thật và tồn tại đời đời.Mục lục:

1.

Sự tàn phá của cào cào (châu chấu) 1:1-2:11

2.

Chúa thương xót và tha thứ cho sự ăn năn 2:12-2:27

3.

Sự phán xét cuối cùng và chiến thắng của Chúa 2:28-3:21
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Amốt (Amos) 30​


Amốt (Amos) 30Mục đích: Thông báo sự trách phạt của Chúa cho xứ Giuđa, vì tội tự mãn, thờ thần tượng và áp bức người nghèo khổ.

Tác giả: Amốt.

Tiên tri Amốt còn được gọi là "Cây vả rừng của miền nam" và "Người chăn chiên vùng Tekoa, xứ Giuđa."

Theo truyền thuyết, ông có thể là cha của tiên tri Êsai (2 Các Vua 19:2,20,...)

(++ "7:14 A-mốt trả lời cho A-ma-xia rằng: Ta không phải là đấng tiên tri, cũng không phải con đấng tiên tri; nhưng ta là một kẻ chăn, sửa soạn những cây vả rừng.

7:15 Ðức Giê-hô-va đã bắt lấy ta từ sau bầy, và Ðức Giê-hô-va phán cùng ta rằng: 'Hãy đi nói tiên tri cho dân Y-sơ-ra-ên Ta.'"Ngày viết: Khoảng năm 760-753 (B.C.).

Trong khoảng thời gian 7-10 năm.Bối Cảnh:

Amốt là người chăn chiên và hái trái cây tại vùng Tekoa (phía nam vùng Bếtlêhem).

Chúa đã kêu gọi ông làm tiên tri dầu ông không phải là người học thức hay thuộc dòng họ của các thầy thông giáo (người Lêvi).

Chúa đã dùng ông làm tiên tri cho xứ Ysơraên miền bắc.

Lời tiên tri của ông nói về tai họa sắp xảy ra và sự lưu đài của dân sự vì tội lỗi và không ăn năn.

Lời tiên tri của ông không được chú ý và coi thường vì đây là thời gian thịnh vượng của xứ Ysơraên.

Amốt làm tiên tri trong thời vua Giêrôbôam II làm vua xứ Ysơraên, và vua Ôxia làm vua xứ Giuđa, khoảng 40 năm trước khi Ysơraên bị lưu đài qua xứ Asiri.

Các tiên tri đương thời với ông là Êsai, Ôsê, và Michê.Những Điểm Đặc Biệt:

Amốt tiên tri rằng bên ngoài xứ Ysơraên thành công, giàu có, và quyền lực; nhưng bên trong (tâm linh) đất nước đang sa sút tệ hại.

Lời cảnh cáo của Amốt về tội lỗi với dân sự rất nhiều: Sự quên lãng Lời Chúa, thờ thần tượng (ngoại ban), tham lam, các lãnh đạo bất công, hối lộ, và hà hiếp người ngèo khổ, ...

Amốt cũng tiên tri sự phán xét của Chúa cho các nước lân bang, xứ Giuđa của ông, và nhất là xừ Ysơraên.

Hình ảnh tiên tri của ông chỉ với đề tài chính: Sự phán xét đã gần kề.

Sau cùng, Chúa có lời hứa với Amốt về tương lai, Ngài sẽ phục hồi lại đất nước và dân sự còn xót lại.Câu gốc: Amốt 5:24

Thà hãy làm cho sự chánh trực chảy xuống như nước, và sự công bình như sông lớn cuồn cuộn.Đề Tài Chính:

+ 1.

Vì Đức Chúa Trời là Đấng Công Bình đời đời, Ngài muốn con dân Ngài cũng sống một đời sống công bình. + 2.

Chúa luôn chán ghét tội lỗi. + 3.

Cái giá phải trả cho tội lỗi và không ăn năn rất là đắt. + 4.

Chúa thường chọn những người hầu việc Ngài, mà thế gian không hiểu và từ chối. + 5.

Chúa muốn những người được kêu gọi phải có trách nhiệm nhiều hơn trước mặt Chúa và dân sự. + 6.

Sự cảnh cáo và phán xét của Chúa là chắc chắn. + 7.

Những ai biết kính sợ và vâng lời Chúa sẽ nhận được ân điển và phước hạnh trong đời nầy và đời đời.Mục lục:

1.

Chúa phán xét các nước lân bang của Ysơraên 1:1-2:5

2.

Chúa phán xét Ysơraên 2:6-6:14

3.

Amốt có năm sự khải thị 7:1-9:10

4.

Chúa hứa sẽ hồi phục Ysơraên 9:11-9:15
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Ápđia (Obadiah) 31​


Ápđia (Obadiah) 31Mục đích: Cho biết Chúa sẽ đoán xét những người làm hại dân sự Ngài.

Tác giả: Ápđia.

Tên Ápđia có nghĩa "Người hầu việc Chúa."

Ngày viết: Khoảng năm 848-840 (B.C.).

Sách tiên tri Ápđia được viết vào thời gian thành Jêrusalem đang bị tấn công và tàn phá bởi kẻ thù. (Vào năm 848-840 B.C., nếu là dân Philitin và Arabi; hoặc vào khoảng năm 586 B.C., nếu vào thời vua Nếtbucátnếtsa, xứ Babylon xâm lấn).

Thời gian diễn ra qua lời tiên tri Ápđia không nhất định, có thể trải qua cả ngàn năm.Bối Cảnh:

Sách tiên tri Ápđia là sách ngắn nhất trong Cựu Ước, chỉ có 21 câu.

Ápđia nói tiên tri về sự phán xét của Chúa với dân Êđôm vì tội lỗi của họ chống lại Chúa và dân sự Ngài.

Dân Êđôm là dòng họ của Êsau, và dân Ysơraên (Giuđa) là dòng họ của người em sinh đôi Giacốp.

Sự tranh chấp của hai anh em đã truyền qua nhiều thế hệ hơn cả ngàn năm.

Vì sự tranh chấp nầy, dân Êđôm đã cấm không cho dân Ysơraên đi qua xứ họ trong thời kỳ lưu lạc trong samạc sau khi rời khỏi xứ Êdíptô.

Sự kiêu hãnh và tự mãn của dân Êđôm bị Chúa cảnh cáo và phán xét cách nghiêm khắc.Những Điểm Đặc Biệt:

Ápđia tiên tri lời sau cùng cho xứ Êđôm, và họ sẽ bị phán xét và hủy diệt hoàn toàn.

Dân Êdôm rất kiêu hãnh và vui mừng khi khi thấy dân Ysơraên bị khổ nạn.

Khi Ysơraên bị quân thù tấn công và yêu cầu dân Êđôm giúp đở thì họ từ chối mà còn giúp kẻ thù tấn công Ysơraên (Câu 10-14).

Sau cùng Chúa hứa sẽ có giải cứu dân sự Ngài trên núi Siôn, còn nước thì thuộc về Đức Chúa Trời.Câu gốc: Ápđia 15

Vì ngày của Ðức Giê-hô-va đã gần trên hết thảy các nước: bấy giờ người ta sẽ làm cho ngươi như chính mình ngươi đã làm; những việc làm của ngươi sẽ đổ lại trên đầu ngươi.Đề Tài Chính:

+ 1.

Chúa sẽ giúp chúng ta chiến thắng nếu hết lòng trung tín với Ngài. + 2.

Đừng làm như Êđôm, chúng ta cần giúp người khác khi họ gặp hoạn nạn, nhất là anh chị em trong Chúa. + 3.

Như người cha yêu thương, Chúa đôi khi cần sửa phạt con cái Ngài. + 4.

Sự kiêu hãnh và tự mãn sẽ dẫn đến tội lỗi; (con dân Chúa không có gì để kiêu hãnh ngoài tình yêu thương và sự cứu rỗi của Chúa Jêsus Christ đã hy sinh cho chúng ta.) + 5.

Tình yêu thương tha nhân rất dễ dàng, nhưng cần có sự giúp đở và quyền năng Chúa hướng dẫn để yêu người lân cận.Mục lục:

1.

Tiên tri về sự phán xét cho Êđôm 1-9

2.

Tội lỗi của Êdôm 10-14

3.

Chúa báo oán trên Êđôm 15-18

4.

Ysơraên chiếm lấy Êđôm 19-21
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Giôna (Jonah) 32​


Giôna (Jonah) 32Mục đích: Bày tỏ sự tha thứ và ân điển của Chúa dành cho mọi người biết ăn năn, kể cả người ngoại ban.

Tác giả: Giôna

Ngày viết: Khoảng năm 793-753 (B.C.)Bối Cảnh:

Giôna là tiên tri duy nhất trong Cựu Ước từ vùng Galilê.

Ông sinh ra tại Ysơraên và lớn lên tại thành Gát Hêphe (Gath Hepher), cách thành Nazarét khoảng 3 dặm.

Giôna được Chúa giao cho sứ mạng nói tiên tri cho xứ Asiri (Assyria) tại thủ đô Ninive (Ninveh).

Trách nhiệm nầy là điều khó khăn lớn cho Giôna vì dân Asiri rất tàn bạo, hay tấn công các nước lân bang, và là kẻ thù lâu đời của người Ysơraên.

Vua Giêrôbôam II đang trị vì xứ Ysơraên. (Chú Thích: 1 dặm (miles) = 1,609 cây số (km)).Những Điểm Đặc Biệt:

Sự sợ hãi và lòng kiêu hãnh đã khiến Giôna chạy trốn Chúa.

Ông không muốn vâng lời Chúa đi nói tiên tri để cứu kẻ thù, ông nghĩ rằng Chúa sẽ không hủy diệt dân thành Ninive như Lời Ngài đã cảnh cáo.

Ông đã lên tàu đi về hướng Tarêsi (Tarshish), ngược hướng với thành Ninive.

Sau đó tàu gặp cơn bảo lớn, người trên tàu đã bắt thăm coi ai là người đã khiến gây ra tai họa, và Giôna bị chỉ ra.

Ông thú tội đã trốn Chúa và yêu cầu họ quăng ông xuống biển để cứu những người trên tàu, họ đã làm như vậy, và ông đã bị một con cá rất lớn nuốt vào bụng.

Trong bụng cá 3 ngày đêm (1:17), Giôna đã ăn năn tội với Chúa, và con cá đã nhã ông ra trên đất liền.

Sau đó Giôna đã đi 500 dặm đến thành Ninive, nói tiên tri, Vua, triều đình và dân sự đã ăn năn tội dẫn đến cuộc phục hưng lớn (3).

Nhưng Giôna lại có thái độ bất mãn vì dân thành Ninive đã ăn nặn tội.

Nhưng Chúa đã dùng cây dưa cao, con sâu, nắng gắt và gió để dạy cho Giôna biết rằng Ngài là Đức Chúa Trời yêu thương và hay thương xót tội nhân.+ "Con cá lớn, sự phục hưng."

Ý nghĩa của con cá nuốt Giôna để nói lên Chúa luôn tìm mọi cách để nhắc nhở và cứu giúp Giôna.

Điều nầy giúp Giôna có cơ hội ăn năn tội và được phục hồi lại chức vụ của mình.

Nhiều người cho rằng sự phục hưng của thành Ninive là công cuộc truyền giáo thành công nhất trong thời Cựu Ước.Câu gốc: Giôna 4:11

Còn Ta, há không đoái tiếc thành lớn Ni-ni-ve, trong đó có hơn mười hai vạn người không biết phân biệt tay hữu và tay tả, lại với một số thú vật rất nhiều hay sao?Đề Tài Chính:

+ 1.

Không ai thành công trong việc trốn Chúa...

Ngài luôn biết rõ mọi tư tưởng và hành động của mọi người. + 2.

Chúa thường làm những việc vĩ đại qua những người không xứng đáng và ít được chọn nhất. + 3.

Những gì loài người nghĩ là không thể được thường là cơ hội để Chúa chứng minh quyền năng của Ngài. + 4.

Bất kể lòng yêu nước hay sự thù hận của chúng ta ...

đừng bao giờ để xứ sở hay bất cứ người nào lên trên sự kêu gọi của Chúa. + 5.

Bất kể chúng ta là ai, dân tộc nào, hay đã làm gì...

Chúa luôn yêu thương mọi người. + 6.

Luôn vui mừng khi người khác tin Chúa và được cứu là kinh nghiệm Chúa muốn chúng ta có đồng một mục đích và tâm tình với Ngài. + 7.

Đôi khi Chúa có thể dùng thiên nhiên, loài vật, khí hậu,... hay bất điều gì trong sự sáng tạo của Ngài để giúp chúng ta gần gũi và biết rõ về Ngài hơn.Mục lục:

1.

Giôna chạy trốn Chúa 1:1-1:17

2.

Giôna được giải cứu khỏi bụng cá 2:1-2:10

3.

Giôna vâng lời Chúa và đi đến Ninive 3:1-3:10

4.

Giôna tức giận vì sự thương xót và tha thứ của Chúa cho thành Ninive 4:1-4:11
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Michê (Micah) 33​


Michê (Micah) 33Mục đích: Cảnh cáo về sự đoán phạt của Chúa sẽ đến, và kêu gọi sự ăn năn, quay về với Chúa để được tha thứ.

Tác giả: Michê

Ngày viết: Khoảng năm 735-698 (B.C.)Bối Cảnh:

Michê là tiên tri của dân dã (đơn giản, thẳng thắng và có hiệu lực).

Ông từ thành phố Môrêsét (Moresheth) của vùng Giuđa, khoảng 25 dặm đông nam của Jêrusalem.

Mục vụ tiên tri của Michê gồm các vùng Giôtham, Acha, và Êxêchia (Jotham, Ahaz, Hezekiah).

Đây là thời kỳ sóng gió của đất nước với sự bắt bớ, tham lam, và bóc lột.

Xứ Ysơraên và Giuđa đang sống trong tội lỗi mặc dầu đang giàu có, vì thế lời tiên tri của Michê bị coi thường, không vui lòng và không phổ biến.Những Điểm Đặc Biệt:

Lời tiên tri của Michê về tội lỗi trực tiếp cho dân sự thành Jêrusalem và Samari, thủ đô của Giuđa và Ysơraên.

Sự phạm tội của những người cai trị, các tiên tri giả, các nhà lãnh đạo tôn giáo và các nhà buôn là nguyên nhân chính Chúa cảnh cáo Ngài sẽ đoán phạt đất nước.

Nhưng trong sự phán xét, Michê cũng nói tiên tri về Đấng Mêsi sẽ sanh ra tại thành Bếtlêhem (Bethlehem) (5:1) — 700 năm trước khi Chúa Jêsus Christ sanh ra.

Bếtlêhem nhỏ bé đã trở thành bất tử bởi lời tiên tri nầy.

Qua lời tiên tri của Michê, Chúa cũng hứa: Sau sự đoán phạt, những người còn xót lại và đất nước sẽ được phục hồi, và núi Siôn sẽ lại vương cao (4:7).+ "Sự công bình, thương xót, và hạ mình" là những lời tiên tri của Michê kêu goi dân sự hãy công bình trong hành động, có tình yêu thương và thương xót lẫn nhau, và hạ mình xuống bước đi với Chúa. (6:8 – câu gốc).+ Michê 5:1 (5:2) "Hỡi Bết-lê-hem Ép-ra-ta, ngươi ở trong hàng ngàn Giu-đa là nhỏ lắm, song từ nơi ngươi sẽ ra cho ta một Ðấng cai trị trong Y-sơ-ra-ên; gốc tích của Ngài bởi từ đời xưa, từ trước vô cùng."

Câu gốc: Michê 6:8

Hỡi người!

Ngài đã tỏ cho ngươi điều gì là thiện; cái điều mà Ðức Giê-hô-va đòi ngươi há chẳng phải là làm sự công bình, ưa sự nhân từ và bước đi cách khiêm nhường với Ðức Chúa Trời ngươi sao?Đề Tài Chính:

+ 1.

Chúa luôn cảnh cáo trước khi phán xét để ai biết ăn năn sẽ tránh được sự sầu khổ và đoán phạt. + 2.

Sự phán xét của Chúa là chắc chắn nếu lời tiên tri cảnh cáo bị coi thường và không có sự hối cải. + 3.

Chúa kỷ luật và đoán phạt vì Ngài yêu chúng ta. + 4.

Chúa biết tội lỗi sẽ hủy diệt con người, và Ngài muốn cứu và làm con người được trọn ven trong sự vâng lời... + 5.

Sau sự đoán phạt, Chúa hứa sẽ phục hồi những ai biết ăn năn và trung tín với Ngài.Mục lục:

1.

Khải tượng của Michê về sự phán xét cho Samari và Giêrusalem 1:1-1:16

2.

Phán xét cho các lãnh đạo và tiên tri 2:1-3:12

3.

Vua Cứu Rỗi sẽ đến 4:1-5:9

4.

Chúa phán xét và ban phước cho Ysơraên 5:10-7:20
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Nahum (Nahum) 34​


Nahum (Nahum) 34Mục đích: Thông báo sự trừng phạt của Chúa cho xứ Asiri (Assyria), và an ủi dân sự Ngài đang bị áp bức.

Tác giả: Nahum

Ngày viết: Khoảng năm 663-612 (B.C.)Bối Cảnh:

Sách Nahum là lịch sử tiếp theo của sách Giôna.

Trong sách Giôna, dân thành Ninive (thủ phủ xứ Asiri) đã ăn năn tội dẫn đến cuộc phục hưng lớn, và Chúa đã dời lại sự phán xét dành cho họ.

Nhưng 150 năm sau, Ninive lại trở nên thành phố tội lỗi nhiều hơn ngày xưa.

Lúc nầy xứ Asiri đang trong thời cực thịnh, rất là kiêu hãnh, giàu có và quyền thế.

Nahum, nhà tiên tri từ vùng Êncót (Elkosh) (1:1), được Chúa giao trách nhiệm nói tiên tri về sự phán xét Chúa dành cho thành Ninive và Ngài sẽ an ủi dân sự Ysơraên.Những Điểm Đặc Biệt:

Asiri đã liên tục tấn công và chiếm đóng các nước lân bang.

Dân Asiri là dân tàn ác — hung dữ, bướng bỉnh, và vô đạo lý — tội lỗi của họ đối với các nước lân bang và dân sự Chúa đã dẫn đến sự phán xét của Chúa.

Nahum tiên tri về sự hủy diệt của thành Ninive, điều nầy xảy ra vài năm sau khi nước lục của sông Hiđêke (Tigris) đã làm vở đê và phá hủy phần lớn tường thành vĩ đại bao bọc Ninive.

Quân của Babylôn nhờ đó đã tấn công vào thành.

Sự hủy diệt của Ninive là kết thúc, còn sự đoán phạt và tàn phá của xứ Giuđa là tạm thời và sẽ được Chúa phục hồi.+ "Sự phẩn nộ, sự an ủi của Chúa."

Qua cái nhìn của con người Ninive là thành phố vững chắc và quyền lực.

Tường thành bọc chung quanh thành cao khoảng 30 mét (100 feet) — chiều rộng trên mặt thành có thể cho sáu xe ngựa chạy được — và bên trong còn một vách thành dầy thêm khoảng 18 mét.

Thành có khoảng gần 200 tháp canh cao hơn tường thành 30 mét.

Nhưng sự vững chắc và kiêu hãnh của thành Ninive không thể tránh khỏi sự phẩn nộ và trách phạt của Chúa.

Tiên tri Nahum luôn có lời an ủi cho dân sự Ngài: Chúa sẽ đoán xét kẻ có tội — "Ðức Giê-hô-va chậm giận và có quyền lớn; nhưng Ngài chẳng cầm kẻ mắc tội là vô tội." (1:3).Câu gốc: Nahum 1:7-9

7 Ðức Giê-hô-va là tốt lành, làm đồn lũy trong ngày hoạn nạn, và biết những kẻ ẩn náu nơi Ngài.

8 Nhưng Ngài dùng nước lụt hủy diệt chỗ kẻ ác, và đuổi kẻ thù nghịch mình vào sự tối tăm.

9 .

Các ngươi sẽ lập mưu gì nghịch cùng Ðức Giê-hô-va?

Ngài sẽ diệt hết cả, sẽ chẳng có tai nạn dậy lên lần thứ hai.Đề Tài Chính:

+ 1.

Đức Chúa Trời kiên nhẫn và chậm giận. + 2.

Lời ngợi khen Chúa từ môi miệng và tấm lòng thành qua hành động sẽ giúp chúng ta thờ phượng Chúa trong lẽ thật. + 3.

Một người với sự trợ giúp của Chúa còn hơn cả số đông. + 4.

Lời hứa và tiên tri của Chúa là chắc chắn... cho sự ban phước hay phán xét. + 5.

Con dân Chúa nên học kinh nghiệm không phải nơi sự khôn ngoan và sức mạnh của chính mình hay con người nhưng ... từ Đức Chúa Trời quyền năng và Lời Kinh Thánh. + 6.

Sự trả thù thuộc về Chúa mà thôi (Phục Truyền 32:35; Rôma 12:19).Mục lục:

1.

Khải tượng của Nahum về quyền năng và sự giải cứu của Chúa cho Giuđa 1:1-1:14

2.

Sự hủy diệt thành Ninive 1:15-2:13

3.

Lý do thất bại của Ninive 3:1-3:19
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Habacúc (Habakkuk) 35​


Habacúc (Habakkuk) 35Mục đích: Bày tỏ quyền tối cáo và sự kiểm soát của Chúa trên thế gian mặc dù tội lỗi đang lan tràn khắp nơi.

Tác giả: Habacút

Ngày viết: Khoảng năm 609-589 (B.C.)Bối Cảnh:

Tiên tri Habacúc được Chúa sai nói tiên tri cảnh cáo dân sự Giuđa về sự phán xét sẽ đến.

Những ngày trước khi bị chiếm đóng và lưu đài, xứ Giuđa đang sống trong sự bạo động vì tội lỗi đang lan tràn khắp nơi.

Habacúc từ xứ Giuđa, là tiên tri đương thời với tiên tri Giêrêmi.Những Điểm Đặc Biệt:

Habacúc đang chứng kiến sự bỏ đạo, sự hối lộ và bóc lộc của dân xứ Giuđa, ông đã cầu nguyện nói chuyện với Chúa.

Ông hỏi Chúa tại sao Ngài lại làm ngơ để tội lỗi lan tràn khắp nơi.

Chúa trả lời Ngài sẽ cho xứ Babylôn xâm lấn và ngọn roi trách phạt lên xứ Giuđa.

Nhưng điều nầy càng làm Habacúc phiền lòng và thắc mắc: Tại sao Chúa lại cho phép một dân tàn bạo và tội lỗi hơn đến trách phạt xứ Giuđa?

Chúa cho Habacúc sự thông sáng để hiểu thấu về đường lối tốt đẹp của Ngài khác với loài người.

Đức Chúa Trời là thiện, công bình, và thông sáng, và trách nhiệm của con người là đức tin vào sự sáng tạo và luât pháp tốt đẹp của Ngài.

Chúa cũng cho Habacúc biết sự phán xét và hủy diệt của Ngài dành cho tôi lỗi của xứ Babylôn.

Habacúc học được bài học về sự luôn trung tín và sự ngợi khen đường lối toàn thiện của Đức Chúa Trời.Câu gốc: Habacúc 3:2

Hỡi Ðức Giê-hô-va!

Tôi đã nghe danh tiếng Ngài thì tôi sợ hãi.

Hỡi Ðức Giê-hô-va! xin Ngài lại khiến công việc Ngài dấy lên giữa các năm, Tỏ ra cho biết giữa các năm; Khi Ngài đang giận, xin hãy nhớ lại sự thương xót!Đề Tài Chính:

+ 1.

Lẽ thật suốt cả Kinh Thánh cho con dân Chúa biết Ngài ghét tội lỗi, không điều đình và thỏa hiệp với tội lỗi, nhưng Ngài luôn yêu tội nhân. + 2.

Dầu bất cứ việc gì xảy ra, hay hoàn cảnh như thế nào, chúng ta phải luôn trung tín, tin tưởng, và Ngợi khen danh thánh của Chúa. + 3.

Một cuộc đời sống bởi đức tin sẽ luôn được phước hạnh trong ân điển và hạnh phúc Chúa ban. + 4.

Chúng ta có thể cầu nguyện với Chúa bất cứ điều gì ... kể cả những sự ghi ngờ và sợ hãi. + 5.

Nếu chúng ta càng hiểu về Đấng Tạo Hóa (qua Kinh Thánh, kinh nghiệm bản thân, và những lời chứng), chúng ta sẽ càng có sự thông sáng và hiểu biết về chương trình và mục đích tốt đẹp Ngài dành cho sự tạo dựng của Ngài.Mục lục:

1.

Habacút phàn nàn về sự bất công 1:1-1:4

2.

Chúa trà lời 1:5-1:11

3.

Habacút phàn nàn về người gian ác đang thắng thế 1:12-2:1

4.

Chúa trả lời 2:2-2:20

5.

Habacút cầu nguyện ca ngợi Chúa 3:1-3:19
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Sôphôni (Zephaniah) 36​


Sôphôni (Zephaniah) 36Mục đích: Cảnh cáo sự tự mãn của dân sự và kêu gọi họ hãy trở lại trong sự ăn năn vâng phục Chúa.

Tác giả: Sôphôni

Ngày viết: Khoảng năm 640-612 (B.C.)Bối Cảnh:

Tiên tri Sôphôni (đương thời với tiên tri Giêrêmi), sống tại Jêrusalem. làm tiên tri xứ Giuđa trong thời vua trẻ Giôsia (Josiah), trong những năm sau cùng trước khi Giuđa bị chiếm đóng.

Giôsia là một vua trẻ yêu mến Chúa, có chịu ảnh hưởng của tiên tri Sôphôni, vua đã làm nhiều cuộc cải cách để phục hồi sự thờ phượng Đức Chúa Trời, và phá bỏ các thần tượng nơi cao.

Nhưng sự cải cách tôn giáo vẫn không đủ để giúp dân sự quay về với Chúa.

Xứ Giuđa ngày càng nhiều người bỏ đạo và tội lỗi lan tràn.

Sôphôni tiên tri về sự phán xét của Chúa sẽ đến với xứ Giuđa trong tương lai gần và các thế hệ mai sau.

Sôphôni có thể là cháu chít của vua Êxêchia (Hezekiah) xứ Giuđa.Những Điểm Đặc Biệt:

Sách Sôphôni nói tiên tri về sự phán xét.

Tiên tri Sôphôni đã dùng hình ảnh để diễn tả trong 53 câu của sách về sự trách phạt và tàn phá sẽ xảy ra cho xứ Giuđa, Phalêtin, Môáp, Ammôn, Cusơ, và Asiri.

Tội lỗi dẫn đến sự xâm lăng và tàn phá cho thành Jêrusalem xứ Giuđa đã được nói nhiều.

Nhưng Chúa sẽ ban ơn phước trong tương lai cho những ai biết kính sợ và quay về với Chúa, không phân biệt người Giuđa hay người ngoại bang.

Lời hứa Chúa sẽ giữ lại một số dân cho Ysơraên, và Ngài sẽ hồi phục lại đất nước, và cả thế giới sẽ biết đến danh Chúa và ngợi khen Ngài (3).Câu gốc: Sôphôni 2:3

Hỡi các ngươi là mọi kẻ nhu mì của đất, làm theo mạng lịnh của Chúa, hãy tìm kiếm Ðức Giê-hô-va, tìm kiếm sự công bình, tìm kiếm sự nhu mì, hoặc giả các ngươi sẽ được giấu kín trong ngày thạnh nộ của Ðức Giê-hô-va.Đề Tài Chính:

+ 1.

Đức Chúa Trời không có thành kiến hay kỳ thị...

Ngài ghét tội lỗi và yêu mến những ai biết kính sợ vâng lời Ngài, bất kể họ là ai. + 2.

Chúa muốn con dân Ngài có tấm lòng thánh sạch, không qua sự giả hình hình thức bề ngoài. + 3.

Ngày phán xét của Chúa sẽ đến, và ngày đó sẽ lớn hơn bất cứ sự kiện nào đã xảy ra cho con người. + 4.

Sự tha thứ và phục hồi hòa thuận lại với Chúa được ban cho tất cả mọi người có tấm lòng chân thật ăn năn tội.Mục lục:

1.

Chúa phán xét Giuđa 1:1-2:3

2.

Chúa phán xét các nước lân bang của Giuđa 2:4-3:8

3.

Chúa phục hồi Giuđa 3:9-3:20
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Aghê (Haggai) 37​


Aghê (Haggai) 37Mục đích: Kêu gọi dân sự hãy hoàn tất việc xây dựng lại đền thờ Đức Chúa Trời.

Tác giả: Aghê

Ngày viết: Khoảng năm 530 (B.C.)Bối Cảnh:

Đã nhiều năm qua từ khi Xôrôbabên (Zerubbabel) (quan tổng đốc) và Giôsuê (thầy tế lễ cả) hướng dẫn dân sự bị lưu đài trở về Jêrusalem lần đầu, với mục đích xây dựng lại đền thờ Đức Chúa Trời.

Aghê dầu tuổi đã cao, cũng trở về trong lúc đó.

Lúc nầy dân sự với tinh thần hăng say lúc ban đầu đang gặp khó khăn.

Họ cho phép kẻ thù và những người chống đối nói lời tiêu cực làm họ nản lòng, công thêm khó khăn về vật chất, và nhiều người đang bận xây cất và sửa sang nhà riêng của mình, khiến họ phải tạm ngưng việc xây dựng đền thánh sau khi chỉ xây xong cái nền của đền thờ.

Thần của Đức Chúa Trời đã cảm động tiên tri Aghê để ông nhắc nhở và khuyến khích dân sự hãy trở lại tiếp tục xây dựng đền thánh.Những Điểm Đặc Biệt:

Tiên tri Aghê dầu tuổi đã cao, ông vẫn vâng lời Chúa, khuyên bảo và khuyến khích dân sự tiếp tục trở lại xây dựng đền thánh sau khi bị tạm ngưng.

Cách tốt nhất để nhắc nhở dân sự là Aghê nói về ơn phước Chúa sẽ ban cho những ai biết đặt Chúa trên hết trong cuộc đời, và hình ảnh về sự vinh hiển của Chúa sẽ ngự xuống nơi đền thánh sau khi được hoàn tất.

Dầu Aghê nói tiên tri với niềm trông cậy, nhưng cũng có lời cáo trách về việc Chúa sẽ phán xét về tội lỗi của dân sự, và khuyên họ hãy ăn năn.

Xorôbabên và Giôsuê cũng được giao trách nhiệm phải có đức tin vào sự hướng dẫn của Thần Đức Chúa Trời trong sự lãnh đạo dân sự.

Lời tiên tri trong đoạn cuối cũng nhắc đến Đức Chúa Trời sẽ cai trị đời đời, và những người hầu việc Ngài như Xôrôbabên sẽ được ban thưởng sau khi giúp dân sự xây dựng xong đến thánh.Câu gốc: Aghê 1:4

Nay có phải là thì giờ các ngươi ở trong nhà có trần ván, khi nhà Ta hoang vu sao?Những Điểm Đặc Biệt:

+ 1.

Đề kế thúc việc xây dựng...

Phải có sự bắt đấu và liên tục. + 2.

Công việc chỉ xong phân nữa, là công việc dỡ dang. + 3.

Nếu ai biết giao phó cuộc đời và công việc theo đường lối Chúa, Ngài sẽ ban phước và hướng dẫn cho mỗi bước đi. + 4.

Hãy cẩn thận tránh những sự thỏa hiệp không đẹp lòng Chúa. + 5.

Đôi khi chúng ta chỉ thỏa lòng với điều tốt... khi chúng ta có thể đạt đến điều tốt nhất. + 6.

Sự thành công vật chất theo tiêu chuẩn thế gian không có sự thỏa lòng lâu dài khi chúng ta bỏ qua sự hướng dẫn và tiêu chuẩn thuộc linh của Chúa.Mục lục:

1.

Aghê truyền lệnh Chúa để xây lại Đền Thờ 1:1-1:15

2.

Sự vinh hiển của Đền Thờ mới 2:1-2:9

3.

Lời hứa ban phước 2:10-2:10

4.

Chúa chiến thắng và khen thưởng Xôrôbabên 2:20-2:23
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Xachari (Zechariah) 38​


Xachari (Zechariah) 38Mục đích: Đem niềm hy vọng đến cho dân sự Chúa qua tiên tri về Đấng Mêsi sẽ đến để cứu chuộc mọi người.

Tác giả: Xachari

Ngày viết: Khoảng năm 520-518 (B.C.)Bối Cảnh:

Khoảng hai tháng sau khi Aghê nói tiên tri tại Jêrusalem, Xachari bắt đầu mục vụ tiên tri tương tự.

Xachari là con của Barachi và cháu của Yđô, là những người trở về Jêrusalem với sự hướng dẫn của Xôrôbabên.

Xachari tiên tri để kêu gọi, khuyến khích, an ủi, và cảnh tỉnh những người được kêu gọi xây dựng đến thánh Chúa.Những Điểm Đặc Biệt:

Sách tiên tri Xachari bắt đầu với một loạt sứ điệp về những hình ảnh trừu tượng, với mục đích khuyến khích con dân Chúa và cũng để cảnh cáo những dân và xứ không biết kính sợ vâng lời Chúa.

Xachari cũng giống như tiên tri Aghê, nói tiên tri để động viên và khuyến khích dân sự mau chóng hoàn thành việc xây dựng đền thánh Chúa (họ đã hoàn tất 4 năm sau đó).

Ông cũng khuyên mọi người hãy bước đi trong sự trung tín vâng lời Chúa.

Qua sứ điệp của các tiên tri, dân sự thức tỉnh và hăng say xây dựng đền thánh vì họ nhận biết sự thờ phượng và vinh quang của Chúa sẽ không ngự trên đền thánh... nếu đền thánh đó không được hoàn tất.

Tiên tri của Xachari gầm có những sứ điệp: Chúa chọn người công bình tên Chồi Móng (Branch) (6); Đấng Mêsi vào thành vinh hiển cỡi lừa (9); sự phản bội vì 30 đồng bạc (11).

Sách kết thúc vớ "Ngày của Đức Chúa Trời" và sự phục hồi xứ Ysơraên.Câu gốc: Xachari 9:9-10

9 Hỡi con gái Si-ôn, hãy mừng rỡ cả thể!

Hỡi con gái Giê-ru-sa-lem, hãy trổi tiếng reo vui!

Nầy, Vua ngươi đến cùng ngươi, Ngài là công bình và ban sự cứu rỗi, nhu mì và cỡi lừa, tức là con của lừa cái.

10 Ta sẽ trừ tiệt xe cộ khỏi Ép-ra-im, và ngựa khỏi Giê-ru-sa-lem; cung của chiến trận cũng sẽ bị trừ tiệt, và Ngài sẽ phán sự bình an cho các nước; quyền thế Ngài sẽ trải từ biển nầy đến biển kia, từ Sông cái cho đến các đầu cùng đất.Đề Tài Chính:

+ 1.

Đường lối Chúa không chỉ tốt theo Ý Chúa... nhưng cũng tốt cho chúng ta. + 2.

Chúng ta không sợ khó khăn trở ngại khi đang đứng về phía Chúa. + 3.

Chúa muốn hành động trong sạch, nhưng quan trọng hơn Ngài muốn mục đích và động cơ trong sạch cho hành động. + 4.

Người thật sự yêu mến Chúa cũng có lòng thương xót và yêu thương người lân cận. + 5.

Đức Chúa Trời có chương trình cứu rỗi (qua Chúa Jêsus Christ) ngay từ lúc ban đầu khi tội lỗi vào thế gian. + 6.

"...

Ấy chẳng phải là bởi quyền thế, cũng chẳng phải là bởi năng lực, bèn là bởi Thần Ta,..." (4:6).Mục lục:

1.

Xachari kêu gọi sự ăn năn 1:1-1:6

2.

Xachari có tám khải tượng từ Đức Chúa Trời 1:7-6:8

3.

Thầy tế lễ Giôsua được phong chức 6:9-6:15

4.

Chúa muốn sự vâng lời hơn sự giả hình 7:1-7:14

5.

Chúa hứa ban phước cho Ysơraên 8:1-8:23

6.

Kè thù của Ysơraên bị phán xét 9:1-9:8

7.

Đấng Mêsi sẽ đến và sự tể trị của Ngài 9:9-14:21
​
 
Tóm Tắt Kinh Thánh Tin Lành
Malachi (Malachi) 39​


Malachi (Malachi) 39Mục đích: Nhắc nhở dân sự về tội lỗi vi phạm, và kêu gọi sự hồi phục lại mối liên hệ với Chúa.

Tác giả: Malachi

Ngày viết: Khoảng năm 450-400 (B.C.)Bối Cảnh:

Đền thánh Chúa đã hoàn tất.

Mục vụ tiên tri của Aghê và Xachari đã xong, nhưng lời tiên tri vẫn tiêp tục qua tiên tri Malachi và tiên tri đương thời Nêhêmi.

Một lần nữa dân sự lại trở về với sự phạm tội đang lan rộng không đẹp lòng Chúa,...

Họ bỏ qua sự thờ phượng, chăm sóc đền thánh, dân hiến cho Chúa, với những người lãnh đạo không biết kính sợ Chúa, và chia rẽ nhau.

Đã 100 năm từ khi dân sự được trở về thành Jêrusalem, lúc nầy họ đang nản lòng vì tội lỗi, sự bắt bớ, thử thách, hạn hán, mất mùa, lo lắng chiến tranh,...Những Điểm Đặc Biệt:

Tiên tri Malachi nói sứ điệp về sự phán xét cho dân sự và xứ sở vì họ không vâng lời Chúa và trở về với tội lỗi cũ của quá khứ.

Qua những cuộc đối thoại với Chúa, Ngài đã cảnh cáo về tội lỗi và sự ương ngạn của dân sự.

Sách Malachi là sách tiên tri duy nhất Chúa không có lời hứa giải cứu và phục hồi dân sự... nhưng chỉ có sự phán xét.

Lịch sử loài người cũng giống như sự kết thúc của Cựu Ước sách Malachi, mọi người đều phải chịu "sự phán xét của Chúa."

Nhưng, Chúa hứa sẽ cho đấng tiên tri Êli đến để hồi phục tâm linh của cha con nhắc nhở lẫn nhau (4:4-6).

Lời tiên tri nầy đã được thực hiện 400 năm sau, qua Giăng Báptít đến như một tiên tri để chuẩn bị và dọn đường cho Chúa Cứu Thế Jêsus Christ.— Malachi 4:4-6 — "4 Các ngươi khá nhớ lại luật pháp của đầy tớ Ta là Môi-se, mà Ta đã truyền cho nó tại Hô-rép, tức là những lề luật và mạng lịnh cho cả Y-sơ-ra-ên.

5 Nầy, Ta sẽ sai đấng tiên tri Ê-li đến cùng các ngươi trước ngày lớn và đáng sợ của Ðức Giê-hô-va chưa đến.

6 Người sẽ làm cho lòng cha trở lại cùng con cái, lòng con cái trở lại cùng cha, kẻo Ta đến lấy sự rủa sả mà đánh đất nầy.

"Câu gốc: Malachi 4:1-2

1 Vì nầy, ngày đến, cháy như lò lửa.

Mọi kẻ kiêu ngạo, mọi kẻ làm sự gian ác sẽ như rơm cỏ; Ðức Giê-hô-va vạn quân phán: Ngày ấy đến, thiêu đốt chúng nó, chẳng để lại cho chúng nó hoặc rễ hoặc nhành.

2 Nhưng về phần các ngươi là kẻ kính sợ danh Ta, thì mặt trời công bình sẽ mọc lên cho, trong cánh nó có sự chữa bịnh; các ngươi sẽ đi ra và nhảy nhót như bò tơ của chuồng.Đề Tài Chính:

+ 1.

Hãy nhớ lại bài học lịch sử chiến thắng của Chúa để giúp chúng ta có sự chọn lựa đẹp lòng Chúa trong mọi thời đại. + 2.

Dâng hiến cho Chúa và công việc Nhà Ngài là một đặc ân tự nguyện, không phải là sự ép buộc hay khổ nạn. + 3.

Nếu muốn, hãy thử,... sẽ không ai có thể dâng nhiều hơn ơn phước Chúa ban. + 4.

Đừng coi thường sự cảnh cáo về tội lỗi. + 5.

Chương trình của Chúa bao gồm cả lich sử của nhân loại.Mục lục:

1.

Chúa yêu Ysơraên 1:1-1:5

2.

Ysơraên làm ô uế của lễ dâng 1:6-1:14

3.

Chúa khiển trách các thầy tế lễ 2:1-2:9

4.

Ysơraên phạm tội nghịch cùng Chúa 2:10-3:15

5.

Lời hứa và phần thưởng cho những ai kính sợ Chúa 3:16-4:6
​
 
Bạn phải đăng nhập hoặc đăng ký để bình luận.
    • Back
    Top Bottom